Bài thơ một câu- Mãn thành phong vũ....

Phan Đại Lâm thời Tống(潘大臨), rất giỏi về thơ văn. Nhưng số phận long đong. Sau khi lạc đệ nhiều phen, lui về sống ẩn dật trong cảnh cơ hàn.

Sau đây là một mẩu chuyện rất lý thú về bài thơ của ông chỉ có một câu nhưng vang dội một thời trong làng thơ văn Trung Hoa đương thời.

滿城風雨近重陽*    Mãn thành phong vũ cận Trùng dương

*Trùng dương còn gọi là Trùng cửu là ngày mùng 9 tháng 9 âm lịch. Năm nay, Trùng Cửu nhằm ngày 04.10.2022. Tết Trùng dương hay Trùng cửu vẫn còn được các vài xứ ở Á châu (Hàn quốc, Nhật bản , Việt Nam, Singapor .. .) tổ chức hằng năm ở nơi công cộng, trong các gia đình còn ảnh hưởng nền văn hóa Á đông. Trùng dương còn có ý nghĩa khá đặc biệt là "Tết của người già". Là ngày mà con cháu tỏ lòng hiếu kính cha mẹ, ông bà như mua tặng tấm áo mới, thăm viếng, đi dã ngoại, đi ăn nhà hàng...

Chuyện kể:

Phan Đại Lâm có một người bạn thân Tạ Dật ở lân cận. Vì cùng cảnh ngộ nên họ thân nhau như anh em ruột. Hai người thường trao đổi những bài thơ mình làm cho nhau xem.

Một mùa thu nọ, Tạ Dật đã viết thư cho Lâm và hỏi: “Gần đây anh có tác phẩm nào hay không?” Lâm trả lời: “Mọi thứ về phong cảnh mùa thu đều có thể viết thành một bài thơ hay, nhưng thật đáng tiếc vì nó đã bị hủy hoại bởi những sự việc trần tục. Đúng vậy. Hôm qua, tôi đang nằm trên giường không có việc gì làm, nghe tiếng gió và mưa trong rừng cây bên ngoài, tôi cảm thấy một ý thơ tuyệt vời, vì vậy hôm sau tôi lập tức viết lên tường:

 „滿城風雨近重陽“    Mãn thành phong vũ cận Trùng dương.

(Khắp thành mưa gió sắp Trùng dương).

Ai ngờ vừa viết được một câu thì chủ nhà đã cử người đến giục trả tiền nhà, cảm hứng của tôi bị tiêu tán, không viết được nữa. Vì vậy, chỉ có bài thơ một câu này, gửi nó cho bạn!"

Ít lâu sau, Phan Đại Lâm chết vì nghèo đói và bệnh tật, khi ông qua đời chưa đầy năm mươi tuổi. Để tưởng nhớ Bạn , Tạ Dật đã viết tiếp bài thơ này:

滿城風雨近重陽，Mãn thành phong vũ cận Trùng dương,

無奈黃花惱意香。Vô nhại huỳnh hoa não ý hương.

雪浪翻天迷赤壁，Tuyết lãng phiên thiên mê xích bích,

令人西望憶潘郎。Linh nhân tây vọng ức Phan Lang.

Tạm phỏng dịch:

Khắp thành mưa gió sắp Trùng Dương,

Bất kể, hoa vàng tỏa ngát hương.

Hay, sóng tuyết chơi vơi nơi xích bích,

Phương tây gợi nhớ đến chàng Phan.

Bài thơ “Khắp thành mưa gió sắp Trùng Dương”*cũng đã trở thành một thành ngữ nổi tiếng qua các thời đại:  Mãn thành phong vũ*. 

*Mãn thành phong vũ: Chỉ một sự kiện xã hội , chính trị... gây xôn xao dư luận. 

(tiếng Anh: town is full of gossips)

 Và cũng là đề tài tạo nguồn cảm hứng cho các thi nhân thời ấy.

Xin đọc thêm: Tiết Trùng Cửu - Đỗ Chiêu Đức

---