10/23/23
Ba chị em họ Tống
 |
| Ảnh minh họa - Phim The Soong Sisters |
Ba chị em nhà họ Tống (宋家姐妹 Tống gia tỷ muội, bính âm: Sòngjiā Jiěmèi hay 宋氏三姐妹 Tống thị tam tỷ muội) là ba người phụ nữ có chồng là những nhân vật chính trị nổi bật của Trung Quốc đầu thế kỷ 20.
Ba chị em là:Tống Ái Linh: (宋藹齡, 1890-1973) chị cả, bà đã kết hôn với bộ trưởng tài chính và cũng là người giàu nhất Trung Quốc, Khổng Tường Hi.
Tống Khánh Linh: (宋庆龄, 1893-1981) kết hôn với Tổng thống đầu tiên của Trung Hoa Dân Quốc, Tôn Trung Sơn. Sau này bà trở thành đồng Chủ tịch Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa với Đổng Tất Vũ từ 1968 đến 1972 và Chủ tịch Danh dự năm 1981.
 |
| Tống Mỹ Linh phát biểu trước Quốc hội HK ở Washington, tháng 2/1943 (AP) |
Trong ba chị em thì Tống Ái Linh được xem là "một người yêu tiền" (一個愛錢), Tống Mỹ Linh được xem là "một người yêu quyền" (一個愛權), Tống Khánh Linh được xem là "một người yêu nước" (一個愛國).
Cha của họ là Tống Gia Thụ, một mục sư Hội Giám lý, đồng thời kinh doanh trong lĩnh vực ngân hàng và in ấn.
Em trai của họ đều là các quan chức cao cấp trong chính phủ Trung Hoa Dân quốc, một trong ba người nổi tiếng là Tống Tử Văn.
Một bộ phim Hồng Kông về ba chị em có tên "Hoàng triều nhà Tống" (Tống gia hoàng triều - 宋家皇朝), có sự tham gia diễn xuất của Trương Mạn Ngọc đã miêu tả cuộc sống của ba chị em đã được sản xuất năm 1997.
Theo :Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
10/22/23
BIÊN BẢN HỌP BAN ĐẠI DIỆN THỤ NHÂN VN
BIÊN BẢN HỌP BAN ĐẠI DIỆN THỤ NHÂN VN
************************
Tham dự gồm các anh chị đại diện sau :
1/Phạm Viết Chấn K10 : Trưởng đại diện, Chủ trì họp
2/Huỳnh Khánh Hồng, K7 : Phụ trách Quỹ Tương trợ DUACT
3/Phạm Thị Lâm Viên K6 : Thủ quỹ
4/Hoàng Trọng Tiến XH1 : Thư ký Thụ Nhân, đại diện DUACT tại Đà Lạt
5/Nguyễn Văn Sơn K1
6/Nguyễn Thăng Long K1
7/Nguyễn Văn Quản K3
8/Võ Thành Nhơn K4
9/Đặng Anh Tuấn K5
10/Nguyễn Duy Lễ Văn khoa
11/Ngô T Ngọc Thanh Khoa học
12/Lê Tấn Linh K8
13/Đỗ Văn Phan K11
(Vắng: anh Bùi Văn Thường K6 bị bệnh và anh Hà Văn Đính k9)
Nội dung họp:
-Bàn Họp mặt Truyền Thống Thụ Nhân 2024
-Phát Học bổng niên học 2023-2024 khu vực tpHCM.
- Bàn Họp mặt Truyền Thống Thụ Nhân 2024
Mở đầu cuộc họp,
Anh Chấn phát biểu:
-Anh Trung K7 đại diện tại Dalat thông báo vào tháng 11 năm nay 2023 từ ngày 17-19/11 Trường ĐH Dalat sẽ tổ chức các hoạt động kỷ niệm 65 năm thành lập trường từ năm 1958-2023 và Ban giám hiệu sẽ mời Ban ĐD Thụ Nhân tham dự;
-Về ngày giỗ cha Viện trưởng Nguyễn Văn Lập, anh Quản k3 đề nghị viếng mộ cha vào ngày thứ Ba 19/12/2023, các đại diện khoa khóa tập trung tại Cà phê trước Nghĩa trang Bình Triệu lúc 8 giờ để cùng dâng hoa và thắp nhang trước phần mộ cha Viện Trưởng. Ban đại diện sẽ có thông báo nhắc lại trước ngày 19/12.
-Như đã thông báo trong lần họp trước, năm nay 2023 sẽ không tổ chức Họp mặt Thụ Nhân.
Việc Họp mặt Truyền Thống Thụ Nhân 2024 sẽ được tổ chức tại Dalat.
Anh Sơn K1 phát biểu: Năm 2024 là năm kỷ niệm 60 năm thành lập trường CTKD cũng là năm kỷ niệm 60 năm khóa 1 CTKD, đồng thời kỷ niệm 50 năm Khóa 7 ra trường và kỷ niệm 50 năm các bạn Khóa 11 vào trường. Vì vậy việc tổ chức họp mặt 2024 rất có ý nghĩa. Ban tổ chức nên mời quý thầy cô trong và ngoài nước cùng tham dự.
Anh Lễ VK góp ý: Thầy Nguyễn Khắc Dương tuổi đã cao sức yếu nên sang năm chắc không dự được.
Sau khi bàn bạc về thời gian và thời tiết thuận lợi, các đại diện đã thống nhất: Họp mặt Truyền Thống (TT) Thụ Nhân dự kiến tổ chức tại Dalat từ thứ Bảy ngày 09/11/2024 đến thứ Ba 12/11/2024, chương trình chính gồm: Về thăm trường, sinh hoạt giao lưu với sinh viên Don Bosco, đêm tiệc Gala họp mặt Chủ Nhật 10/11/2024, vui chơi dã ngoại thích hợp với người lớn tuổi. Tour SG- Dalat 4 ngày 3 đêm dự kiến từ 3,1 triệu đến 3,5 triệu/người tùy bố trí khách sạn 4 sao hoặc 5 sao. Chú ý mời quý thầy cô, riêng các anh chị Thụ Nhân có hoàn cảnh khó khăn thì các khoa khóa trợ giúp để cùng tham dự.
Các đại diện đề cử anh Huỳnh Khánh Hồng K7 là trưởng ban tổ chức Họp mặt 2024 và tất cả thành viên dự họp đã biểu quyết tán thành.
-Chương trình cấp phát học bổng năm học 2023-2024:
Với sự hiện diện của 21 SV các trường tại tp HCM (có 7 cháu ở xa không dự được) và các anh chị đại diện Hội khuyến học Pham Văn Hai, huyện Bình Chánh tham dự, anh Chấn phát biểu:
Các cô bác đang ngồi đây là đại diện cựu sinh viên các khoa khóa của Viện ĐH Dalat trước năm 1975, bây giờ là trường ĐH Dalat. Học bổng (HB) của Hội Thiện Nguyện Cựu SV Viện ĐH Dalat gọi tắt là DUACT do đa số cựu SV và mạnh thường quân ở nước ngoài đóng góp, HB đã được cấp phát từ hơn 20 năm qua và từ năm 2020 được gọi là Học Bổng Ngô Đình Long để tưởng nhớ Giáo sư Ngô Đình Long là giám sự danh dự của DUACT, trước đây là giám đốc Trung tâm Nguyên tử lực Dalat, đồng thời là Giám đốc Sinh viên vụ, Phó khoa trưởng và là thầy dạy môn toán kinh thương của khoa QTKD thuộc Viện ĐH Dalat.
Năm nay DUACT VN đã xét duyệt xong hồ sơ của 115 cháu gồm 110 sinh viên và 5 học sinh của các trường tại TP HCM, Dalat, Quảng Nam Đà Nẵng, KonTum và Huế với tổng số tiền là 804 triệu VND, tương đương 33.250 USD.
Tiêu chuẩn để xét duyệt là các cháu phải đạt điểm từ loại khá trở lên và hoàn cảnh gia đình nghèo gặp khó khăn hoạn nạn, riêng các con cháu Thụ Nhân thì phải đạt điểm trung bình trở lên.
Các cô bác DUACT biểu dương các cháu đạt loại giỏi trong năm qua như Thanh Trúc, Thảo Nguyên và cháu Phan Thanh Tuấn con anh Hiển K8, mong tất cả các cháu cố gắng đạt thành tích tốt để được tiếp tục nhận học bổng tới khi ra trường.
Sau đó, chị Lâm Viên cùng các anh chị đại diện đã trao học bổng cho các cháu sinh viên.
Chị Như Lan Hội trưởng Hội khuyến học Phạm Văn Hai, một xã nghèo của huyện Bình Chánh, tpHCM nơi có 17 cháu được cấp HB, đã phát biểu cám ơn ban điều hành DUACT.
Tiếp theo, cháu Thanh Trúc đại diện SV nhận HB tại tpHCM phát biểu cảm tưởng cùng lời cám ơn chân thành đến quý cô bác DUACT và mong sau này thành tài sẽ góp phần nhỏ nhoi đồng hành cùng quỹ học bổng giúp đỡ các sinh viên nghèo như cháu.
Sau cùng tất cả đã chụp hình lưu niệm và kết thúc lúc 10:30 trưa cùng ngày.
Thư ký: Hoàng Trọng Tiến
Mời xem hình ảnh lưu niệm do anh Đặng Anh Tuấn K5 thực hiện: 2023 Oct.21_BĐD.TNVN
10/21/23
Trung Quốc: Khi cơ sở hạ tầng quy mô quá khổ đè nặng lên kinh tế
RFI tiếng Việt - Thùy Dương, Đăng ngày:
Mức tăng trưởng trong lĩnh vực bất động sản, cơ sở hạ tầng giao thông, các cấu trúc công nghiệp, vốn là cột trụ tăng trưởng và thường được thúc đẩy nhờ đầu tư công, cũng có dấu hiệu giảm nhẹ. Đặc biệt, đầu tư vào bất động sản trong 9 tháng đầu năm 2023 đã giảm 9,1% so với cùng kỳ năm ngoái.
Theo nhà nghiên cứu về Trung Quốc, Pierre-Antoine Donnet, trong hơn hai thập niên, say sưa với tốc độ tăng trưởng theo cấp số nhân, Trung Quốc đã đầu tư những khoản tiền khổng lồ vào các dự án cơ sở hạ tầng thường là vô dụng, khiến tình trạng nợ nần bùng nổ nghiêm trọng và giờ đây đè nặng lên kinh tế của đất nước. Các tỉnh của Trung Quốc đã tự do vay mượn tiền để đầu tư vào hàng ngàn dự án xây dựng hạ tầng như sân bay, đường cao tốc, cầu treo, và đặc biệt là các khu nhà ở. Lĩnh vực bất động sản của Trung Quốc hiện đang gặp nhiều khó khăn trong khi các tòa nhà chung cư thì trống rỗng, không người ở.
Trong bài viết « Trung Quốc : bằng cách nào ảo tưởng điên rồ về sự vĩ đại đẩy kinh tế vào cảnh sụp đổ » đăng trên trang mạng nghiên cứu về châu Á Asislyst, Pierre-Antoine Donnet trích dẫn một cựu quan chức chế độ Trung Quốc, theo đó tính đến cuối năm ngoái có 648 triệu m2 nhà ở chưa bán được, tương đương với 7,2 triệu căn hộ. Con số nhà ở bị bỏ trống mà các chuyên gia đưa ra rất khác nhau, và theo con số cao nhất thì số nhà đó đủ cho... 3 tỷ người ở. Ngày 25/09/2023, Reuters trích dẫn ông He Keng, 81 tuổi, cựu phó giám đốc Cơ quan Thống kê Quốc gia Trung Quốc ước tính số nhà bỏ trống đủ cho 1,4 tỷ người ở. Nhưng đó là chưa kể đến các khu chung cư đã được bán, nhưng việc xây dựng chưa hoàn tất vì các công ty bất động sản gặp khó khăn tài chính.
Trên mạng xã hội Trung Quốc đã lan truyền nhiều phản ánh của những chủ sở hữu nhà mới, khi chuyển đến ở thì không có nước sinh hoạt, không có điện. Chung cư giống như những tòa nhà ma. Tuy nhiên, theo lệ thường, các thông tin này đã nhanh chóng bị cơ quan kiểm duyệt xóa bỏ chỉ sau vài phút. Về mặt chính thức, chính quyền Trung Quốc vẫn đánh giá là thị trường địa ốc có khả năng chống đỡ được cú sốc. Bộ Ngoại Giao Trung Quốc thì khẳng định đó không phải là vấn đề có thể khiến kinh tế Trung Quốc sụp đổ.
Nhờ sự tăng trưởng kinh tế đáng kinh ngạc kể từ cuối những năm 1970, người dân Trung Quốc đã chứng kiến một bước tiến thực sự trong cuộc sống hàng ngày và họ có quyền chính đáng tự hào về điều đó. Những cải cách cũng tạo ra một tầng lớp trung lưu và đưa Trung Quốc vào thời hưng thịnh chưa từng có. Tuy nhiên, niềm hân hoan chung về sự giàu có của đất nước đã tạo ra một làn sóng lạc quan quá mức và hậu quả là việc xây dựng quá đáng, không phù hợp với thực tế.
Nhiều nạn nhân là người cao tuổi
Pierre-Antoine Donnet cho rằng ảo tưởng điên rồ về một sự vĩ đại đã tạo ra hàng ngàn công trình nghệ thuật vô dụng và hàng triệu ngôi nhà không có người ở. Theo một ước tính hồi năm 2018 của chính quyền Trung Quốc, 1/5 số căn hộ tại các vùng đô thị bị bỏ trống và ít nhất 130 triệu căn nhà được các công ty bất động sản rao bán cho đến nay vẫn chưa tìm được người mua.
Thảm họa này không hề nhỏ, bởi vì chỉ riêng bất động sản đã chiếm tới 25-30% GDP của Trung Quốc, vì thế mà lĩnh vực này đè nặng lên tăng trưởng kinh tế của nước này, hiện đang ở mức thấp chưa từng thấy kể từ công cuộc cải tổ kinh tế hồi năm 1978, và ảnh hưởng đến hàng trăm ngàn người có tiền tiết kiệm, thường là người cao tuổi. Họ bị thuyết phục là đầu cơ bất động sản sẽ mang lại lợi nhuận lớn, nên dồn hết tiền tiết kiệm, vốn dĩ là tiền phòng thân khi về già, vào mua nhà.
Vào năm 2021, khi tập đoàn bất động sản Evergrande thừa nhận không có khả năng thanh toán nợ đáo hạn, vài trăm khách hàng đã tập trung suốt nhiều ngày trước trụ sở chính của hãng ở Thâm Quyến và đòi được trả lại tiền, nhưng đã bị công an giải tán thô bạo. Họ hầu hết là con cái của những người già có tiền gửi tiết kiệm bị dụ dỗ mua nhà và nay thì mất trắng. Khi khủng hoảng nổ ra vào năm 2021, tập đoàn bất động sản Evergrande có 1,5 triệu căn hộ chưa xây dựng còn dang dở.
Đối với Lý Đạo Quỳ (Li Daokui), một nhà kinh tế từng là cố vấn cho Ngân hàng Trung ương Trung Quốc, được trang web Passe-Muraille trích dẫn hôm 27/09, « thị trường bất động sản có thể mất ít nhất một năm mới hồi phục ». Ông nhấn mạnh chính quyền phải cho các chủ đầu tư vay nhiều hơn để hạn chế rủi ro thị trường sụp đổ. Theo Bloomberg, khoản tiền vay giai đoạn tháng 04- 08/2023 vẫn tiếp tục giảm khoảng 25% so với năm ngoái. Nhà kinh tế này nhấn mạnh là để hồi phục, thị trường bất động sản cần được bơm thanh khoản khẩn cấp khoảng 13 tỷ euro.
Chính quyền Trung Quốc thận trọng không công bố số nợ của các tỉnh và các cơ quan tài chính trung gian (LGFV), vốn chuyên trách các khoản vay trên thị trường tài chính, đặc biệt là trái phiếu, tạo thành các khoản nợ ngoại bảng không xuất hiện trong các bảng cân đối kế toán công. Quỹ Tiền Tệ Quốc Tế ước tính những khoản nợ « ẩn » này lên tới 8,3 ngàn tỷ đô la trong năm 2022 (khoảng 48% GDP). Trên thực tế, đây là vấn đề hiển nhiên ai cũng biết nhưng không nói ra, để tránh tạo tình huống khó xử. Lợi nhuận trung bình của tài sản được đảm bảo bởi các trái phiếu này đã trở nên rất thấp, nên với sức ảnh hưởng và liên quan đến các tác nhân kinh tế khác nhau, các cơ quan tài chính trung gian LGFV là mối nguy cơ lớn đối với sự ổn định tài chính ở Trung Quốc.
Tuy nhiên, theo Hồ Gia Âm (Hu Jiayin), phó giáo sư kinh tế tại Trường Phát triển Quốc gia (NSD) thuộc Đại học Bắc Kinh, được Nikkei Asia trích dẫn, khoản nợ tích lũy của riêng các cơ quan tài chính địa phương nói trên đã tăng bùng nổ lên tới 54,6 ngàn tỷ Nhân Dân Tệ (7.000 tỷ euro) vào cuối năm 2022, so với 32.600 tỷ Nhân Dân Tệ (4.235 tỷ euro) 4 năm trước đó. Theo số liệu chính thức, đến cuối tháng 06/2023 khoản nợ của của các địa phương lên tới 38.000 tỷ Nhân Dân Tệ (4.930 tỷ euro). Con số thực về khoản nợ của Trung Quốc được giữ bí mật, không minh bạch, nên càng làm gia tăng sự ngờ vực của các định chế tài chính lớn của nước ngoài đối với Trung Quốc.
Theo tính toán các nhà kinh tế của ngân hàng Mỹ JPMorgan Chase công bố hồi tháng 08/2023, tổng nợ của Trung Quốc, kể cả nợ của các tổ chức tư nhân và nợ của chính phủ trung ương, chiếm tới 282% GDP toàn quốc, so với mức trung bình 256% ở các nước công nghiệp phát triển và 257% của Mỹ. Điều đáng nói hơn là tốc độ nợ tăng so với tầm vóc thực của nền kinh tế Trung Quốc đã lên mức rất cao trong những năm gần đây. Nợ của Trung Quốc đã tăng hơn gấp đôi sau 15 năm, cao hơn nhiều so với Mỹ hoặc Nhật Bản, hai nước vốn nổi tiếng là có mức nợ cao.
Các tính toán khác của Ngân hàng Thanh toán Quốc tế (BIS) có trụ sở tại Basel, Thụy Sỹ, cho thấy tổng nợ chính quyền trung ương và địa phương của Trung Quốc thực tế lên tới gần 300% GDP trong năm 2022, so với tỷ lệ dưới 200% hồi năm 2012. Tình hình nghiêm trọng đến mức các thành phố miền nam hồi năm 2021-2022 đã phải đặt thuốc nổ phá hàng chục tòa nhà chưa hoàn thiện bị bỏ hoang. Tuy nhiên các video quay cảnh cho nổ các tòa nhà đã bị gỡ bỏ.
Giao thông : Kỳ tích gây tốn kém
Sự quản lý yếu kém cũng ảnh hưởng đến nhiều lĩnh vực kinh tế khác tại Trung Quốc. Giao thông là một ví dụ. Trong vòng chưa đến 20 năm, Trung Quốc đã xây dựng hơn 42.000 km đường tàu lửa cao tốc cực kỳ hiện đại, một số tuyến tàu đạt vận tốc trên 360 km/h và kết nối hầu hết các thành phố lớn ở miền đông Trung Quốc (Trong vòng hơn 30 năm, Pháp chỉ xây được bằng 1/10 Trung Quốc).
Thế nhưng, kỳ tích đáng kinh ngạc về xây dựng đường sắt của Trung Quốc cũng có cái giá phải trả : khoản nợ lớn của công ty đường sắt Trung Quốc, cũng như sự quá khổ của mạng lưới. Theo truyền thông trong nước, việc xây nhà ga TGV ở Đan Châu, một thành phố cỡ trung bình ở tỉnh Hải Nam, miền trung, dù ngốn tới 5,5 tỷ đô la nhưng chưa từng được đưa vào sử dụng vì thiếu hành khách, nên chính quyền đã phải phá hủy vì nếu cứ duy trì nhà ga thì sẽ gây « tổn thất lớn ».
Một trong số nhiều ví dụ điển hình được nhà nghiên cứu Pierre-Antoine Donnet nêu lên là Quý Châu, một trong những tỉnh nghèo nhất, nằm ở miền đông Trung Quốc, với GDP bình quân đầu người trong năm 2022 là 7.200 đô la. Tỉnh Quý Châu có hơn 1.700 cây cầu và 11 sân bay, nhiều hơn số sân bay của 4 thành phố lớn nhất Trung Quốc. Khoản nợ tồn đọng của Quý Châu ước tính lên tới 388 tỷ đô la vào cuối năm 2022. Chính quyền tỉnh không còn khả năng tự trả lãi một mình, hồi tháng 04/2023 đã phải nhờ đến sự trợ giúp của trung ương để khôi phục cán cân tài chính.
Hồi chuông báo động của Tập Cận Bình
Sự quản lý yếu kém gây hậu quả năng nề đối với kinh tế Trung Quốc trong thời gian dài. Hồi năm 2022, chính Tập Cận Bình đã gióng chuông báo động, tuyên bố trước các quan chức của đảng rằng mô hình phát triển kinh tế của Trung Quốc trong những thập niên qua đã đạt đến giới hạn : « Một số người cho rằng phát triển có nghĩa là đầu tư vào các dự án và đầu tư ngày càng nhiều. Nhưng quý vị không thể dùng giày kiểu mới để đi theo con đường kiểu cũ ». Đối với Kenneth Rogoff, giáo sư kinh tế tại Đại học Harvard, Trung Quốc đã tính quá đà và giờ đây rơi vào một tình cảnh khó xử, bởi một phần lớn cơ sở hạ tầng là vô dụng nhưng chi phí bảo trì lại tốn kém, và vấn đề chính là Trung Quốc hiện giờ phải đối mặt với tình trạng lợi nhuận các công trình xây dựng đã giảm.
Một số nhà kinh tế chỉ ra rằng, do chi phí khai thác các cơ sở hạ tầng quá lớn đã tăng mạnh trong khi lợi nhuận giảm sút, để đạt 1 đô la tăng trưởng GDP, Trung Quốc hiện phải đầu tư khoảng 9 đô la, so với 5 đô la cách đây 10 năm và 3 đô la hồi những năm 1990. Các khoản vay mượn thường dựa trên những dự báo kinh tế quá lạc quan, đến mức các địa phương không có khả năng thanh toán lãi cho các khoản vay này. Theo Rhodium Group, một công ty phân tích tài chính có trụ sở tại New York, Mỹ, chỉ khoảng 20% công ty tài chính mà chính quyền các địa phương ở Trung Quốc vay để tài trợ cho các dự án xây dựng có đủ dự trữ để đáp ứng các khoản cho vay ngắn hạn, chủ yếu là để trả nợ trái phiếu cho người dân Trung Quốc và nước ngoài.
Kinh tế Trung Quốc đang đứng trước bài toán khó giải, mắc kẹt giữa các khoản chi tăng bùng nổ và tiêu dùng hộ gia đình ổn định, nếu không muốn nói là đã giảm do những bất trắc hiện tại. Thay vì tiêu dùng, người dân có thói quen tiết kiệm để đề phòng những khó khăn trong tương lai. Theo Ngân hàng Thế giới, mức tiêu dùng của các hộ gia đình tại Trung Quốc chỉ chiếm khoảng 38% GDP, và duy trì ở mức không thay đổi so với tỉ lệ 68% ở Mỹ.
Ai cũng biết rằng Tập Cận Bình ưu tiên an ninh và ổn định theo hướng bất lợi cho nền kinh tế. Các chuyên gia kinh tế Trung Quốc cũng nhấn mạnh đến việc các cố vấn của ông Tập không muốn áp dụng mô hình tiêu dùng kiểu phương Tây, mà thích mô hình truyền thống, ưu tiên khu vực công và công nghiệp, nhất là chất bán dẫn, lĩnh vực mà Trung Quốc đang tụt hậu so với phương Tây, ngoài ra cũng ưu tiên lĩnh vực trí thông minh nhân tạo.
Khoản nợ ngày càng tăng và tình hình bấp bênh của các chính quyền địa phương làm suy yếu hệ thống ngân hàng của Trung Quốc. Mùa đông năm 2022, 21 ngân hàng Trung Quốc đã đồng ý gia hạn trả nợ cho chính quyền địa phương miền tây nam và các cơ quan tài chính trung gian của họ lên thành 20 năm với thời gian ân hạn nợ gốc 10 năm. Nhưng sự dàn xếp đó, cũng như nhiều thỏa thuận ở các nơi khác, đã gây thiệt hại cho các ngân hàng này.
Nhà nghiên cứu Pierre-Antoine Donnet kết luận là thời kỳ kiếm tiền dễ dàng ở Trung Quốc đã kết thúc, thay vào đó là sự khởi đầu một thời kỳ khó khăn. Sự lạc quan đã nhường chỗ cho sự bi quan. Có sự tương phản rõ rệt giữa cảm giác hưng phấn và yên tâm là Trung Quốc không thể bị tổn thương kéo dài hơn 30 năm, khi người dân Trung Quốc đã quen với siêu tăng trưởng mà họ từng nghĩ sẽ là vĩnh viễn, và cảm giác hoài nghi, ngờ vực của một nước Trung Quốc đang gặp khó khăn.
10/20/23
TIẾT TRÙNG CỬU
 |
| Lễ ÔNG BÀ ngày nay |
Sau Tết Trung Thu là Tết Trùng Cửu, chữ Tết do chữ Tiết đọc trại ra mà thành. TIẾT 節 là Thời Tiết 時節 chỉ Khí hậu có liên quan đến mùa màng. TIẾT cũng có nghĩa là ngày Lễ Tết trong năm. Một năm có mấy cái Tết lớn. Nguyên Đán là cái Tết lớn nhất mở đầu cho một năm nằm trong tháng Giêng, Thanh Minh là Tết nằm trong tháng 3, Đoan Ngọ là Tết của tháng 5, Tháng 8 thì có Tết Trung Thu và Tháng 9 thì ta có Tết Trùng Cửu.
Trùng Cửu, Trùng là Trùng lắp, là lặp lại. Cửu là số 9. Nên Trùng Cửu 重九 là 2 số 9 được lặp lại, tức là ngày mùng 9 tháng 9 Âm lịch. Theo Kinh Dịch thì số 9 thuộc Dương, nên Trùng Cửu còn được gọi là Trùng Dương 重陽. Đây là cái Lễ tiết cuối cùng sau mùa thu hoạch của tháng tám, rồi trời sẽ trở lạnh để vào đông cho đến Tiết Đông Chí về, sẽ lại chuẩn bị để đón mừng năm mới !
Ngoài việc được gọi là Tiết Trùng Dương 重陽節 ra, Trùng Cửu còn được gọi là Tiết Đạp Thu 踏秋節, có nghĩa là Đạp lên lá vàng khô của mùa Thu, tức là Đi dạo chơi trong mùa Thu trước khi trời trở lạnh. Trong dân gian xưa còn gọi ngày này là Ngày Của Người Già : LÃO NHÂN TIẾT 老人節 hoặc KÍNH LÃO TIẾT 敬老節. Có thể là do sau khi mùa màng được thu hoạch vào mùa Thu, con cháu có nhiều món ngon vật quý để dâng hiến cho Ông Bà, hoặc đã có tiền để chăm lo săn sóc đến đời sống của Ông Bà hơn. Khi ông bà cha mẹ già đã quá cố, thì con cháu cũng nhân dịp Đạp Thu mà kéo nhau lên núi để Tảo Mộ (Ở những nơi có đồi núi thì người chết được chôn cất ở trên cao, vùng đồng bằng để trồng trọt canh tác. Cho nên ta thấy Cụ Nguyễn Du tả cảnh Tảo mộ của Tiết Thanh Minh là : " Ngổn ngang gò đống kéo lên, Thoi vàng hồ rắc tro tiền giấy bay, là thế !). Vì vậy, mà Tiết Trùng Cửu còn được gọi là Tiết ĐĂNG CAO 登高節. Ngoài ra, Tiết Trùng Cửu còn được gọi là Tiết THÙ DU 茱萸節, Tiết CÚC HOA 菊花節....
 |
| Cây lá và trái Thù Du (giống trái cherry ở Mỹ ) |
THÙ DU là loại cây ăn trái được thu hoạch vào khoảng cuối tháng 6. Cây lá có tính sát trùng tiêu độc, ngừa phong đón gió, nên trong ngày Lễ Trùng Cửu dân gian hay bẻ một nhánh lá nhỏ giắt bên mình để "trừ tà", để được bình an khoẻ mạnh nên ngày lễ nầy còn được gọi là Thù Du Tiết 茱萸節 là vì thế.
Trong bài thơ "Bốn mùa ăn chơi" của người xưa thì câu thứ 3 là "Thu ẩm Hoàng Hoa tữu". Hoàng Hoa tức là Hoa Cúc đó, loại hoa có màu vàng và nở vào mùa thu, nên được dùng để ủ rượu uống cho ấm vào những ngày cuối thu lạnh lẽo nầy, để ngừa cảm cúm, như ta chích "flu shot" vào mùa nầy ở Mỹ vậy ! Nên Tiết Trùng Cửu còn được gọi là Cúc Hoa Tiết 菊花節 là vì thế !
 |
Hoa Cúc và tục lệ uống rượu Cúc trong ngày Trùng Cửu |
Theo truyền thuyết thì ...
Vào thời Nam Bắc Triều, người của Nam Triều là Ngô Quân Chi thuộc nước Lương, ghi trong " Tục Tề Hài Ký " rằng : Đời Đông Hán, ở huyện Nhữ Nam có một người tên là Hoàn Cảnh, cha mẹ đều chết vì bệnh ôn dịch ở cuối thu, nên anh ta quyết định lên núi tầm sư học đạo để trừ ôn dịch ôn thần. Đạo nhân Phí Trường Phòng dạy cho phép tiên dưỡng sinh và y học. Một năm, sau Trung Thu, đạo nhân gọi Hoàn Cảnh đến mà bảo rằng : mùng 9 tháng 9 năm nay, ôn thần lại đến gieo rắc bệnh dịch, con hãy về quê mà cứu nhân độ thế. Nói đoạn bèn trao cho anh ta một cây Thanh Long Kiếm, một bao lá Thù Du và một bình Rượu Cúc, căn dặn mọi người phải lên cao mà tránh nạn.
Đến hôm mùng 9 tháng 9, Hoàn Cảnh gọi hết bà con lối xóm cùng đăng cao lên núi, giắt cho mỗi người một lá Thù Du và uống một ly rượu Cúc, rồi đơn thân độc mã đứng chặn ở sườn núi, chiến đấu và tiêu diệt ôn thần. Từ đó về sau không ai còn bị chết về bịnh dịch nữa, và cũng từ đó về sau mới có tục Đăng Cao, cài lá Thù Du lên áo và uống rượu Cúc trong ngày Tiết Trùng Cửu cho đến hiện nay.
Đến hôm mùng 9 tháng 9, Hoàn Cảnh gọi hết bà con lối xóm cùng đăng cao lên núi, giắt cho mỗi người một lá Thù Du và uống một ly rượu Cúc, rồi đơn thân độc mã đứng chặn ở sườn núi, chiến đấu và tiêu diệt ôn thần. Từ đó về sau không ai còn bị chết về bịnh dịch nữa, và cũng từ đó về sau mới có tục Đăng Cao, cài lá Thù Du lên áo và uống rượu Cúc trong ngày Tiết Trùng Cửu cho đến hiện nay.
******
Trong văn học, nhất là trong Đường Thi, ngày Trùng Cửu luôn luôn được nhắc đến một cách thân thiết gần gũi qua các thi nhân nổi tiếng như Lưu Trường Khanh 劉長卿 với ...
九月登高望， Cửu nguyệt đăng cao vọng,
蒼蒼遠樹低。 Thương thương viễn thọ đê.
人煙湖草裡， Nhân yên hồ thảo lý,
山翠現樓西。 Sơn thuý hiện lầu tê.(tây)
Diễn nôm :
NGÀY CHÍN LÊN BẮC LÂU CỦA LÝ MINH PHỦ
Tháng chín lên cao ngắm,
Xanh xanh cây cỏ xa.
Hồ mờ sương người vắng,
Lầu tây núi biếc nhòa !
Đỗ Chiêu Đức diễn nôm
Còn Thi tiên Lý Bạch với ...
昨日登高罷， Tạc nhật đăng cao bãi
今朝再舉觴。 Kim triêu tái cử trường.
菊花何太苦， Cúc hoa hà thái khổ,
遭此兩重陽。 Tao thử lưỡng Trùng Dương .
Diễn nôm :Chú Thích :Mùng 9 tháng 9 gọi là Tiết Trùng Dương, hái hoa cúc, uống rượu cúc, nhưng...Mùng 10 tháng 9 gọi là Tiểu Trùng Dương, lại hái hoa cúc, lại uống rượu cúc.Chỉ trong hai ngày, hoa cúc BỊ HÁI, BỊ VÙI DẬP đến 2 lần. Lý Bạch ví thân phận đi đày của mình giống như là hoa cúc liên tiếp bị vùi dập vậy, nên mới hạ 2 câu cuối là : "Cúc hoa hà thái khổ, Tao thử lưỡng Trùng Dương". Có nghĩa : Hoa Cúc sao mà lại khổ thế, phải gặp cái nạn của 2 lễ Trùng Dương nầy !KHỔ 苦 là Khổ sở, Cực khổ. KHỔ cũng có nghĩa là ĐẮNG nữa ! Tân là Cay, nên Tân Khổ là Cay Đắng, Đắng Cay!
Chuyện của ngày mười tháng chín
Hôm qua sau leo núi,
Sáng nay lại nâng ly.
Hoa Cúc sao mà khổ,
Trùng Dương đến nhị kỳ !
Đỗ Chiêu Đức diễn nôm
Nhưng nổi tiếng và tiêu biểu nhất cho lễ Trùng Cửu là bài thơ của Thi Phật Vương Duy....
《九月九日憶山東兄弟》CỬU NGUYỆT CỬU NHẬT ỨC SƠN ĐÔNG HUYNH ĐỆ
獨在異鄉為異客 Đôc tại dị hương vi dị khách,
每逢佳節倍思親。 Mỗi phùng giai tiết bội tư thân.
遙知兄弟登高處 Diêu tri Huynh đệ đăng cao xứ,
遍插茱萸少一人。 Thiên tháp thù du thiểu nhất nhân !
Chú Thích :Khi làm bài thơ nầy Vương Duy chỉ mới 17 tuổi, đang xa nhà đến Trường An để mưu cầu công danh. Nhà ông ở Bồ Châu, phía đông của núi Hoa Sơn, nên mới đề tựa là " Ức Sơn Đông Huynh Đệ ". Bài thơ nổi tiếng với 2 câu đầu mà không có người du tử nào không trầm trồ với 2 từ " dị hương, dị khách ".
Nghĩa bài thơ :Mùng chín tháng chín nhớ anh em ở phía đông núi.Ta một mình ở nơi đất lạ làm người khách lạ, nên mỗi lần gặp Lễ Tết là lại nhớ người thân thêm bội phần. Ta biết rằng ở nơi xa xôi kia, anh em ta đang đăng cao trong ngày lễ nầy, và mỗi người đều có giắt một nhánh Thù Du lên áo, chỉ thiếu có một người không được giắt là ta đây mà thôi !
Diễn nôm :
Xứ lạ quê người làm khách lạ,
Mỗi lần lễ tết nhớ khôn nguôi.
Anh em mùng chín đăng cao đó,
Đều giắt thù du thiếu một người !
Lục bát :
Đơn thân xứ lạ quê người,
Mỗi khi lễ tiết ngậm ngùi nhớ nhau.
Quê xa huynh đệ đăng cao,
Thù du giắt áo nghẹn ngào riêng ta !
Đỗ Chiêu Đức diễn Nôm
Để kết thúc bài viết, mời tất cả cùng đọc bài thơ CỬU NHẬT ĐĂNG CAO của Thi Thiên Tử Vương Xương Linh sau đây :
九 日 登高 CỬU NHẬT ĐĂNG CAO
青山遠近帶皇州， Thanh sơn viễn cận đới hoàng châu,
霽景重陽上北樓。 Tễ cảnh trùng dương thướng bắc lâu.
雨歇亭臯仙菊潤， Vũ yết đình cao tiên cúc nhuận,
霜飛天苑御梨秋。 Sương phi thiên uyển ngự lê thu.
茱萸插鬓花宜寿, Thù du tháp mấn hoa nghi thọ,
翡翠橫釵舞作愁。 Phỉ thúy hoành thoa vũ tác sầu.
謾說陶潛籬下醉， Mạn thuyết Đào Tiềm ly hạ túy,
何曾得见此风流。 Hà tằng đắc kiến thử phong lưu !
*CHÚ THÍCH :- Hoàng Châu 皇州 : là Vùng châu thổ của hoàng thành.- Tễ Cảnh 霽景 : là Cảnh trí lúc trời vừa mới tạnh mưa.- Đình Cao 亭臯 : là Bờ, luống chung quanh đình.- Thiên Uyển 天苑 : là Vườn hoa của Thiên Tử.- Ngự Lê 御梨 : là Cây lê trồng trong vườn ngự uyển.- Thù Du 茱萸 : là loại cây ăn trái được thu hoạch vào khoảng cuối tháng 6. Cây lá có tính sát trùng tiêu độc, ngừa phong đón gió, nên trong ngày Lễ Trùng Cữu dân gian hay bẻ một nhánh lá nhỏ giắt bên mình để "trừ tà", để được bình an khoẻ mạnh nên ngày lễ nầy còn được gọi là Tiết Thù Du. Thù Du là trái cherry ở Mỹ đó.- Mạn Thuyết 謾說 : Ta còn nói thành Mạn Đàm, là nói lan man, nói chơi về người nào hoặc việc gì đó.- Đào Tiềm 陶潛 : tức Đào Uyên Minh, là một ẩn sĩ cao nhã đời Tấn, thích hoa cúc và chuyên trồng cúc ở bờ giậu phía đông, nổi tiếng với câu : Thái cúc đông ly hạ, du nhiên kiến nam sơn 採菊東籬下 悠然見南山. Có nghĩa : Hái cúc ở rào phía đông, xa xa trông thấy núi nam.
* NGHĨA BÀI THƠ :NGÀY CHÍN LÊN CAONúi xanh gần gần xa xa như là một vành đai bao quanh mảnh đất của hoàng thành. Cảnh vật sau cơn mưa của Tiết Trùng Dương khi lên lầu phía bắc để ngắm nhìn. Những luống hoa cúc tiên bên đình mượt mà hơn sau cơn mưa, và những trái lê trong vườn ngự uyển ửng hồng hơn khi nhuốm sương thu. Nhánh thù du cài lên tóc mai cùng với hoa cúc là hoa trường thọ, giống như là cành trâm phỉ thúy lắc lư trên mái tóc khi đang ca múa càng gợi niềm sầu. Đừng nói là Đào Tiềm say dưới giậu hoa cúc là vô cớ, vì trong đời ta há dễ được mấy lần nhìn ngắm cái cảnh phong lưu tao nhã nầy ?!
Vương Xương Linh là nhà thơ biên tái nổi danh thời Thịnh Đường, nổi tiếng là Thánh thủ của thơ Thất ngôn Tứ tuyệt và là Thi Thiên Tử của đương thời, cùng với Thi Tiên Lý Bạch, Thi Phật Vương Duy, Cao Thích, Sầm Tham và Vương Chi Hoán giao tình rất hậu. Những bài thơ tả cảnh ghi lại các phong tục dân gian như bài thơ nầy rất hiếm thấy trong thi phẩm của ông, nên được mọi người rất trân qúi.
Mùng Chín Đăng Cao
Núi xanh vây phủ lấy hoàng châu,
Trời tạnh Trùng Dương lên bắc lâu.
Đình cúc sau mưa vàng sắc mượt,
Ngự lê sương nhuốm ửng màu thu.
Thù du cài lẫn hoa trường thọ,
Phỉ thúy vắt chung tóc gợi sầu.
Chả trách Đào Tiềm say dưới giậu,
Bao lần được thấy nét phong lưu ?!
Lục bát :
Núi xanh cao thấp bốn phương,
Hoàng thành trời tạnh Trùng Dương lên lầu.
Sau mưa luống cúc tươi màu,
Nhuốm sương lê cũng đỏ au trong vườn.
Thù du cài tóc thọ trường,
Lắc lư phỉ thúy vấn vương mối sầu.
Đào Tiềm say khước vì đâu
Trong đời há dễ qua cầu phong lưu ?!
Đỗ Chiêu Đức diễn Nôm
Đỗ Chiêu Đức 杜紹德
10/18/23
Những lợi ích bất ngờ của quả su su
Cải thiện sức khỏe tim mạch, hỗ trợ kiểm soát lượng đường trong máu, hỗ trợ chức năng gan,... là những lợi ích cơ thể có thể nhận được khi ăn su su.
Su su chứa nhiều chất dinh dưỡng và hợp chất chống oxy hóa, mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, theo chuyên trang sức khỏe Healthline (Mỹ).
Su su xuất xứ từ Mexico và một số khu vực khác thuộc Mỹ Latinh. Hiện nay, su su được biết đến gần như trên toàn thế giới. Ở Việt Nam, su su là một loại quả vô cùng quen thuộc trong bữa ăn hàng ngày.
 |
| Ảnh minh họa |
Giàu dinh dưỡng
Một trong những đặc điểm nổi bật nhất của su su là hàm lượng dinh dưỡng. Loại quả này chứa nhiều loại vitamin thiết yếu, khoáng chất và chất xơ.
Trung bình trong một quả su su 203 g có chứa 2 g đạm, 4 g chất xơ (14% nhu cầu chất xơ hằng ngày). Ngoài ra, trong su su còn có vitamin C, vitamin B9, vitamin K, vitamin B6, mangan, đồng, kẽm, kali, magie.
Bên cạnh dinh dưỡng cao, su su chứa ít calo, ít chất béo và natri. Do đó, loại quả này được đánh giá là tốt cho sức khỏe và phù hợp với chế độ ăn kiêng.
Chống oxy hóa
Chất chống oxy hóa được tìm thấy trong nhiều loại thực phẩm, giúp bảo vệ cơ thể chống lại tổn thương tế bào, giảm viêm và giảm căng thẳng. Theo Healthline, su su cung cấp chất chống oxy hóa quercetin, myricetin, morin và kaempferol.
Trong số các chất chống oxy hóa nói trên, myricetin là loại chất có nhiều nhất trong su su. Nghiên cứu cho thấy myricetin có đặc tính chống ung thư, trị đái tháo đường và chống viêm.
Cải thiện sức khỏe tim mạch
Ăn su su có thể giảm nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến tim mạch như huyết áp cao, cholesterol cao và lưu lượng máu kém. Nghiên cứu trên động vật chỉ ra rằng các hợp chất trong su su có thể giúp thư giãn mạch máu, giúp cải thiện lưu lượng máu và giảm huyết áp.
Ngoài ra, chất chống oxy hóa myricetin có trong quả su su cũng được chứng minh là có tác dụng giảm cholesterol.
Thúc đẩy kiểm soát lượng đường trong máu
Su su có tổng lượng carbohydrate thấp và nhiều chất xơ hòa tan, có thể giúp điều chỉnh lượng đường trong máu.
Hỗ trợ chức năng gan
Bệnh gan nhiễm mỡ là tình trạng lượng mỡ dư thừa tích tụ vào các mô gan. Mỡ tích tụ nhiều trong gan sẽ ảnh hưởng đến khả năng hoạt động bình thường của gan.
Nghiên cứu cho thấy các hợp chất trong su su có thể bảo vệ cơ thể chống lại sự tích tụ chất béo trong gan, ngăn ngừa bệnh gan nhiễm mỡ.
Hỗ trợ sức khỏe tiêu hóa
Hệ tiêu hóa chịu trách nhiệm cho nhiều chức năng thiết yếu của cơ thể như giải độc, miễn dịch, tiêu hóa và hấp thụ chất dinh dưỡng. Theo Healthline, tiêu thụ trái cây và rau quả như su su có thể tăng cường chức năng hệ tiêu hóa.
Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng thực phẩm giàu flavonoid như su su hỗ trợ các enzym tiêu hóa loại bỏ và bài tiết các chất cặn bã trong đường tiêu hóa. Hơn nữa, chất xơ trong su su có thể giúp duy trì lợi khuẩn đường ruột.
Hồng Sơn-Báo Thanh niên đăng ngày 12.08.2023
Qua hay quả?
Có sự phân biệt trong tiếng Trung.
1)- Gọi là quả 果gồm tất cả loại trái do cây thân mộc mà ra như: Xoài, mít, chôm chôm, ổi...
2)- Gọi là qua 瓜 gồm tất cả trái do dây leo sinh ra như khổ qua 苦瓜( dưa đắng có khi gọi là trái đắng), dưa hấu 西瓜 (tây qua) , bí đao (đông qua 冬瓜),bí ngô (nam qua (南瓜), dưa chuột : hoàng qua: (黄瓜)...
Trong tiếng Việt không thấy có sự phân biệt giữa quả và qua.
Sự phân biệt giữa cây và dây là cây thân mộc sinh trưởng nhiều năm, cho ra trái nhiều năm. Trái lại, dây leo chỉ sinh ra trái trong một năm mà thôi. Sau mùa thu hoạch thì phải trồng lại. Dĩ nhiên có những trường hợp ngoại lệ TD như đu đủ.
Su su tiếng Trung có tên là 佛手瓜 phật thủ qua (dưa tay phật). Mặc dù là dưa nhưng trong tiếng Việt vẫn gọi là TRÁI SU SU. (tiếng Anh Chayote)
Thưa các bạn,
Đã xào với bún tàu hết một nửa.😀
TLK
Xem video:
1)- Cách trồng su su
Subscribe to:
Posts (Atom)