Chuyện ngày xưa… với Cha Ngô Duy Linh

 

Trong gia đình Thụ Nhân, cứ vài năm lại có một “Đặc San” được thực hiện, các bạn mình lại được mời gọi viết bài, và từ đó những “kỷ niệm ngày xưa” lại có dịp khơi dậy, nhắc nhở, tâm tình... với ít nhiều “thương tiếc”.

Viết về quá khứ, về những chuyện “đã qua” và sẽ không bao giờ trở lại, như chuyện “tắm sông hai lần”. Vậy thì, viết về “quá khứ” để làm gì? Thực ra thì cũng... không để làm gì, quá khứ thì đã qua rồi, nhắc lại thì cũng chỉ là tiếc thương đôi khi hối hận mà thôi. Nói cho cùng, ngay chính cuộc đời này, sinh ra lớn lên rồi… đi vào quá khứ, cũng không để làm gì, người ta có thể đem ra nhiều lý luận để cho thấy cuộc đời có ý nghĩa hơn, và điều này rất cần thiết. Đời người, nhiều lắm là khoảng trăm năm, dài mà lại rất ngắn ngủi, với đầy ắp vui mừng buồn giận thương yêu ghét muốn... nhưng dù, “thuyền ai ngược gió hay xuôi gió”... thì ai cũng có được một quãng đời có thể gọi là... thời kỳ vàng son cho mình, khoảng thời gian đó ngắn hay dài còn tùy rất nhiều ở phước đức cá nhân. Riêng tôi, và có lẽ hầu hết các bạn mình, bốn năm trong khung trời Đại học Dalat có thể chính là “thời kỳ vàng son”. Dù rằng, khoảng thời gian đó nay đã tít mù khơi quá khứ, nhưng mà, mỗi khi có dịp, những kỷ niệm thân thương ấy lại bùng dậy, tràn bờ, tuôn chảy... thành những dòng thơ, nốt nhạc hay những nét chấm phá màu sắc trên trang giấy. Những lúc như thế, đó là niềm vui an ủi, là bếp lửa ấm lòng, là chiếc gối êm ái, và là cây gậy chống đỡ khập khiễng của tuổi hoàng hôn… Do vậy, mà thỉnh thoảng, chúng ta, những “Thụ Nhân” rải rác cùng khắp, mới có được những áng văn thơ tản mạn tìm về Dalat ngày nào, về những chiều Năng Tĩnh, và về những con đường học xá... để nhớ, để thương.

Tôi lên Dalat trong chuyến bay đầu đời từ miền tây Đồng Tháp để bắt đầu theo học Khóa 3 CTKD (niên học 66 – 70). Chuyến đi đó đã mở ra cho tôi chân trời mới của tuổi thanh xuân trong một đất nước quá nhiều khó khăn. Lúc bấy giờ, được đi học là một ân sủng, và cảm nhận được điều ấy đã là niềm hạnh phúc. Nhiều khi, ngay đến bây giờ, nghĩ lại, tôi tự hỏi, ... đi học, tại sao lại Dalat mà không Saigon? Những câu hỏi như thế, mới nghe thì có vẻ đơn giản, thế mà... không nhất thiết là như vậy.

Thực ra, tôi thích hội họa, nhưng cứ nghĩ đến cái... nghề “lăn lóc dưới mương” đó tôi thấy ngao ngán. Sau trung học, trường ốc thiếu thốn, thi vào trường Kỹ Thuật Phú Thọ là cả một “công trình chạy chọt!” Cũng may, tôi có “cô hàng xóm dễ thương” - đang là sinh viên khóa 2 CTKD - hết lời ca tụng Dalat và “rủ rê”. Với tôi lúc đó, Dalat là một địa danh xa lạ, và chỉ nghe nói đó vùng đất lạnh sương mù và thơ mộng... Thế là tôi mê liền, vài hôm sau, tôi khăn gói thơ túi rượu bầu lên thành phố sương mù và đắm chìm trong niềm hạnh phúc, và điều này cho thấy tôi đi học vì yêu thích Dalat hơn là CTKD!

Nhớ, lúc đến Dalat, tôi theo anh bạn Cần Thơ mới quen, mướn chung căn phòng nhỏ trên con dốc Võ Tánh, ngoài khung viên VĐHDL; hàng ngày tôi đến trường và ao ước được vào... ăn ở trong học xá. Chẳng bao lâu, tôi được người mách nước, nên mạnh dạn gõ cửa vào xin Cha Linh. Cha mở cuộc phỏng vấn... thân thiện, với ít nhiều “thương xót”, tôi nghĩ thế. Cha hỏi,

- Có khả năng gì?

- Dạ, chơi bóng rổ khá.

- Còn khả năng nào khác? Hát được không?

- Dạ, cũng được!

- Hát thử vài câu xem.

"Chời", tôi quýnh quá, nghĩ lại mình đang có... “nỗi buồn gác trọ” nên tằng hắng lên giọng:

“Gác lạnh về khuya cơn gió lùa, trăng gầy nghiêng bóng cài song thưa, nhớ ai mà ...”

-

Thôi được rồi!

(Cha ra dấu stop. Tôi quýnh quá, nghĩ chắc “tiêu” rồi! Nhưng không!)

- Được! cho... “chú mày” (thực tình cho đến bây giờ, tôi cũng không nhớ lúc đó là Cha gọi mình là gì!) vào học xá, nhưng với điều kiện là “chú mày” phải vào ca đoàn học xá, thuộc... bè “ồ ề”, chịu không?

Chời, tôi chịu quá đi chứ! thế là... “a lê hấp” chiều nay “ta” dọn vào học xá! Tôi được vào học xá, lầu 3, có 6 người cùng phòng cùng tuổi cùng lớp, không khí đầm ấm giữa miền đất lạnh. Trong đó, có anh chàng người Vĩnh Long, Mạc Phú Thọ, người “dzui dẻ chẻ chung” và làm tôi nhớ nhiều nhất, vì có cái tên, “mạt mà lại còn phú với thọ”! (Lúc đó, chữ nghĩa tôi lem nhem nên lầm họ Mạc thành ra “mạt rệp”), nhưng thế mà hay, anh chàng này lại “chê” cái tên cúng cơm cũa tôi, Ngụy Trung Nghĩa, là “gian ác xảo trá mà lại còn trung

với nghĩa!” Thế mới hay cuộc đời đã dun rủi cho... “chúng mình gặp nhau”, và “mối tình” đó trở nên “trung nghĩa và phú thọ” cho đến ngày nay, chúng tôi lưu lạc và sau cùng định cư nơi xứ cao bồi Dallas! Và điều hy hữu nữa là chính Cha Linh, sau này, cũng ở Dallas và đã qua đời tại đây. Trước sau, tôi luôn nhớ ơn Cha đã tiếp nhận cho tôi vào học xá, và nhờ đó tôi có được những người bạn thân thương mà sau này trên xứ người rất khó mà có được.

Tuy nhiên, kỷ niệm của tôi đối với Cha không sâu đậm lắm, vì sau khi tôi vào học xá không lâu thì Cha được Frere Kế thay thế trong việc chăm coi học xá, chỉ trừ những kỷ niệm lờ mờ với vài hình ảnh áo đen thấp thoáng của Cha trong những lúc “thanh tra” ban đêm bất ngờ, và “rầy rà” khi bắt gặp những sai trái cũa “chúng nó”, và nhất là hình ảnh Cha tận tụy với âm nhạc trong những buổi điều khiển “trình diễn” của ca đoàn học xá, khoảng gần vài chục người, mà trong đó, có tôi, đạo Phật, tham dự và cùng hát Thánh ca!

Viết những điều kể trên, chỉ nhằm khơi dậy những “ân tình” của Cha nhân ngày giỗ Cha Linh tại Dallas. Đây cũng là một dịp để tôi tỏ lòng biết ơn Cha, cũng như Frères và những vị Thầy, Cô, ... đã có mặt, dạy dỗ, làm việc, chung vui với đám “tiểu học sĩ” chúng tôi trong những năm 60s - 70s. Dù rằng, CTKD đã không “Thụ” tôi thành “Nhân” trong chuyện “kinh bang tế thế” như các bạn khác, nhưng tôi lúc nào cũng vẫn trân quý nó như một cơ duyên may mắn hiếm hoi có được trong cuộc đời mình. 

Nay kính

Trần Sa - NgụytrungNghĩa 

Trích: Đặc San Chiều Năng Tĩnh (trang 21-22)

Làng người Kinh ở Trung Quốc

 Bài và ảnh: Lê Phong - Người Lao động

Người dân tộc Kinh hát quan họ Bắc Ninh, nói tiếng Việt tại Trung Quốc

Dân tộc Kinh ở Trung Quốc giao tiếp hằng ngày bằng tiếng Việt, ăn nước mắm và hát dân ca quan họ Bắc Ninh.

Đó là những người gốc Việt lưu lạc đến đây hơn 500 năm và hiện định cư tại khu vực Tam Đảo (thuộc xã Giang Bình, thị trấn Đông Hưng, tỉnh Quảng Tây, Trung Quốc), cách cửa khẩu Móng Cái của Việt Nam hơn 25 km.

"Người Kinh mình phải không?"

Khi chúng tôi vừa đặt chân đến đình An Nam nằm tại làng chài Vạn Vĩ, bà Tô Tiết đến nắm chặt lấy tay, hỏi rõ: "Người Kinh mình phải không?". Dứt lời, bà vội quay sang kêu chồng con và cả những người hàng xóm chạy ra để trò chuyện.

Tất cả xôn xao như vừa nhận được một tin vui. Thậm chí từ cuối xóm, hai bà lão ngoài 80 tuổi cũng chống gậy lần từng bước chân tới sân đình gặp chúng tôi. "Người Việt Nam sang đây chơi hả?", "Người Kinh đi thăm người Kinh đây nè"… là những câu mà hai cụ hỏi liên tục.

Chúng tôi kể cho họ nghe nơi chúng tôi sinh sống là TP HCM, cách biên giới Trung Quốc hơn 3 ngày đi ôtô. Nhưng tất cả đều không biết, họ chỉ nghe kể rằng từ hàng trăm năm trước, ông bà của họ có nguồn gốc từ Đồ Sơn (TP Hải Phòng) ra biển đánh bắt cá rồi theo con nước đến mảnh đất này và nay đã có hơn 20.000 người gốc Việt sinh cơ lập nghiệp ở đây.

"Chúng tôi không biết gì nhiều ở Việt Nam đâu. Nhưng người Việt mà qua đây thì phải ở lại đãi cơm. Để còn nói tiếng Việt cho chúng tôi nghe. Phải nói nhiều để chúng tôi không quên tiếng Việt" - bà Tiết nhiệt tình mời.

Không thể từ chối, chúng tôi gật đầu nhận lời ở lại dùng cơm với người dân trong làng. Trong lúc chờ mọi người chuẩn bị, chúng tôi mượn xe máy điện đi tham quan làng người Kinh. Càng đi sâu càng bất ngờ khi mọi thứ không khác gì làng quê ở vùng nông thôn Bắc Bộ.

Từ đầu làng đã tọa lạc một ngôi đình, kế bên là giếng nước và lũy tre thân thuộc. Cứ cách hơn 15 hộ lại xuất hiện một khu vườn trồng lúa, khoai và hoa màu. Những phụ nữ đội nón lá, cuốc đất và nói chuyện với nhau bằng tiếng nguồn cội bao đời.

Dừng trước một cửa hàng tạp hóa, chúng tôi nhận ra những bảng hiệu bán các món hàng Việt như thuốc lá, cà phê, kể cả tương ớt. Bà Đỗ Tú, chủ cửa hàng, bước ra khoe hẳn một chai nước mắm mới nhập từ bên kia biên giới: "Dân làng nơi đây sản xuất nước mắm và dùng nước mắm nêm vào tất cả món ăn. Nhập thêm hàng Việt Nam vì phòng ngừa mùa biển động không có cá để làm nước mắm".

Theo lời bà Tú, dù trải qua hàng trăm năm nhưng mọi sinh hoạt ở đây đều giữ nguyên gốc. Hơn 15 năm trước, khi điện thoại thông minh chưa phát triển, người dân nhập băng cassette thu những bài hát ru, hát quan họ để bán. "Thế hệ tôi và cả những đời trước đều được cha mẹ hát ru bằng dân ca. Rất nhiều người chơi được cả nhạc cụ Việt Nam" - bà Tú kể.

Không quên tiếng Việt

Quả thật, khi chúng tôi quay trở lại sân đình ăn cơm trưa thì dân làng đã kéo sẵn bộ đàn bầu ra chuẩn bị biểu diễn. Không một chút ái ngại, bà Tiết đứng giữa sân đình cất giọng hát mộc mạc: "Yêu nhau cởi áo ối à cho nhau, về nhà dối rằng cha dối mẹ… rằng a ối a qua cầu, tình tình tình gió bay…".

Vừa dứt bài, bà liền chuyển sang đánh đàn bầu bài dân ca quan họ Bắc Ninh "Trèo lên trái núi Thiên Thai".

Bà Tô Tiết, thế hệ thứ 10 của người dân tộc Kinh tại Trung Quốc, chơi đàn bầu

Để tìm hiểu thêm một số thông tin khác về nguồn gốc của người gốc Việt ở Trung Quốc, chúng tôi tìm đến Bảo tàng Dân tộc Kinh do tỉnh Quảng Tây quản lý.

Trước cổng bảo tàng là bức tượng hai vợ chồng đang đánh bắt cá trên biển nhằm mô phỏng lại những ngày đầu người Việt tới đây định cư; bên trong tái hiện những hình ảnh rước kiệu, không gian bếp, những món đặc sản của người Việt… Để có thể đọc và tìm hiểu hết thông tin trong bảo tàng mất gần 1 giờ. Bảo tàng mở cửa tất cả các ngày trong tuần và không thu phí.

Ông Lý Hiển, người trông coi bảo tàng, kể rằng trước kia, những người dân mà chúng tôi gặp được gọi là người An Nam, người Việt nhưng giờ đây được chính thức gọi là người Kinh. Đây là một trong những dân tộc thiểu số ít người nhất ở Trung Quốc.

Theo lời kể, xưa kia có 12 dòng họ tổ gốc Việt di cư theo luồng cá và chia nhau ở trên 3 hòn đảo lần lượt có tên là Vạn Vĩ, Sơn Tâm và Vu Đầu. Dần dần, 3 hòn đảo bị bồi lấp thành bán đảo Tam Đảo như hiện nay.

Ông Hiển cho biết chính quyền sở tại vừa cho phép các trường học ở khu vực có dân tộc Kinh sinh sống đưa tiếng Việt vào chương trình giảng dạy. Đây là môn không bắt buộc nhưng gần như cháu nào cũng đều đăng ký học thêm. "Vốn sẵn giao tiếp với cha mẹ ở nhà bằng tiếng Việt nên khi cô giáo dạy, những đứa trẻ tiếp thu rất nhanh" - ông Hiển nói.

Thiếu nữ ở Tam Đảo

Không những cố gắng giữ gìn tiếng nói mà dân ở đây hằng năm mời những bậc cao niên từ Trà Cổ (TP Móng Cái, tỉnh Quảng Ninh) sang Tam Đảo để hướng dẫn tổ chức các lễ hội và cúng đình. Mỗi năm có 4 đợt lễ lớn và đó là dịp mọi người đến để chung vui, cầu may mắn.

Theo thống kê, tại Tam Đảo có hơn 120 người thuộc dân tộc Kinh chơi được nhạc cụ truyền thống Việt Nam và có hơn 400 cuốn sách ghi chép lại kho tàng văn học dân gian, bao gồm nhiều ca dao, tục ngữ, truyện cổ tích…

Khi tạm biệt Tam Đảo, chúng tôi để ý thấy trước làng có một cây đa chắc đã vài trăm năm tuổi. Dân ở đây đặt tên là cây Nam Quốc, như lời nhắc nhở thế hệ sau không quên nguồn cội dân tộc.

---

Bài đọc thêm:

Làng biển gốc Việt trên đất Trung Quốc 

(theo Báo Thanh Niên)

Cuộc bầu cử ở Đài Loan đặt ra thử thách đầu năm 2024 về mục tiêu của Mỹ trong việc ổn định quan hệ với Trung Quốc

Hầu Hữu Nghi, nguyên Thị trưởng TP Tân Bắc, Quốc Dân đảng, ứng cử viên chức Tổng thống thân Bắc Kinh  

Cuộc bầu cử ở Đài Loan vào tuần tới đặt ra những thách thức cho Washington bất kể ai thắng. Với chiến thắng thuộc về đảng cầm quyền chắc chắn sẽ làm trầm trọng thêm căng thẳng với Trung Quốc trong khi chiến thắng của phe đối lập có thể đặt ra những câu hỏi khó xử về chính sách quốc phòng của hòn đảo.

Cuộc tranh cử tổng thống và quốc hội ngày 13 tháng 1 đại diện cho quân bài đặc biệt thực sự đầu tiên vào năm 2024 cho mục tiêu ổn định quan hệ với Trung Quốc của chính quyền Biden.

Bắc Kinh tuyên bố Đài Loan là lãnh thổ của mình và đã đi xa đến mức coi cuộc bầu cử trên đảo là sự lựa chọn giữa chiến tranh và hòa bình trên eo biển Đài Loan, cảnh báo rằng bất kỳ nỗ lực nào nhằm thúc đẩy nền độc lập chính thức của Đài Loan đều có nghĩa là xung đột. 

Chính phủ Đài Loan bác bỏ khẳng định chủ quyền của Trung Quốc.

Các quan chức Hoa Kỳ đã cẩn thận để tránh tỏ ra chỉ đạo hoặc can thiệp vào tiến trình dân chủ của hòn đảo.

Đại sứ Mỹ tại Trung Quốc Nicholas Burns cho biết vào tháng 12: “Chúng tôi kỳ vọng và hy vọng mạnh mẽ rằng những cuộc bầu cử đó không có sự đe dọa, ép buộc hay can thiệp từ mọi phía. Hoa Kỳ không liên quan và sẽ không liên quan đến những cuộc bầu cử này”.

Sự tách rời như vậy đã tỏ ra khó khăn trong quá khứ. Chính quyền Obama đã gây chú ý trước cuộc bầu cử năm 2012 ở Đài Loan khi một quan chức cấp cao của Mỹ bày tỏ nghi ngờ về việc liệu ứng cử viên tổng thống lúc đó là bà Thái Anh Văn có thể duy trì mối quan hệ ổn định với Trung Quốc hay không.

Lại Thanh Đức, Phó Tổng Thổng, nguyên thị trưởng Đài Nam, khuynh hướng Đài Loan độc lập

Lại Thanh Đức (Lai Ching-te), còn được gọi là William Lai, là một cựu bác sĩ có giọng nói nhẹ nhàng và nắm giữ hầu hết các chức vụ chính trị hàng đầu ở Đài Loan. Ông là nhà lập pháp trong hơn một thập kỷ, sau đó là thị trưởng nổi tiếng của thành phố Đài Nam phía nam. Ông Lai là người thu hút nhất đối với những người ủng hộ độc lập theo đường lối cứng rắn, nhưng trước đây ông cũng rất được lòng các cử tri trung dung. Không được Trung Quốc tin tưởng, ông từng tự mô tả mình là “người thực dụng vì độc lập của Đài Loan”. Ông Lai đã hứa sẽ tuân theo lời tuyên bố thận trọng của bà Thái Anh Văn: rằng vì Đài Loan đã độc lập nên không cần tuyên bố gì thêm. Tuy nhiên, nếu ông thắng, Trung Quốc dường như chắc chắn sẽ tiếp tục đe dọa và cô lập Đài Loan.

Ko, một bác sĩ phẫu thuật và cựu thị trưởng thủ đô Đài Bắc, đã ví mối quan hệ giữa hai bên giống như một khối u cần được để yên trong khi các bên đàm phán về mối quan hệ trong tương lai. “Ba mươi năm trước, khi tôi còn là bác sĩ phẫu thuật, nếu tìm thấy một khối u, chúng tôi sẽ cố gắng loại bỏ nó. Nhưng tại thời điểm này, chúng tôi chỉ cố gắng sống chung với nó”, ông nói. Ông nói, Trung Quốc vẫn là một vấn đề cần được quản lý để không gây ra một cuộc đối đầu lớn giữa các bên.

Ko là chủ tịch Đảng Nhân dân Đài Loan (TPP) và trước đây đã hợp tác với cả Đảng Dân tiến cầm quyền, vốn ủng hộ mạnh mẽ nhà nước độc lập trên thực tế của Đài Loan, và phe đối lập chính là Quốc dân đảng, cho rằng Đài Loan và đại lục là một phần của một quốc gia Trung Quốc duy nhất trong khi kiên quyết duy trì nền dân chủ của hòn đảo tự trị trước áp lực của Trung Quốc.

Đảng Nhân Dân Đài Loan (TPP) đã lấp đầy khoảng trống ở giữa và thu hút được sự ủng hộ mạnh mẽ từ các cử tri trẻ không muốn tuân theo lòng trung thành chính trị của cha mẹ họ và ít nhạy cảm hơn với sự phân chia văn hóa giữa những người có quan hệ lâu dài với hòn đảo và những người khác có gia đình di cư đến đó trong thời kỳ nội chiến.

Mặc dù Ko không khuấy động đám đông theo cách giống như các chính trị gia truyền thống của Đài Loan, nhưng nỗ lực và phong thái không tuân thủ của ông đã khiến ông trở thành một nhân vật quan trọng trong số những người đang tìm kiếm một giải pháp chính trị thay thế.

Ko mô tả mối quan hệ xuyên eo biển Đài Loan là mối quan hệ đòi hỏi phải quản lý rủi ro, cùng với sự răn đe và ý chí giao tiếp. “Trung Quốc không thực sự muốn tấn công Đài Loan, các vấn đề trong nước của họ khá nghiêm trọng”, Ko nói. “Nhưng họ hy vọng sẽ chiếm được Đài Loan thông qua các biện pháp kinh tế.”

Ông chỉ ra những vấn đề quan trọng ở Trung Quốc, nơi nền kinh tế đang suy thoái mạnh và tỷ lệ thất nghiệp gia tăng trong giới trẻ, cùng với cuộc khủng hoảng trong lĩnh vực nhà ở quan trọng khiến các công trường xây dựng trống rỗng ngay cả khi các gia đình đã tiêu tiền tiết kiệm cả đời vào những căn hộ chưa xây. .

“Trung Quốc không có ý định gây chiến với Đài Loan nhưng vẫn tiềm ẩn rủi ro. Bởi vì Trung Quốc là một chế độ độc tài, và... hầu hết các cuộc chiến tranh đều không thể đoán trước được nên Đài Loan vẫn cần phải cẩn thận", Ko nói. "Răn đe và liên lạc là rất quan trọng. Chúng ta phải tăng cái giá phải trả cho chiến tranh (đối với Trung Quốc). Tuy nhiên, chúng ta muốn nói chuyện với (Trung Quốc)."

Các cuộc bầu cử tổng thống vẫn chưa kết thúc, nhưng TPP tương đối mới lại thiếu nguồn tài chính và cơ sở cộng đồng vững chắc của DPP (Đảng Dân Tiến) và KMT (Quốc Dân Đảng). Các cuộc thăm dò gần đây cho thấy Ko ở vị trí thứ ba, với ứng cử viên của DPP, Phó Tổng thống đương nhiệm William Lai đứng đầu.

TLK st

94 Tự Tình

Trời cho chín bốn (94) tuổi rồi, (*)
Bao ngày thơ thẩn với đời nữa đây?
Kể mình, như chuối chín cây.
Gió lay chuối rụng, biết ngày nào đâu!

Cửu tuần cũng chẳng dài lâu,
Âm dương thoắt cái… ngõ hầu giấc mơ!
Hồi nào, xanh tóc tuổi thơ,
Mà nay, thôi đã bạc phơ mái đầu!

Dập vùi bao cuộc bể dâu!
Bốn phương lạc cánh hải âu vô thường.
Đã từng cạn chén đau thương!
Kinh qua thành bại, máu xương trận tiền.

Núi sông, vẫn nặng ưu phiền!
Thẹn mình, chưa trọn lời nguyền sắt son!
Thôi thì… cung nguyệt đã tròn,
Con đường xuống núi, chẳng còn bao xa.

Cao tay nâng chén quan hà,
Tạ lòng tri kỷ, bạn xa bạn gần!
Một mai ở chốn phù vân,
Nhớ nhau, tìm lại đôi vần thơ xưa.

(*)  Ngày kỷ niệm sinh nhật thứ 94 của TQB: 1/1/2024

Trần Quốc Bảo

Tết Tây Cảm Khái

 Khai Bút
Đầu Năm 2024 Dương Lịch:

Tết Tây Cảm Khái

Đầu năm mưa lác đác,
Quạ kéo về quang quác.
Thân bệ rạc lê la,
Miệng ba hoa toác hoác.
Ngày xơ xác tả tơi,
Tối rã rời phờ phạc.
Người hát xướng lu bù,
Mình ù ù cạc cạc!

Trần Văn Lương
Cali, 1/1/2024

---

Tết Tây Tự Trào

 

Tết ngồi nhơi hạt đác (1)

Mặc lũ gà quang quác

Thần xác vốn rề rà ;

Cửa nhà thì huếch hoác!

Khi ngơ ngác khật khừ ;

Lúc ngất ngư phờ phạc.

Xuân đánh bạc thử thời...

Rồi... không ngơi cà cạc! (2)

         -AiCơ-

    Melb, 1/1/2024

 (1) Hạt đác (Arenga pinnata) có màu trắng đục, to bằng đốt ngón tay cái.

(2) cà thẻ rút tiền.

---

Ngày giáp Tết ở quê nghèo

Người người bận đan đát

Gà, ngỗng kêu quác quác

Thơ thới buổi nông nhàn

Cửa nẻo mở toang hoác

Xơ xác thay cảnh nghèo

Eo sèo còn sát phạt

Mon men cổng nhà quan?

Lệ làng phải trình cạc (*)

Yên Nhiên

1/1/2024

(*) danh thiếp

---

KHAI BÚT ĐẦU NĂM 2024

Đầu năm thật là hên
Được khuyến khích ngợi khen, 
Niềm tự tin tuột dốc
Bèn lóc ngóc ngoi lên... 

Từ lâu, bất giác quên
Chữ nghĩa lẫn tuổi tên
Rất quen... sao chẳng nhớ?
Thiệt mắc cở, vô duyên! 

Nhờ anh Lương xướng thơ
Gợi ký ức xa mờ...
Càng thâm cơ lắt léo
Càng khéo chữa bệnh khờ. 

Biết ơn Thầy Trần Long
Mục Đố Chữ kỳ công
Đem phổ thông kiến thức
Đến gần mức tinh thông.

Cảm ơn ông đồ Bân
Gương tận tụy chuyên cần
Dịch thuật và nghiên cứu
Đáng khâm phục vô ngần.

Cảm ơn anh chồng già
Giỏi chịu đựng thứ tha
Chị vợ già lú lẫn
Giỏi lẩm cẩm kêu ca.

Ai Cơ

Nhờ khoa học, con người có thể trường thọ 120 tuổi trong tương lai ?

 RFI tiếng Việt -Thụy My Đăng ngày: 30/12/2023

Trong dịp bước sang năm mới, L’Express dành hồ sơ cho một tin vui về tiến bộ của y học. Đặt vấn đề « Liệu con người có thể sống đến 120 tuổi với sức khỏe tốt hay không ? », tuần báo điều tra về một cuộc cách mạng khoa học đang diễn ra.

Trang phục của Genworth R70 khi mặc vào sẽ mô phỏng tác động do lão hóa. Ảnh tư liệu chụp ngày 19/11/2014 tại Redwood City, California, Hoa Kỳ. ASSOCIATED PRESS - Lea Suzuki

Tái tạo tế bào để trẻ hóa cơ thể

Thần dược cải lão hoàn đồng là có thật, hàng triệu người trên thế giới đang sử dụng mà không biết. Đó là metformine, loại thuốc trị tiểu đường giá rẻ đã được phát hiện từ cả trăm năm trước, và ngày nay nhiều nhà nghiên cứu cho rằng còn có tác dụng làm chậm đi quá trình lão hóa.

Nhiều công trình nghiên cứu cho thấy ngoài tác động vào đường huyết, thuốc này còn giúp giảm bớt nguy cơ bệnh tim mạch, ung thư hay loạn trí. Tại phòng thí nghiệm, metformine kéo dài đời sống của loài trùn đất và chuột. Được thử nghiệm trong thời kỳ đại dịch trên các bệnh nhân bị Covid, thuốc này làm giảm 40 % nguy cơ trở thành dạng nặng và Covid kéo dài.

Tuy nhiên hiện các bác sĩ chỉ cho toa đối với bệnh nhân tiểu đường. Sau nhiều năm vận động hành lang, một nhóm nhà khoa học đã thuyết phục được FDA (Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ) cho phép tiếp tục thử nghiệm từ năm 2024, khoảng 3.000 người không bị tiểu đường từ 65 tới 79 tuổi sẽ dùng thuốc này trong 6 năm.

Một sự thay đổi quan trọng : thay vì tiếp tục chữa từng bệnh một của tuổi già, các nhà khoa học muốn trước tiên xử lý nguyên nhân chính là sự lão hóa. Ý tưởng hấp dẫn nhất là lập trình các tế bào để làm trẻ lại, viễn cảnh này sinh ra từ nỗ lực của giải Nobel Y học Shinya Yamanaka. Ông đã thành công trong việc đưa các tế bào da hay máu trở lại giai đoạn gần như các tế bào gốc được chuyên biệt hóa, khá giống như trong phôi thai.

Ước mơ thêm 40 năm tuổi thọ

Vấn đề không phải là việc phá kỷ lục của bà Jeanne Calment, người phụ nữ Pháp sống đến 122 tuổi 5 tháng và 14 ngày, mà giới khoa học có tham vọng giúp thêm nhiều người sống lâu hơn. Mức sống thọ hiện nay là 80 tuổi đối với nam và 85 tuổi với nữ, con người không thể sống quá 120 tuổi. Tuổi thọ như vậy đã tăng gấp đôi kể từ 1870, thời đó người ta chỉ sống đến khoảng 40 tuổi. Như vậy tại sao con người nay không thể sống thêm 35 đến 40 tuổi nữa ? Thống kê cho thấy một người 50 tuổi có trên 90 % cơ hội sống đến 70, nhưng chỉ phân nửa số người 70 tuổi có dịp đón sinh nhật thứ 90.

Từ 2013 đến nay, công nghệ sinh học trong lãnh vực kéo dài tuổi thọ đã huy động được gần 40 tỉ euro đầu tư, và riêng Altos Labs chuyên về tái tạo tế bào đã nhận được đến 3 tỉ đô la, số tiền khổng lồ chưa từng thấy. Nếu các đại gia nhiều tiền của không tiếc những món tiền lớn để được hưởng những phương thuốc mới vì cuộc sống là vô giá, thì các chuyên gia khuyên chúng ta trong khi chờ đợi được đại chúng hóa, nên tập 8 thói quen tốt : 150 phút tập luyện (hoặc 75 phút với cường độ cao) hàng tuần, ăn uống quân bình, không hút thuốc, ngủ 7 đến 9 giờ mỗi ngày, kiểm soát cân nặng, thường xuyên xem lại tỉ lệ cholestérol, đường và huyết áp.