Nhớ Mộng

Lá Thư Thụ Nhân

Nhớ Mộng

Lá Thư Thụ Nhân kỳ này kể lại một giấc mơ. Tựa đề Nhớ Mộng mượn ý một bài thơ của thi sĩ Tản Đà (1889-1939). Còn tác giả bức tranh đầy mộng mị là Marc Chagal (1887-1985), nhà danh họa người Nga, nhập tịch Pháp. Một thi sĩ, một họa sĩ : thi họa giao duyên ; một phương đông, một trời tây,  tung hoành đồng quy. Chagal sinh trước Tản Đà hai năm, nhưng mất sau 49 năm, chứng tỏ nhà thơ núi Tản sông Đà là cánh chim hạc, chơi vơi trong cõi mộng :

Cái hạc bay lên vút tận trời !

Trời đất từ đây xa cách mãi

Cửa động,

đầu non,

đường lối cũ,

Ngàn năm thơ thẩn bóng trăng chơi.

Trong suốt sự nghiệp, Chagall theo khuynh hướng siêu thực (surréalisme). Xem tranh thì biết người, đọc thơ là biết tâm hồn thi sĩ. Bài thơ Nhớ Mộng của Tản Đà nguyên văn như sau :

Giấc mộng mười năm đã tỉnh rồi,

Tỉnh rồi lại muốn mộng mà chơi.

Nghĩ đời lắm nỗi không bằng mộng,

Tiếc mộng bao nhiêu dễ ngán đời.

Những lúc canh gà ba cốc rượu,

Nào khi cánh điệp bốn phương giời?

Tìm đâu cho thấy người trong mộng,

Mộng cũ mê đường biết hỏi ai!

Giờ giấc nam bắc Cali chậm hơn Paris 9 tiếng. Tối qua, trước khi đi ngủ, tôi đọc được mấy lời nhắn nhủ trên TN1-2, theo thứ tự trước sau :

- Mai Trung Cường : ‘‘Cám ơn Thông. Bài thơ hoạ hoa Quỳnh vàng quá tuyệt.’’

- Nguyễn Đình Cận : ‘‘Thơ của Thông thật tuyệt vời, tuy nhiên thơ của MTC thì nhẹ nhàng, trung thực, bình dân dễ hiểu. Cám ơn hai bạn.’’

- Trần Đình Chỉ : ‘‘Cận ơi, Nhớ nhắc nữ thi sĩ họa bài thơ Quỳnh của nhà thơ trẻ đang lên đi chứ. Chần chờ gì nữa ? Go, Thủ Khoa, Go !... Nhất là cả hai bài thơ, một là của tác giả trẻ đang lên, hai là của nhà thơ cổ thụ TN đều nói đến XUÂN. Nhắc khéo tài tình’’.

Sáng ra, tôi đọc tiếp bài thơ Quỳnh Hoa của Nhan Ánh Xuân, điện thư của Nguyễn Đình Cận, Trần Đình Cận và Cảm Thán của LYSA :

- Nhan Ánh Xuân : ‘‘Thật là mệt với ông Chỉ này, muốn lên chức giám đốc, không dám làm không ? Họa thì họa đây :

Trở giấc mơ màng thấy nắng xuân

Xuân đến xuân đi chẳng ngại ngần

Chỉ sợ ngày xuân không trở lại

Hoa quỳnh đang nở rộ ngoài sân.

-Trần Đình Chỉ (bình thơ): ‘‘Hay thật lẹ làng ! Đúng là hàng tùng bá của TN ! May mà họa thơ trong lúc mệt, nếu không mệt chắc chắn họa lẹ hơn nhiều. Bravissimo ! (Cận ơi, sao Chị 2 mệt vậy ?)

- Nhan Ánh Xuân : ‘‘Xin lỗi đã gửi sai hình, vì mải đôi co với ông Chỉ nên quên kiếm hình của ông Cận, thiệt cũng đã đến lúc lẫn lộn rồi !. Xin gửi lại.’’

 - Nguyễn Đình Cận : ‘‘Lá thư TN của Thông thật dễ thương, nói lên một tình bạn đậm đà thân thiết, quên đi nỗi buốn Covid. Cám ơn các bạn. Thông ơi, các bạn ơi, mong có dịp gặp lại.’’

- LYSA Nguyễn Văn Sơn :

‘‘Tháng sáu, mười ba, 2020

Nhân đọc ba bài thơ của Cường, Thông, Ánh Xuân, mến tặng các bạn già đầu bạc :

CẢM THÁN

Cứ tưởng bây giờ đã hết Xuân

Ngờ đâu hoa lá nở đầy sân

Quỳnh tươi khoe sắc vàng cùng nắng

Như thuở đầu xanh ước mộng xanh.’’

LYSA

TN 1-2 xuất hiện ‘‘Đây, chương trình thi văn Tao Đàn…’’ là nhờ có Đinh Hùng tái sinh, là ông giám đốc Trần Đình Chỉ. Đề nghị bạn Võ Thành Xuân gom mấy bài thơ của Mai Trung Cường, Nhan Ánh Xuân và LYSA, giới thiệu trong Vườn Thơ Thụ Nhân.

Như đã viết trên đây, trước khi đi ngủ, tôi chỉ đọc thư của ‘‘Tam Tự Thụ Nhân’’là C(ường), C(ận), C(hỉ) nên trong giấc mộng con thấp thoáng mấy nhân vật này. Tôi mơ thấy Cường, Cận và Chỉ nhậu nhoẹt ở nhà tôi. Tôi miễn kể ra đây các món ăn vì quá tầm thường. Nhà thơ Nguyễn Khuyến nói rằng :

Rượu ngon không có bạn hiền

Không mua không phải không tiền không mua.

Trong lúc trà dư tửu hậu, chúng tôi uống với nhau ly rượu Bordeaux.

Mới đây, trên TN1-2 có ý kiến cho rằng : ‘‘Có đi chung với nhau lâu đâu…’’ Trong giấc mộng, ‘‘Tam Tự TN’’chúng tôi còn đi chung với nhau dài dài. Cái lợi của mộng mị là có thể sửa sang được thực tế. Tuy rằng chúng tôi ở cách xa nhau ngàn dặm.

Tam Tự TN + LYSA khen thơ Nhan Ánh Xuân là đúng rồi. Còn tôi cảm kích mấy bức điện thư nhận được. Trong Tam Tự TN có Trần Đình Chỉ tinh thông hán tự. Vì vậy, trong giấc mơ màng đêm thứ sáu 12, tôi lõm bõm làm mấy câu thơ :

韻 文 媺 如 花

散 文 暖 如 旸

三 字 树 人 友

不 分 仟 浬 長

Vận văn mỹ như hoa

Tản văn noãn như dương

Tam tự Thụ Nhân hữu

Bất phân thiên lý trường

Xin chuyển thể lục bát :

Thơ Xuân như gấm như hoa (1)

Văn xuôi nắng sớm nhạt nhòa tâm tư

Thụ Nhân gửi gấm điện thư

Xa nhau ngàn dặm ngất ngư cõi lòng.

Trên đây là mấy câu thơ viết nguệch ngoạc trong giấc điệp mơ màng. Sáng ra xem lai, có thể ĐỐI Ý câu phá đề của bài tứ tuyệt như sau :

- thay vì : ấm áp như nắng sớm

- sửa lại : tươi mát như làn sương (vận văn sảnh như sương).

Câu thơ sửa lại, vừa đối ý : ấm (đối lại) mát ;    

lại vừa hợp vận : sương, dương, trường.

Toàn bài sửa lại như sau :

琼花

韻 文 清 如霜

散 文 暖 如 旸

三 字 树 人 友

不 分 仟 浬 長

黎 𨑳 通

Quỳnh Hoa

Vận văn sảnh như sương

Tản văn noãn như dương

Tam tự Thụ Nhân hữu

Bất phân thiên lý trường

Lê Đình Thông

Xin chuyển thể lục bát :

Thơ Xuân sương ướt cánh hoa (1)

Văn xuôi nắng sớm nhạt nhòa tâm tư

Thụ Nhân gửi gấm điện thư

Xa nhau ngàn dặm ngất ngư cõi lòng.

LĐT

Thỉnh thoảng, giả như Mai Trung Cường gợi lên một ý thơ, rồi Trần Đình Chỉ giục giã bà con nối tiếp, thế nào Vườn Thơ Thụ Nhân của bạn Võ Thành Xuân lại chẳng điểm tô thêm mấy vần thơ thẩn. Câu thơ năm xưa ‘‘chữ rằng xuân bất tái lai’’ trật lất ; vì trong thơ, chúng tôi vẫn ‘‘tái lai’’ như thường.

Cuối thư, xin có đôi lời tái bút : chân thành cám ơn nhà thơ Nhan Ánh Xuân và nhóm Tam Tự Thụ Nhân : C(ường), C(ận), C(hỉ) + LYSA.

Lê Đình Thông

Paris, 12/06/2020

---

(1) Nhan Ánh Xuân