10/31/22

Nga Phải Biết Sỉ Nhục

 Jacek Rostowski“Russia must be humbled”, The Strategist

Chuyển ngữ: Lương Định Văn - Blog QGHC wordpress.com

Với sự triệt thoái của các lực lượng Nga ở miền Đông và Nam Ukraine trước cuộc phản công thần tốc của Ukraine, vài bình luận gia Tây Phương cho rằng cuộc chiến do Điện Cẩm Linh phát động vào tháng 2 không thể kết thúc bằng ‘sự sỉ nhục’ đối với Tổng thống Vladimir Putin hoặc nước Nga. Thật ra, cần phải đảo ngược lại mới đúng: cuộc xâm lăng kinh hoàng của Putin buộc nước Nga phải bị trừng phạt một cách triệt để trên trường thế giới.

Hãy bỏ qua một bên tính vô đạo đức của lời kêu gọi một chiều nhằm giúp Putin một lối thoát khỏi bị mất sỉ diện (dường như không có ai kêu gọi cho Ukraine khỏi bị sỉ nhục bởi một giải pháp hòa bình sau cùng), liệu lập luận này có thể chấp nhận được bởi lịch sử hoặc bằng lối lý luận lạnh lùng trong việc đối phó với một siêu cường hạt nhân (ngay cả một siêu cường được biểu hiện là siêu cường chỉ với khía cạnh này)?

Đi khách


Cái ngõ 12… đâm thẳng ra con đường mang bí danh Bác có một điểm rất đặc biệt , hoàn toàn khác lạ với những ngõ khác . Đó là : Đầu to đít teo . “ Cụm từ “ này nghe không…. êm tai chút nào nhưng người viết vẫn phải dùng vỉ chỉ có nó mới diễn tả đúng thực trạng của ngõ. Hy vọng độc giả sẽ miễn thứ vì nó giúp quí vị hình dung ra ngay được đường đi lối về của dân lối xóm..

10/30/22

Trời ơi, Trời - CỘNG HÒA MAGA SẴN SÀNG NỘI CHIẾN

Hoàng Ngọc Nguyên



Người Việt ta vẫn nói: “Cha nào, con nấy”. Người Mỹ cũng bắt chước nói: “Like father, like son”. Người Việt ta cũng nói: “Con hơn cha, nhà có phúc”. Có lẽ người Mỹ không tin ở chuyện phúc đức, và cũng nghĩ rằng hơn thua tùy chuyện, cho nên (có lẽ) chẳng có câu nào tương tự. Tuy nhiên, tánh người Mỹ háo thắng, lại tin ở “Manifest Destiny” - số trời đã định cho người da trắng ở trên đầu trên cổ người ta – cho nên luôn luôn tìm cách chứng tỏ mình hơn người – ít nhất là con cũng hơn cha. Một thời, Tổng thống George Bush con (2001-08) đã vô cớ mà mở cuộc tấn công đánh vào Iraq để cho cha mình, Tổng thống George Bush cha (1989-92), không coi thường con. Ngày nay thì có chuyện cậu Eric, tức Trump con, tán tụng Trump cha. 

10/27/22

Nỗi Sầu Vạn Cổ - 萬 古 愁

 Dạo:

      Người soi gương khuất từ lâu,

Sao còn lây lất bóng sầu trong gương.

 

Cóc cuối tuần:

 

      萬 古 愁

對 鏡   舉 酒 鍾,

鏡 前 鏡 裏 兩 愁 容.

      ,
      .

             陳 文 良

 

Âm Hán Việt:

 

         Vạn Cổ Sầu

Đối kính quyên quyên cử tửu chung,

Kính tiền, kính lý, lưỡng sầu dung.

Hung hung thiên cổ hào môn ngoại,

Nhân tử, sầu do tại kính trung.

           Trần Văn Lương

 

Dịch nghĩa:

 

           Sầu Vạn Cổ

Đối diện (tấm) gương, buồn bã nâng chén rượu,

Trước gương, trong gương, hai khuôn mặt sầu.

Thiên cổ rầm rĩ kêu gào ngoài cửa,

Người chết, (nhưng) nỗi sầu vẫn còn tồn tại ở trong gương.

  

Phỏng dịch thơ:

 

          Nỗi Sầu Vạn Cổ

Đứng trước gương nâng chén bể dâu,

Người cùng bóng khổ lặng nhìn nhau.

Con tàu thiên cổ người xuôi mái,

Còn mãi trong gương một bóng sầu.

             Trần Văn Lương

               Cali, 10/2022

 

 

Lời than của Phi Dã Thiền Sư:

     Người chết được mệnh danh là người "thiên cổ" trong khi nỗi sầu lại được gọi là "vạn cổ" sầu!

     Sao lạ vậy? "Vạn" lớn hơn "thiên" cả chục lần kia mà!

    Phải chăng thiên hạ muốn bảo rằng nỗi sầu đau luôn kéo dài hơn kiếp người dù ở bên này hay bên kia thế giới? Quả thật, nhiều thế hệ tỵ nạn đã, đang và sẽ qua đi, nhưng nỗi sầu mất nước vẫn luôn còn tồn tại.

     Than ôi, người soi gương đã khuất mà chiếc bóng sầu vẫn còn mãi trong gương!

     Quả có lý này ư? Đến đây rồi thì lão tăng mù tịt!

     Hỡi ơi!

PHÙ VÂN TRÊN CHIẾU BẠC

Chỉ mới đó đã xa lơ, xa lắc
lứa thanh xuân và năm tháng dãi dầu
Hơn nửa đời ngụp lặn giữa nông, sâu
mà cứ ngỡ mới qua cơn ác mộng!

Đem buồn, vui trong miên trường cuộc sống
chất chồng trên quang gánh trĩu đôi vai
Trăm núi ngàn sông cách vạn dặm dài
cho chân bước thêm nặng tình luân lạc.

Như có tiếng rừng trong bóng đêm xào xạc
khi gió xuyên cành lay cây lá bên song
Phố nhỏ, đường khuya. Nỗi nhớ bỗng ngập lòng
nên tư lự "...nhàn ngâm phao vĩnh nhật" !(*)

Cảnh hỗn mang của nhà tan, nước mất
luôn trĩu lòng từ một dạo sang ngang
Ngày một, ngày hai vẫn chưa hết bẽ bàng
Dù yên phận vẫn chưa quên mật đắng!

Gánh phù vân của chuỗi ngày thầm lặng
chất chứa bao niệm khúc của quan hoài
47 năm! Mộng Hời chẳng nguôi ngoai
Thuyền viễn xứ còn nương bờ lau lách.

Một đại dương chia đôi bờ xa cách
Nửa vòng quay! Sao dịu vợi quan hà?!
Thân lục bình. Đời như giấc mơ qua!
Thấm thoát lại vàng phai mùa viên tịch.

Ngẫm lại đời sau bể dâu, bi kịch
Ngậm ngùi thương cho lứa tuổi xuân thì
Những phong trần trên đôi cánh thiên di
theo ngày tháng đã thành kinh nhật tụng

Chờ ánh sáng đêm trăng mùa sao rụng
thay tâm đăng thắp sáng chốn viễn phương
Ngày nào chưa bí lối, hoặc cùng đường
trên chiếu bạc vẫn chứa chan hy vọng!

HUY VĂN

(*) Trích từ Viên cư trị vũ ( Thơ Cao Bá Quát )

...ngâm nga cho hết tháng ngày

10/20/22

XÓM CHIẾU

Huy Văn                                      

Ba tôi làm thư ký đánh máy trong Công Ty điện lực Đông Dương của Pháp trên Nam Vang ( Compagnie Des Eaux Et D' Électricité De L' Indochine, Phnom Penh- Cambodge ), vào cuối thập niên 40 của thế kỷ trước. Sau khi Cambodge được trao trả độc lập cuối năm 1953, rồi đến năm 1954 nền đệ nhứt Cộng Hòa của miền Nam Việt Nam được hình thành; ba tôi liền xin vào làm việc trong Tổng Nha Công Vụ, trực thuộc Phủ Thủ Tướng, văn phòng đặt tại đường Catinat-Tự Do, thủ đô Sài Gòn ( đối diện Bộ Nội Vụ ).

Sau gần 4 năm đi đi, về về giữa Nam Vang và Sài Gòn, ba tôi quyết định đưa cả nhà về sống hẳn ở Việt Nam, thay vì vẫn ở chung với bà Nội tại đường Dekcho Damdin trên Nam Vang. Nhà của Nội tuy là một căn phố, nhưng khá khang trang và nằm giữa con đường rậm mát bóng me xanh, với hai đầu là hai ngã tư- có thể nói là- sầm uất nhứt của thủ đô xứ Chùa Tháp lúc bấy giờ. Hai ngã tư đó, cũng là nơi tọa lạc của hai rạp xi nê tối tân nhứt Nam Vang vào thời đó. Phía trái, ở bên kia đường, tại ngã tư Dekcho Damdin và Norodom Blvd là Ciné Lux. Còn phía bên phải, cùng dãy với nhà bà Nội, là rạp Prom Bayon Cinema tại giao lộ Preah Ang Yukanthor và Dekcho Damdin.


10/18/22

Thu cảnh

 



Thấy cảnh mùa thu tựa bức tranh
Lavande sắc tím thoáng mong manh
Hoa vàng hướng dương trời xanh ngắt
Dãy núi xa xôi vẽ muộn màng
Dưới cây xanh ngắt căn nhà nhỏ
Rì rào gió cuốn với mây trôi
Ai người lữ thứ nơi hoang vắng
Có thấy buồn chăng tuổi muộn màng.

Lê Đình Thông


Cảnh mùa thu thật đẹp
Mùi Lavande vấn vương
Hướng dương vàng rực rỡ
Quên cả tuổi muộn màng
CM


Cảm đề “Thu Cảnh” của Lê Đình Thông:

Có phải thu vàng bởi hướng dương?
Lại còn thơm ngát một mùi hương
Mùi Lavande tím bay trong gió
Và áng mây trời…ôi nhớ thương!
-o-o-o-o-
Một căn nhà nhỏ cạnh cây xanh
Rặng núi xa xa vẽ bức tranh
Lữ khách dừng chân say ngắm cảnh
Mong ước thời gian chẳng lướt nhanh!

Nhan Ánh-Xuân

10/17/22

Biến thể Omicron XBB

Sau hơn hai năm chống chọi với Covid-19, ai cũng mỏi mệt trong vài chuyện sau đây:

· Đeo khẩu trang
· Giữ khoảng cách gần gũi
· Siêng năng rửa tay bằng xà-phòng
· Tránh tụ họp từ 5 người trở lên

Tất cả chỉ vì con siêu vi khuẩn coronavirus có đặc điểm lây qua không khí/airborne - cứ đi lang thang lạng quạng hay tụ họp trong phòng kín là có rất nhiều % bị dính.

Ngay lúc này đây, dịch bệnh Covid-19 chưa hết, lại thêm mối đe dọa bệnh cúm Spanish chắc chắn sẽ bùng lên trong mùa Thu này; cả hai bệnh đều tàn khốc nếu bị dính - cho dù may mắn còn sống nhưng sẽ “rất khó nuôi!”

Biện pháp an toàn nhất là tuân thủ 4 điểm nêu trên, coi như mới bắt đầu bị đại dịch Covid-19 cách nay hơn hai năm!

Tôi dịch bản tin mới nhất về biến thể XBB nổi ra tại Ấn-độ và đang được Singapore báo động và đang lây ra ít nhất 17 quốc gia. Và thêm bài báo của Fortune.com (không kịp dịch):


‘Short and sharp’: COVID-19 wave of XBB infections in Singapore likely to peak in mid-November

The Ministry of Health (MOH) on Saturday (Oct 15) said it cannot rule out reinstating some COVID-19 rules if necessary. It also said that the current wave of COVID-19 cases driven by the Omicron XBB variant will likely peak in mid-November.

‘Ngắn và sắc nét’: Làn sóng COVID-19 của những trường hợp nhiễm XBB tại Singapore hầu chắc lên đến điểm cao nhất vào giữa tháng November

Bộ Y tế (MOH) hôm Saturday (Oct 15) nói rằng nếu cần thiết, họ không thể loại trừ việc áp dụng trở lại một số quy định COVID-19. MOH cũng nói rằng làn sóng hiện tại của các trường hợp nhiễm COVID-19 được thúc đẩy bởi biến thể Omicron XBB hầu chắc sẽ lên đến điểm cao nhất vào giữa tháng November.

Chew Hui Min

@ChewHuiMinCNA

15 Oct 2022 11:20AM(Updated: 15 Oct 2022 10:49PM)

SINGAPORE: Bộ trưởng Y tế Ong Ye Kung nói vào ngày Saturday (Oct 15) rằng làn sóng hiện tại của các trường hợp nhiễm COVID-19, được thúc đẩy bởi biến chủng XBB, có thể sẽ lên đến điểm cao nhất vào giữa tháng November.

Ông Ong nói: “Hầu chắc đây là một đợt sóng ngắn và sắc nét,” và rằng “hầu chắc Singapore sẽ nhìn thấy trung bình khoảng 15,000 trường hợp nhiễm mỗi ngày. Vào khoảng giữa tháng November, chúng ta sẽ thấy làn sóng này giảm xuống.”

Ông nói thêm rằng vào những ngày nhất định khi có nhiều trường hợp được báo cáo hơn, chẳng hạn như vào những ngày Tuesdays, con số có thể lên đến 20,000 hoặc 25,000.

Bộ Y tế (MOH) nói rằng dùng làn sóng BA.5 làm dấu hiệu chỉ dẫn, các trường hợp nhiễm phải vào bệnh viện đã đạt cao điểm 800 vào tháng July, và các bệnh viện tại Singapore, tuy căng thẳng nhưng đã có thể đối phó.

Tỷ lệ các trường hợp nhiễm chủng XBB, tức là một biến thể phụ của Omicron, đã gia tăng tại Singapore trong tháng vừa qua. Mặc dù có khả năng truyền nhiễm rất cao nhưng cho đến nay, nó vẫn chưa gây ra bệnh nặng hơn so với các biến thể trước đó.

Vào ngày Oct 14, có 9,087 trường hợp nhiễm-COVID-19-mới được báo cáo tại Singapore và chín trường hợp nằm ICU. Tổng cộng có 562 bệnh nhân phải vào bệnh viện, với 44 người cần thở oxygen. Tỷ lệ lây nhiễm theo tuần là 1.64.

Tại Singapore, XBB hiện là biến chứng phụ chiếm thế mạnh, chiếm 54% trường hợp mắc bệnh địa phương từ ngày 3 đến ngày 9 tháng October. Bộ Y tế MOH nói nó được khám phá lần đầu tiên vào tháng August tại Ấn-độ và kể từ đó đã được khám phá thêm tại hơn 17 quốc gia, bao gồm Úc, Bangladesh, Denmark, Nhật và Mỹ.

Ông Ong nói, làn sóng hiện tại phần lớn được thúc đẩy bởi chủng XBB, và sự tái-nhiễm bệnh cũng góp phần vào làn sóng này. Ông nêu ra rằng trong vòng ba tuần, XBB đang “qua mặt” các biến thể phụ Omicron khác.

Ông nói, “Bởi vì 75% dân số của chúng tôi đã bị nhiễm bệnh, vì vậy bất cứ làn sóng mới nào cũng là sự tái-nhiễm bệnh, do nhiễm trùng đóng góp vào. Đó là những gì chúng ta đang nhìn thấy bây giờ.”

Tỷ lệ tái-nhiễm-bệnh trong tổng số trường hợp nhiễm COVID-19 tại Singapore đã gia tăng trong tháng qua, với tỷ lệ tái-nhiễm-bệnh hiện chiếm khoảng 17% tổng số trường hợp nhiễm mới.

Ông Ong giải thích rằng mặc dù người ta có thể bị tái nhiễm ngay sau một lượt COVID-19, nhưng điều đó rất hiếm. Rủi ro bị nhiễm lại COVID-19 trong một đến ba tháng sau một lần bị nhiễm thì thấp hơn nhiều so với trường hợp chưa bao giờ bị mắc bệnh. Nhưng tính chất kháng thể này sẽ bị phôi pha theo thời gian.



Đọc thêm phần tiếng Anh:

Short and sharp’: COVID-19 wave of XBB infections in Singapore likely to peak in mid-November

The Ministry of Health (MOH) on Saturday (Oct 15) said it cannot rule out reinstating some COVID-19 rules if necessary. It also said that the current wave of COVID-19 cases driven by the Omicron XBB variant will likely peak in mid-November.

Chew Hui Min
@ChewHuiMinCNA

15 Oct 2022 11:20AM(Updated: 15 Oct 2022 10:49PM)

SINGAPORE: The current wave of COVID-19 cases, driven by the XBB strain, will likely peak by around mid-November, Health Minister Ong Ye Kung said on Saturday (Oct 15).

“This is likely to be a short and sharp wave,” said Mr Ong, saying that Singapore is likely to see about 15,000 daily cases on average. "By around mid-November, we should see the wave subsiding."

He added that on certain days when more cases tend to be reported, such as on Tuesdays, the caseload could reach 20,000 or 25,000.

The Ministry of Health (MOH) said that using the BA.5 wave as an indication, hospitalised cases peaked at 800 in July, and hospitals in Singapore, while stretched, were able to cope.

The proportion of cases with the XBB strain, an Omicron subvariant, has been on the rise in Singapore over the past month. While highly transmissible, it has not caused more severe disease than previous variants thus far.

On Oct 14, there were 9,087 new COVID-19 cases reported in Singapore and nine were in ICU. A total of 562 patients were hospitalised, with 44 requiring oxygen. The week-on-week infection ratio is 1.64.

In Singapore, XBB is now the predominant subvariant, accounting for 54 per cent of local cases from Oct 3 to 9. It was first detected in August in India and has since been detected in more than 17 countries, including Australia, Bangladesh, Denmark, Japan and the US, said MOH.

The current wave is largely driven by the XBB strain, and reinfections are also contributing to the wave, Mr Ong said. He pointed out that within three weeks, XBB is "outcompeting" the other Omicron subvariants.

"Because 75 per cent of our population has already been infected, so any new wave has to be a reinfection, contributed by infection. That's what we are seeing now," he said.

The proportion of reinfections among total COVID-19 cases in Singapore has been increasing over the past month, with reinfections currently making up about 17 per cent of total new cases.

Mr Ong explained that while people may get reinfected soon after one bout of COVID-19, that is rare. The chance of getting COVID-19 again for one to three months after one infection is much lower than if one has never got the disease. But this resistance wanes over time.


What is XBB? A new COVID strain is driving cases in two countries and worrying scientists
Nicholas Gordon

Tue, October 11, 2022 at 1:51 AM·3 min read

New variants of the rapidly mutating coronavirus are still popping up around the world, and a new iteration of COVID on the rise in Asia may be the most immune-evasive yet.

The XBB strain is causing a small surge in cases in countries like Bangladesh and Singapore. The latter has recorded a daily average of about 5,500 cases over the past week, compared to a daily average of 2,000 cases a month ago.

Officials in Singapore, which is scaling back its last remaining COVID restrictions to reopen to the rest of the world, are not yet concerned about the increase in cases. On Monday, Health Minister Ong Ye Kung noted that only 15% of the country's recent COVID cases were reinfections. "If you start to see 50% getting it a second time, you're going to have a wave,” he said. The health ministry did start doling out Moderna's Omicron booster on Tuesday, three days ahead of schedule, citing rising infections caused by the new "XBB Omicron subvariant."

Hospitalizations in Singapore have increased alongside the rise in cases, yet deaths remain low, with fewer than a dozen recorded in the country over the past week. Over 90% of Singapore's population has received two doses of a COVID vaccine, and 79% have received at least one booster.

Bangladesh is also reporting a small uptick in cases, though reported numbers are smaller than Singapore's. The South Asian country reported a daily average of about 500 cases during the week of Oct. 3, compared to an average of 300 cases a month earlier. Bangladesh has a vaccination rate of 75.5%.

On Monday, Hong Kong’s health authorities said they found the city’s first case of XBB.1, a subvariant of the XBB strain, in an imported case from the U.S. Officials said the positive case showed no symptoms.
Immune evasive

Experts are paying close attention to the XBB strain, which combines two different Omicron strains. Eric Topol, founder of the the Scripps Research Translational Institute, tweeted that XBB is one “of the most important variants [to] watch right now.”

The new strain is “probably the most immune-evasive yet” due to its combination of mutations from other strains, Raj Rajnarayanan, a professor at the New York Institute of Technology’s Jonesboro, Ark., campus, told Fortune in September. A preprint study from Oct. 4, authored by researchers at Peking University and Changping Laboratory, found that XBB had the greatest ability to evade antibody protections among newly emerging variants.

Experts are also concerned that monoclonal antibody treatments might be less effective against newer variants like XBB and BA.2.75.2. “We’ve not seen this type of immune evasion before,” Michael Osterholm, director of the University of Minnesota’s Center for Infectious Disease Research and Policy (CIDRAP), told Fortune earlier this month.
New variants

BA.5 is still the most dominant strain of COVID in the U.S., making up 79.2% of COVID cases recorded between Oct. 2 and Oct. 11, according to the Centers for Disease Control and Prevention’s Nowcast.

But other variants are starting to catch up. Over the past week, 13.6% of cases were from the BA.4.6 subvariant, an increase from 6.4% of cases two months ago. The BF.7 strain is also spreading quickly, making up 4.6% of cases today compared to just 0.3% two months ago.

In order to keep ahead of the rapidly mutating coronavirus, the U.S. approved bivalent boosters targeting the BA.4 and BA.5 subvariants on Aug. 31. Yet only 7.6 million Americans have received the Omicron booster since it became widely available on Labor Day. A survey from the Kaiser Family Foundation found that two-thirds of Americans are either putting off getting the new booster or saying they won’t get it at all.

This story was originally featured on Fortune.com

10/15/22

THÙ TRONG, GIẶC NGOÀI

Hoàng Ngọc Nguyên


Trong những ngày giữa tháng mười này, chúng ta thật đứng ngồi không yên khi nhìn gần như nước Mỹ rồi lại nghĩ xa đến toàn cầu, 2-3 năm trước mắt rồi 5-10 năm xa hơn. Đúng là thời mạt pháp như người ta vẫn nói!

God Bless You, USA 

Cuộc bầu cử giữa kỳ ở Mỹ chỉ còn ba tuần nữa là khai diễn. Kết quả của nó có thể là những hậu quả nghiêm trọng của hiện tình chính trị, kinh tế và xã hội ngày nay.

Những từ viết tắt trên Facebook thông dụng

Thiên Lam


ACC: Viết tắt của từ "Account", nghĩa là tài khoản Facebook.
Ad: Viết tắt của từ Administration hay Admin. Nghĩa là người quản lý trang web, page.

Add: Nghĩa là thêm vào. Người dùng thường nói "Add friend" nghĩa là thêm bạn, kết bạn.

AECC: Nếu câu này hiểu theo nghĩa trong sáng thì có nghĩa là Anh Em chân chính – còn nếu bạn đang nghĩ nó là nghĩa khác thì bạn cũng nghĩ đúng rồi đó.

10/14/22

CHÉN ĐỆ HUYNH


Nhớ thuở xưa lúc bom rơi, đạn nổ
vẫn bình tâm bên "nước mắt quê hương" (*)
Thương tiền kiếp sa thân vào tuyệt lộ
Ngậm ngùi thay thân phận lúc cùng đường!

Hồ trường đã không còn người tống tửu
Khúc quân hành hiển lộng tiếng hưng ca
Từ vạn dặm mời nhau ly biệt xứ
Dâng hương linh phiêu hốt chốn ta bà.

Cạn một chén, rót thêm đầy một chén
Cùng anh linh Tử Sĩ rửa oan khiên
Lúc đương thời không tròn câu ước hẹn
thì mai sau chung vạn phúc hoàng tuyền!


Gom tấc lòng, góp càn khôn vạn lý
để nhớ thời rong ruổi chốn quan san
Treo chén cạn lên cảnh đời vận bỉ
tìm ủi an qua tiếng vọng canh tàn.


Chén đệ huynh thay hương lòng tưởng tiếc
Chốn tha phương "Sơ hàn tống miểu thu" (**)
Thở dài khi "Hương sầu duy phạm dạ" (***)
Hỏi:
Chuyến hồi hương không lẽ mãi mịt mù?!

HUY VĂN
(*) Tiếng lóng của Rượu
(**) Trích từ Độc Dạ Cảm Hoài ( Thơ CAO BÁ QUÁT )
Chớm lạnh tiễn thu xa

(***) Trích từ Hàn Dạ Tức Sự ( Thơ CAO BÁ QUÁT )
Buồn nhớ thức thâu đêm

10/13/22

Dự án bán dẫn mới từ TSMC - Gã khổng lồ chip Đài Loan muốn có chỗ đứng ở Đức

 NTV - Trích Bản tin kinh Doanh (tiếng Đức) đăng ngày 12.10.2022 


Ngành công nghiệp - từ ngành giải trí đến các nhà sản xuất xe hơi - cần nhiều chip hơn đáng kể. Nhà sản xuất chất bán dẫn Đài Loan đang đi đúng hướng.

(Ảnh: liên minh hình ảnh / dpa)


Ngành công nghiệp trên toàn thế giới đang gặp khó khăn khi thiếu chất bán dẫn. Nhà sản xuất theo hợp đồng Đài Loan TSMC muốn khắc phục tình trạng này và đẩy mạnh sản xuất một cách nhanh chóng. Sau Mỹ và Nhật Bản, Đức hiện cũng đang được nhắm đến làm địa điểm xây dựng nhà máy mới.

Nhà sản xuất chip theo hợp đồng lớn nhất thế giới, Taiwan Semiconductor Manufacturing (TSMC), đang kiểm tra việc xây dựng một nhà máy bán dẫn ở Đức. Cơ quan tài chính Mỹ Bloomberg cho biết các cuộc đàm phán với chính phủ Đức đang ở giai đoạn đầu.

10/12/22

NASA thay đổi thành công quỹ đạo tiểu hành tinh

Đại hội Đảng Cộng sản Trung Quốc: Thông tin tóm lược

David Brown BBC News 
Visual Journalism Team 




Dự kiến Đảng Cộng sản Trung Quốc sẽ trao quyền cho Chủ tịch Tập Cận Bình thêm một nhiệm kỳ thứ ba, kéo dài 5 năm. Nếu điều này xảy ra, ông Tập Cận Bình sẽ trở thành nhà lãnh đạo quyền lực nhất kể từ thời Mao Trạch Đông vào những năm 1970.

Quyết định giới hạn hai nhiệm kỳ bị bãi bỏ hồi năm 2018 sẽ giúp Tận Cận Bình củng cố quyền lực ở Trung Quốc.

Có thể ông Tập Cận Bình, 69 tuổi sẽ vẫn là chủ tịch cho đến hết đời.

10/11/22

Cung Trầm Tưởng

EAGAN, Minnesota (NV) – Nhà thơ Cung Trầm Tưởng, tác giả của nhiều bài thơ nổi tiếng được nhạc sĩ Phạm Duy phổ nhạc như “Mùa Thu Paris,” “Chưa Bao Giờ Buồn Thế,”… vừa qua đời lúc 4 giờ 27 phút, chiều 9 Tháng Mười, tại bệnh viện United Hospital, thành phố Saint Paul, tiểu bang Minnesota.

“Bố tôi mất vì viêm phổi nặng và nhịp tim yếu quá!” Bà Hằng Cung, người con gái lớn trong bảy người con (bốn trai, ba gái) của nhà thơ, xác nhận với Nhật báo Người Việt.


Bà Hằng Cung nói thêm: “Chúng tôi rất buồn, rất sốc về sự ra đi của bố. Nhưng cũng rất tự hào về bố, về các bài thơ nổi tiếng của bố được bác Phạm Duy phổ nhạc quen thuộc mà nhiều người biết.”

10/7/22

Các nhà khoa học Trung Quốc cho biết những con tằm của họ đánh bại sợi nhện để tăng cường sức mạnh

Holly Chik SCMP
  • Các nhà nghiên cứu cho biết, quy trình mới tạo ra loại tơ cứng hơn 70% so với phiên bản cứng hơn thép do nhện kéo.
  • Nó có thể được sử dụng cho quần áo, chỉ khâu phẫu thuật và các thiết bị y tế khác, theo nhóm nghiên cứu tại Trung Quốc,
Các nhà nghiên cứu Trung Quốc cho biết tơ hiệu suất cao của họ rẻ hơn và dễ sản xuất hơn tơ nhện làm trong phòng thí nghiệm. Ảnh: Shutterstock

Các nhà khoa học Trung Quốc cho biết họ đã phát triển một cách kéo tơ thủ công từ con tằm để khiến nó dai hơn 70% so với cách kéo tơ mạnh nhất của nhện.

Thư mục tham khảo tiểu sử tác giả Annie Ernaux

Dịch từ bản gốc của Tổ chức Nobel: https://www.nobelprize.org/ 


Biobibliography/Thư mục tham khảo tiểu sử tác giả Annie Ernaux) Phạm Văn Bân Fàn Wénbīn,范文彬- California, Oct..06, 2022 

Văn sĩ người Pháp Annie Ernaux sinh năm 1940 và lớn lên tại thị trấn nhỏ Yvetot, Normandy, nơi  cha mẹ của bà có một gian hàng tạp hóa và quán cà phê kết hợp. Hoàn cảnh của bà nghèo nhưng  đầy tham vọng, với cha mẹ tự kéo họ ra từ đời sống vô sản sang đời sống tư sản, nơi mà những ký  ức về sàn-gạch-nung-nứt-nẻ 1 không bao giờ phôi pha ngoại trừ chuyện chánh trị hiếm khi được  nhắc đến. Trong bài viết của bà, Ernaux luôn luôn thống nhất và từ các góc độ khác nhau để xem  xét một đời sống được đánh dấu bởi những chênh lệch mạnh mẽ về giới tính, ngôn ngữ và giai  cấp. Con đường viết văn của bà rất dài và khổ nhọc. 

Kỹ thuật tân tiến trồng lúa nước tại Nhật Bản

10/6/22

Nơi Đó Nếu Em...

Dạo:

    Nếu còn nghĩ đến ngày xưa,

Đêm nay sẽ thấy gió đưa hồn về. .

 

Cóc cuối tuần:

 

  Nơi Đó Nếu Em...

  (Thay lời một người đã khuất)


Đã quá nửa đời cách biệt nhau,
Vết thương chừng kín miệng từ lâu.
Đêm nay bỗng thoáng câu hò hẹn,
Đáy huyệt dường đang bén lửa sầu.
                            x
                        x      x
Nơi đó nếu em tóc đổi màu,
Muốn về qua chốn cũ tìm nhau,
Mộ bia anh trước sau nào có,
Đừng cố hỏi dò, chẳng thấy đâu!

Nếu em nơi đó chợt cô đơn,
Hãy nhớ xưa kia lúc giỗi hờn,
Em đã nhanh chân rời chốn cũ,
Mặc cho anh khốn khổ đòi cơn.            


Nơi đó nếu em thoáng thấy buồn,
Hãy thầm nhớ đến thuở hàn ôn,
Ngày xưa dẫu dập dồn cay đắng,
Mình chẳng bao giờ để lệ tuôn.

Nếu em nơi đó phải se lòng,
Khi một mình nghe lạnh gió đông,
Vò võ đợi người không trở lại,
Có thương kẻ đã mãi chờ trông?










Nơi đó nếu em mượn ánh đèn,
Để cùng làm bạn đợi trăng lên,
Đừng phiền trách mệnh hay duyên số,
Trót lỡ làng rồi, hãy cố quên.

Nếu em nơi đó vẫn nghe sầu,
Thì chắc em đà hiểu tại đâu,
Dẫu sống trong giàu sang hạnh phúc,
Mà lòng phải có lúc buồn đau.


Nơi đó nếu em có ngậm ngùi,
Vô tình nhớ kỷ niệm buồn vui,
Hãy vùi quá khứ vào quên lãng,
Để thản nhiên an hưởng ngọt bùi.
  
     
                    x
                    x      x

Nếu thoảng bên thềm tiếng lá rơi,
Trong đêm nghe tựa bước chân người,
Mang theo cả một trời băng giá,
Hãy biết hồn anh đã đến nơi.

               Trần Văn Lương
               Argentina, 10/2022

Hình dung: dân số thế giới ở mức 8 tỷ người, theo quốc gia

10/5/22

Trái Đất có thể chịu nổi bao nhiêu người?

"Dân Túy" nổi lên nơi nơi

Hoàng Ngọc Nguyên
The former White House strategist Steve Bannon with Leader of Fratelli  d'Italia party Giorgia Meloni..., Stock Photo, Picture And Rights Managed  Image. Pic. TIE-MF240918-52 | agefotostock
Giorgia Meloni và Steve Bannon (người của Trump)

Romano Prodi | Trump & Berlusconi have much in common … except for  acknowledging gracefully when they've been voted out
Bố già Berlusconi và Donald Trump

Kết quả của cuộc bầu cử ngày 25-9 vừa qua tại Ý, đưa đảng chính trị Huynh Đệ Ý của bà Giorgia Meloni lên cầm quyền, là những nét chấm phá cuối cùng để hoàn chỉnh bức tranh Thời Mạt Pháp. Bà là phụ nữ đầu tiên đảm nhận chức vụ thủ tướng nước Ý - đặc biệt là lãnh đạo một chính đảng theo đường lối cực hữu quá khích.

Chuyển biến này chẳng phải là lạ lùng với giới quan sát. Cử tri ở nhiều nước châu Âu đã trở nên “hữu khuynh” - chuyển sang phía tận cùng bên phải. 

Tại Ý, đảng Huynh Đệ vẫn được xem là chính đảng cực hữu nhất kể từ thời phát xít của Mussolini. Chẳng thế mà Silvio Berlusconi, bố già của đảng này, người từng là thủ tướng Ý lâu đời nhất, trong 9 năm không liên tục (từ 1994 đến 2011), trước ngày bầu cử ở Ý đã dám phát biểu không khác gì Donald Trump: “Putin bị đẩy vào cuộc chiến Ukraine. Ông bị áp lực từ người dân Nga, chính khách Nga, các chính đảng và ngay nội các của ông. Ông chỉ định đưa quân vào Ukraine thay thế chính phù Zelinskii bằng những nhân vật có uy tín và rồi rút quân ngay”. Berlusconi, nay đã 85, lại đắc cử vào Thượng Viện trong kỳ bầu cử này.

Đàng Huynh Đệ Ý chỉ mới được thành lập từ năm 2012, và bà Meloni là người đứng đầu. Năm 2014, đảng chỉ được 3.4% số phiếu. Năm 2018: 4.5%. Năm nay, khoảng 20% - tức 1/5. Tuy nhiên, chính trị đa đảng của Ý không bắt buộc đảng thắng cuộc phải giành được 50% số phiếu, mà chỉ cần thiết lập một liên minh với các đảng khác để nâng tỷ lệ bách phân lên hơn một nửa. Sau lưng đảng này dĩ nhiên phải có Berlusconi, vì đảng trước đây của ông bị giải tán do những tai tiếng về trốn sưu lậu thuế. Ông Berlusconi có nhiều điểm giống cựu tổng thống Mỹ. Ví dụ ông đặc biệt có tình thân với Putin.

Vào ngày 1-8-2013, Berlusconi bị Tòa án giám đốc thẩm tối cao kết tội gian lận thuế. Bản án bốn năm tù của ông được xác nhận, và ông bị cấm đảm nhiệm chức vụ trong hai năm. Ở tuổi 76, ông được miễn hình phạt tù trực tiếp, và thay vào đó ông chấp hành án bằng cách làm công tác phục vụ cộng đồng không được trả lương. Ở Ý, ba năm được tự động ân xá; ông đã bị kết án tù nặng hơn hai năm, và luật chống tham nhũng Severino, cấm ông sáu năm, đã trục xuất ông khỏi Thượng Viện. Berlusconi cam kết sẽ lãnh đạo đảng Forza Italia trong suốt thời gian bị án tù và cấm thi hành công vụ. Sau khi lệnh cấm kết thúc, Berlusconi được phép tranh cử và thắng cử vào Nghị viện Châu Âu năm 2019. Ông trở lại Thượng Viện sau khi giành được một ghế trong cuộc tổng tuyển cử ở Ý năm 2022. Câu chuyện Berlusconi cho thấy chẳng dễ gì hiểu được cử tri thời nay!

Berlusconi là người đầu tiên đảm nhận chức thủ tướng mà không nắm giữ bất kỳ cơ quan hành chính hoặc chính phủ nào trước đó. Ông nổi tiếng với phong cách chính trị dân túy và ăn nói “bộc trực”. Trong nhiệm kỳ dài của mình, ông thường bị cáo buộc là một nhà lãnh đạo độc đoán. Berlusconi vẫn là một nhân vật gây tranh cãi, gây chia rẽ dư luận và các nhà phân tích chính trị. Những người ủng hộ nhấn mạnh kỹ năng lãnh đạo và quyền lực lôi cuốn của ông, chính sách ngân sách của ông dựa trên việc giảm thuế, và khả năng duy trì quan hệ đối ngoại chặt chẽ và bền chặt với cả Hoa Kỳ và Nga. Nói chung, các nhà phê bình nhằm đến hiệu suất cũng như đạo đức chính trị và kinh doanh của ông, bao gồm cáo buộc quản lý ngân sách nhà nước sai và làm tăng nợ của chính phủ Ý. Người ta cũng chỉ trích ông đã theo đuổi mạnh mẽ các lợi ích cá nhân của mình khi còn đương chức, bao gồm cả việc hưởng lợi từ sự phát triển của công ty do các chính sách ông thúc đẩy, có xung đột lợi ích lớn do quyền sở hữu một đế chế truyền thông, mà ông đã hạn chế quyền tự do. thông tin, và bị tống tiền với tư cách là lãnh đạo trong Rubygate và vì cuộc sống riêng tư đầy sóng gió. 

Khi Giorgia Meloni nổi lên trên sân khấu chính trị vào năm 2006, phó chủ tịch trẻ nhất của đảng Liên minh Dân tộc (Nationalist Alliance), bà đã lựa chọn con đường chính trị cực hữu. Đảng này, trước đây là Phong trào Xã hội Ý (Italian Social Movement), đã chẳng ngượng ngùng xác nhận công khai là “tân phát xít” do những người đi theo Mussolini lập nên. Khi còn nhỏ, Meloni đã có tư tưởng sùng bái nhà độc tài phát xít này. Ngọn lửa ba màu của Mussolini đã nổi lên trên phù hiệu của đảng Huynh Đệ Ý mà bà đồng sáng lập năm 2012. Trong thời gian bốn năm qua, bà đã “bốc” nhanh chóng nhờ thường xuyên xuất hiện trên mạng truyền thông xã hội, và giữ vững lập trường cực hữu của đảng, đối với những vấn đề chủ chốt là chủ nghĩa dân tộc Cơ Đốc giáo (Christian nationalism), quyền của giới LGBT, quyền phá thai và chính sách di dân.

Tại sao người ta lại nói bà Meloni đang thiết lập một chế độ “Tân Quốc Xã” đầu tiên - kể từ thời Mussolini trở thành quá khứ, đi vào lịch sử. Chủ trương chính trị của bà được xem là “dân túy” (populism) - tức dựa trên tâm tình của đại đa số người dân - chủ yếu nhằm vào mục tiêu ngăn chặn sự du nhập, tràn ngập của di dân vào nước Ý. Giống như Trump đề nghị làm một bức tường biên giới giữa Mỹ và Mexico, bà Meloni đã nhiều lần nói đến một “cuộc phong tỏa hải quân” ​​để ngăn dòng người vào châu Âu từ Địa Trung Hải. Một chủ điểm khác của bà Meloni là không chấp nhận sự phổ biến của phong trào “đa giới tính” LGBTQ và quyền phá thai. Bà nêu lên mối ám ảnh phổ quát nơi nhiều người Thiên Chúa giáo trong một nước có Tòa Thánh La Mã là ý tưởng rằng các giá trị và cách sống truyền thống đang bị tấn công vì sức ép toàn cầu hóa do các làn sóng di dân người Hồi giáo cùng sự phố biến của hôn nhân đồng tính”. 

Khi xét về bà Meloni hay chủ trương “tân phát xít” của bà, chúng ta cần nhìn lại người dân đứng sau lưng bà. Ít nhất có đến ¼ quần chúng “dân túy” ủng hộ bà thúc đẩy chủ trương “dân túy” của họ. Thất vọng với nếp dân chủ tự do mà nhiều người cho rằng gây sự hỗn loạn và mất định hướng, người ta nay thích nền dân chủ kiểu dân túy hoặc độc tài hơn. Giống như một thành phần người da trắng hiện nay ở Mỹ, người dân Ý thường nhấn mạnh đến Cơ đốc giáo và tầm quan trọng của chủ nghĩa dân tộc Cơ đốc và vai trò của gia đình. Họ công khai vận động chống lại LGBTQ.

Thực ra, một phần người dân Ý đã có thái độ chống di dân từ lâu, nhất là trong giới lao động nghèo và ít học.. Nước Ý có xấp xỉ 60 triệu dân, thu nhập trên đầu người vào khoảng 40.000 đô-la,  đứng hạng 31 trên thế giới, và Thiên Chúa giáo là tôn giáo chính. Họ chống di dân vừa để bảo vệ những cơ hội kinh tế ngày càng khó khăn, vừa là vì lý do tôn giáo (phần lớn di dân là người Hồi giáo), và văn hóa (ra đường che mặt…). Bắt đầu từ thập niên cuối của thế kỷ 20, nhưng cao điểm chính là “Mùa xuân Á-rập” vào thập niên thứ hai của thế kỷ 21, người Hồi giáo lũ lượt tìm cách đổ bộ vào các nước châu Âu, hoặc qua đường biển Địa Trung Hải đến với nước Ý, hoặc qua đường bộ đến với các nước Tây Âu giáp với Đông Âu như Hungary, Ba Lan, Romania, Thụy Điển… để từ đó tìm đường đến với các nước Tây Âu “quen thuộc hơn” như Anh, Pháp, Đức, . Bởi vậy Anh nay đã ra khỏi Liên Âu…

Cho nên, Ý cũng không phải là nước đầu tiên chống di dân Hồi giáo. Ở Thụy Điển, một đảng được mô tả là có “nguồn gốc tân Quốc xã” đã đánh vào tâm lý chống người nhập cư và giành được hơn 20% phiếu bầu trong cuộc bầu cử đầu tháng này, đủ để mang lại cho đảng này một số ảnh hưởng đối với chính phủ mới được thành lập. 

Quốc hội Liên Âu gần đây đã tuyên bố Hungary không còn là một “nền dân chủ đầy đủ”. Hungary được dẫn dắt bởi Viktor Orban, con cưng của những người bảo thủ Mỹ. Ông đã được mời phát biểu tại Hội nghị Hành động Chính trị Bảo thủ (CPAC) ở Texas vào mùa hè này. Orban đã ăn nói như Trump “(Hungary là Nhà nước Cô đơn của châu Âu) và ông chỉ trích những người theo chủ nghĩa tự do, các phương tiện truyền thông tin tức và Đảng Dân chủ. Trump đã mời Orban đến chơi tại câu lạc bộ golf Bedminster, New Jersey. 

Tổng thống của Ba Lan là Andrzej Duda, người đã suýt tái đắc cử vào năm 2020 với trọng tâm là chủ nghĩa chống LGBTQ. Duda là một tín đồ khác của Trump’s. 

Có rất nhiều bằng chứng cho thấy các chính trị gia cực hữu đã đạt được lợi thế ở châu Âu trong những năm gần đây. Ứng cử viên cực hữu ở Pháp, Marine Le Pen, đã thua trong cuộc đua với Tổng thống Emmanuel Macron vào đầu năm nay, nhưng bà ta đã giành được hơn 41% số phiếu, hơn nhiều so với năm 2017,  cho thấy thông điệp chống di cư đang gia tăng ở Pháp.

Năm 2017 cũng là năm đảng Con đường Mới của Đức, AfD, chủ trương chống nhập cư, lần đầu tiên giành được ghế trong Quốc hội Bundestag. AfD kể từ đó bị giám sát chính thức vì người ta nghi ngờ đảng này cố gắng phá hoại hiến pháp dân chủ của Đức. AfD đã mất một số ghế trong Quốc hội Đức vào năm ngoái, nhưng vẫn duy trì được chỗ đứng.

Theo một nhà chính trị “tân Phát-xít” của Đức, “Chúng tôi đang có các điều kiện hoàn hảo cho một sự trỗi dậy của chủ nghĩa dân túy ở châu Âu”. Chữ “chủ nghĩa dân túy” nghe dễ hiểu hơn “tân Phát-xít” bởi vì tân Phát-xít đã là chuyện quá khứ. Và “tân Phát-xít’ là một chế độ căn bản là độc tài trong một thể chế quân phiệt không có hiện nay ở châu Âu. Dù sao đi nữa, cho dù đâu đâu ở châu Âu người ta cũng lo sợ chủ nghĩa cực hữu mới, nhưng nói cho cùng thì mức tối đa những đảng dân túy này kiểm soát cũng chỉ là 30% số phiếu cử tri. Có nghĩa là họ cũng cần liên kết với những đảng khác nếu có cơ hội cầm quyền. 

Hơn nữa, những đảng trung dung, ôn hòa hay “tự do” (liberal) tại những nước châu Âu, dưới sự hỗ trợ của lãnh đạo khối Liên Âu, vẫn còn dư sức tạo ảnh hưởng để cho chủ nghĩa dân túy kiểu “tân Phát-xít” không thể khuynh loát được chính trị. 

Xem chừng “tân Phát-xít” hay “cực hữu quá khích” đáng là mối lo lớn hơn cho sự an bình của nước Mỹ. 


Giấy Dó

Giấy dó là gì và dùng để làm gì?

Giấy dó là loại giấy được sản xuất từ vỏ những cây dó (như dó giấy, dó liệt...), theo quy trình thủ công được truyền lại qua nhiều thế hệ ở một số làng nghề [thủ công nghệ] ở Việt Nam. Giấy dó được dùng cho/[để] vẽ tranh trong mỹ thuật dân gian Việt Nam, đặc biệt là để làm giấy điệp cho tranh Đông Hồ, hay lưu giữ các tài liệu, nhờ vào nhiều ưu điểm, nổi bật nhất là độ bền theo thời gian.

10/3/22

Luân Hồi

Luân Hồi
Samsara



Xe quay nhật nguyệt hai vòng
Lang thang (1) khuấy bụi long đong đường trần
Hai vòng sinh tử phân vân
Sân si rồi cũng có ngần ấy thôi
Đạt ma (2) tiếp nối nổi trôi
Bi thương chữ “pháp” bồi hồi quay nhanh
Chiếc xe quay bánh vòng quanh
Vô minh (3) mờ mịt tử sinh luân hồi
Cuộc đời bèo dạt mây trôi
Cánh bèo hờ hững một thời qua mau
Chữ “Thời” xuân, hạ đâu đâu
Thu, đông mái tóc nhuộm màu tuyết sương
Nhân duyên thập nhị vô thường
Chữ “ái” rồi cũng nói suông bụi mờ.

Lê Đình Thông
—-
(1) Samsara
(2) Dharma
(3) Avidyā



Bài đọc thêm:

10/2/22

Romy Schneider, người viết trang sử đẹp của điện ảnh Pháp

Nghe phần âm thanh:



Sinh ra tại Áo, thành danh tại Đức, Romy Schneider (1938-1982) đã cùng với những đạo diễn lừng danh nhất thế giới để lại dấu ấn của một thời đại trong làng nghệ thuật thứ 7. Bốn mươi năm sau ngày qua đời, « Romy » vẫn là biểu tượng của những người phụ nữ quý phái nơi kinh đô ánh sáng, của những trái tim đa tình. Với Romy Schneider, Paris là điểm khởi đầu của một mối tình « trẻ mãi không già ».

Mùa hè năm 1968, Alain Delon tại phi trường Nice, đợi đón nữ diễn viên Romy Schneider. Delon nói ông hồi hộp trước phút hội ngộ. Mười năm đã trôi qua từ ngày họ gặp nhau lần đầu cũng tại một sân bay, nhưng đấy là phi trường Orly, phía nam thủ đô Paris.
Năm 1958, Romy 19 tuổi, đã là một minh tinh màn bạc, nổi tiếng khắp châu Âu nhờ vai diễn hoàng hậu của vương quốc Áo Sissi. Alain hơn nàng 3 tuổi, vừa giải ngũ, từ chiến trường Đông Dương trở về. Delon mới chập chững bước vào thế giới nghệ thuật. Alain và Romy cùng đóng phim Christine, của đạo diễn Pierre Gaspard Huit.

Christine đã chìm vào quên lãng, nhưng bộ phim đó là một khúc quanh trong cuộc đời và sự nghiệp của cả Romy Schneider lẫn Alain Delon. Romy là « con nhà nòi » trong thế giới nghệ thuật sân khấu của Áo và Đức. Còn Alain khi đó là một chàng lãng tử, bụi đời, với mặc cảm ít học thức. Paris của Delon khi đó không phải là Saint Germain des Près, nơi giới trí thức lui tới. Alain là người của những khu phố xô bồ, nhộn nhịp với cuộc sống về đêm như Pigalle.

Tháng Giêng 1959, bộ phim ra mắt công chúng lần đầu tiên tại Bruxelles : Romy Schneider lộng lẫy và hạnh phúc xuất hiện bên Alain Delon. Thilo Wydra, nhà báo Đức và cũng là tác giả cuốn Eine Liebe in Paris-Romy und Alain - Tình Yêu ở Paris Romy và Alain kể lại lễ đính hôn ngày 22/03/1959 : « Lễ đính hôn tổ chức bên bờ hồ Lugano là một sự kiện lạ lùng. Magda, mẹ của Romy tổ chức tất cả. Nhưng cho đến tận giờ chót, không ai biết là Alain Delon có đến hay không. Ngay cả Romy Schneider cũng không biết là vị hôn phu có lỡ hẹn với cô và gia đình, bạn bè thân thiết hay không. Với Alain, Romy biết được một điều đó là không bao giờ có thể trông cậy vào cậu tài tử đẹp trai đó. Alain Delon đã bắt mọi người chờ đợi, bắt cả Romy phải sốt ruột đợi mình. Nhưng cuối cùng, anh cũng đến ! ».

Công luận Đức phẫn nộ, ví mối tình của cặp Delon - Schneider như « bông hoa nhài cắm… », nhiều người xem việc Romy đi lấy chồng xứ lạ như một sự phản bội.

Bỏ mặc những tiếng thị phi, Romy Schneider và Alain Delon xây tổ ấm cách Paris khoảng một giờ lái xe, rồi họ dọn về ở ngay giữa lòng kinh đô ánh sáng. Romy và Alain rạng ngời bên nhau tại Liên hoan điện ảnh Cannes, che khuất cả những ngôi sao màn bạc của thế giới như Sophia Loren, Grace Kelly…

Ngôi sao lúc tỏ lúc mờ

Đầu thập niên 1960, sự nghiệp của Alain Delon bắt đầu cất cánh. Những tên tuổi của làng điện ảnh lúc bấy giờ, như đạo diễn Ý Luchino Visconti, hay Henri Verneuil, René Clément... của Pháp mời Delon đóng phim.

Romy Schneider từ một ngôi sao điện ảnh hàng đầu của Đức đã lùi vào bóng tối. Cô đi cùng Alain đến phim trường, lặng lẽ như một chiếc bóng. Không một đạo diễn Pháp nào chú ý đến cô gái tóc vàng từ xứ sở của Goeth sang làm dâu kinh đô Paris. Họa hoằn lắm, Romy mới được trao một vai diễn phụ. Mùa hè 1960, Alain Delon giới thiệu Romy với đạo diễn Ý Visconti. Ông tuyển cô vào diễn chung với Delon trên sân khấu trong vở kịch nổi tiếng của văn học Anh 'Tis Pity She's a Whore với cái tên được dịch sang tiếng Pháp là Dommage qu’elle soit une putain, nói về một mối tình giữa hai anh em ruột để rồi cả đôi nhận lấy hồi kết thảm khốc.

Romy tỏa sáng trên sân khấu và thế là ông phù thủy của làng điện ảnh Ý Luchino Visconti đã mời cô cộng tác tiếp trong bộ phim Boccace 70. Giai đoạn 1961-1962, Romy khá thành công trên sân khấu kịch nghệ với Chim Hải Âu của Chekov. Romy Schneider chắp cánh bay xa : cô được mời đóng phim tại Mỹ với những tên tuổi lừng danh như Orson Welles trong The Trial - Vụ Án, lấy từ tác phẩm cùng tên của văn hào Franz Kafkaz.

Năm 1962, đạo diễn Alain Cavalier mời Romy Schneider tham gia phim Le Combat dans l’ile. Trong tác phẩm này, Romy đóng vai Anne, một phụ nữ Pháp với sự đam mê và một bầu nhiệt huyết lạ thường, một nhân vật rất phức tạp bị giằn vặt giữa ý chí chính trị, tình yêu. Gần nửa thế kỷ sau, Cavalier hồi tưởng lại về Romy : « Cô bé người Áo đó từng thành danh trong làng điện ảnh nhờ những phim tình cảm ngọt ngào lấy bối cảnh là thành Vienna. Thế rồi cô ấy đến trường phim để nhập vai một người đàn bà Pháp và phải công nhận là Romy đã rất dễ dàng thuyết phục tất cả đoàn làm phim. Romy Schneider vào vai diễn với tất cả sự tinh tế và thông minh của riêng cô ấy, với thái độ rất tự nhiên… Thực sự, đây là một điều tuyệt vời và rất đáng nể phục ».

Nhà sản xuất phim Alain Terzian, một mối thâm giao với Romy Schneider, từng cộng tác với nữ minh tinh màn bạc người Đức này cả chục lần cũng đồng quan điểm : « Romy Schneider là hiện thân của một người đàn bà Pháp lý tưởng. Điều lạ lùng, là không ai thể hiện vai diễn của người phụ nữ Pháp tinh tế hơn, sâu sắc hơn là một nữ diễn viên mang hai dòng máu của Áo và Đức ».

Alain Delon và Romy Schneider rất bận rộn với các dự án làm phim. Delon thường xuyên vắng nhà. Romy ký hợp đồng với các hãng phim Mỹ, lọt vào mắt xanh của đạo diễn nổi tiếng Orson Welles.

1963, sự đổ vỡ và điểm khởi đầu


Mệt mỏi và cũng thất vọng vì cung cách làm phim của Hollywood, năm 1963, Romy bỏ cuộc chơi, quay lại Pháp vào lúc rộ lên hình ảnh một cô gái nẩy lửa luôn xuất hiện bên Alain Delon. Ngày trở về, Romy nhận được lá thư từ hôn và một đóa hồng đỏ thắm.

Chia tay với Delon, với Paris, Romy trở lại Berlin. Cô nhanh chóng kết hôn với nhà soạn kịch Harry Meyen và sinh cậu con trai đầu lòng, David. Romy Schneider vui với vai trò làm vợ, làm mẹ. Sân khấu, phim trường và hình ảnh của Alain nhạt dần.

Năm 1968, Romy Schneider kể lại : Alain Delon điện thoại cho bà và đề nghị Romy cùng diễn trong phim La Piscine của đạo diễn Jacques Deray. Nam diễn viên người Pháp trên đỉnh cao danh vọng xác nhận chính ông đã áp đặt với đoàn phim vai nữ Marianne phải do Romy Schneider đảm nhiệm. Delon ra tối hậu thư và đã được toại nguyện.

Mùa hè 1968, Alain và Romy hội ngộ trên bầu trời điện ảnh, gần 10 năm sau cuộc gặp gỡ ban đầu. Họ tình tứ, thân mật, tự nhiên như thể con tim chưa một lần nhỏ máu. Trước ống kính của Deray, đôi bạn diễn ăn ý với nhau : không còn biên giới giữa cặp Alain - Romy ngoài đời với đôi tình nhân Jean Paul - Marianne trong phim. Họ mất nhau để rồi tìm thấy được một tình yêu mới.

Ngoài mong đợi, Bể Bơi - La Piscine là cánh cổng mở ra hơn một thập niên Romy Schneider tỏa sang trên bầu trời nghệ thuật. Năm 1970, bà cộng tác với Claude Sautet trong phim Les Choses de la Vie, rồi đi từ thành công này đến thành công khác với những tác phẩm như là Max et les Ferrailleurs, César et Rosalie, Le Train, L’important c’est d’aimer, Clair de femme… Romy đã tham gia hơn 60 bộ phim, cộng tác với những đạo diễn bậc thầy trong làng điện ảnh, diễn chung với những nam tài tử nổi tiếng một thời. Trái tim đa tình của Romy đã dành một chỗ đứng riêng biệt cho mỗi người đàn ông đi qua đời bà.

Vẫn trước ống kính của nhà làm phim Claude Sautet, năm 1971, Romy Schneider rực rỡ và nẩy lửa trong vai Lily, một cô gái làng chơi. © Minh Anh/RFI


Vũ điệu cuối cùng

Ngoài đời, Alain Delon và Romy Schneider vẫn thường xuyên gặp lại nhau, khi nơi phim trường, lúc trong các buổi tiếp tân ra mắt phim… Nhà sản xuất Alain Terzian kể lại một lần, các ngôi sao điện ảnh Pháp họp nhau ở hộp đêm nổi tiếng của Paris, năm 1980 : « Tất cả những ngôi sao điện ảnh Pháp lúc bấy giờ đều có mặt đêm hôm đó, có Romy Schneider, Yves Montand, Lino Ventura... Mọi người họp nhau, ăn uống, nhạc xập xình tại hộp đêm Chez Régine. Thế rồi Romy kéo tôi lại, bảo rằng cô muốn khiêu vũ với Alain. Làm công tác giao liên, tôi nhắn lời lại với Delon. Anh đứng lên, yêu cầu cho chơi bản Stranger in the Night của Frank Sinatra. Anh đã mời Romy ra sàn nhẩy. Mọi người lui cả vào bóng tối. Chỉ còn lại có Alain và Romy. Họ quấn lấy nhau, như mối tình học trò, như hai người tình từ muôn thuở, họ thực sự yêu nhau tha thiết. Họ hôn nhau như những ngày đầu. Mireille Darc, người bạn đời của Alain Delon cũng có mặt đêm hôm ấy. Mọi người nín thở. Chỉ có tiếng nhạc và bước nhảy của Romy với Alain mà thôi ».

Ngày vui qua mau. Bước sang thập niên 1980, chồng thứ nhất của Romy Schneider là nhà soạn kịch Harry Meyen tự vẫn. Romy chia tay với người chồng thứ nhì là Daniel Biasini năm 1981, cùng năm David, cậu con trai của Romy 14 tuổi, chết trong điều kiện thảm khốc. Romy Schneider bị đẩy xuống vực thẳm, bà bị đẩy xa khỏi dòng đời để không bao giờ quay lại được vào bờ.

Ngày 29/05/1982, các đài truyền hình loan tin Romy Schneider không còn nữa. Một nghệ sĩ tài sắc vẹn toàn vĩnh viễn ra đi, bà mới 43 tuổi.

Hay tin dữ, 5 giờ rưỡi sáng hôm ấy, Alain Delon cùng với nhà sản xuất Terzian đã đến ngay căn hộ của Romy ở quận 7 Paris. Họ đã bước vào phòng ngủ của người tình Alain Delon chưa bao giờ cưới. Delon đã ngồi lại bên Romy. Ông đã khóc, khóc rất nhiều. Hàng giờ sau, Magda Schneider, mẹ của Romy bước vào phòng. Bà ôm lấy Alain Delon. Terzian kể lại, giây phút đó, ông biết rằng, dù không lên xe hoa, Alain và Romy đã nặng nghĩa vợ chồng. Alain Delon một mình lo liệu tang lễ cho Romy Schneider.

Trong 24 năm đồng hành, trên đất kinh kỳ của Paris, Alain và Romy đã gặp nhau, họ yêu nhau, vô tình hay cố ý họ gây thương tích cho nhau. Họ chia tay nhưng chưa bao giờ lìa xa nhau. Dù là người rũ áo ra đi, Alain Delon đã cùng sánh vai Romy Schneider đi rất xa trên con đường nghệ thuật và cũng chính ông đưa hoàng hậu Sissi đi đến điểm tận cùng cuộc đời.