Tại sao ngày mùng 9 tháng 9 nông lịch gọi là tết Trùng cửu; ngày 10 tháng 10 dương lich là ngày Lễ Quốc khánh Trung Hoa Dân Quốc /Taiwan gọi là ngày Song thập?
* Theo ChatGTP
Hỏi : 1. Ngày 9 tháng 9 gọi là Trùng Cửu. Vậy thì tại sao ngày 10 tháng 10 được gọi là Song Thập , không được gọi là Trùng Thập ? 2. Ngày 7 tháng 7 thì được gọi là Song Thất .
Trả lời:
Ngày 9 tháng 9 được gọi là Trùng Cửu vì trong tiếng Trung, số "9" phát âm giống như từ "Cửu" nên có sự tương quan âm thanh. Tương tự, ngày 10 tháng 10 được gọi là "Song Thập" vì số "10" phát âm giống như từ "Thập". Trong truyền thống ngôn ngữ của nhiều người Á Đông, việc này thường được thực hiện để tạo ra sự tương quan âm thanh và ý nghĩa tích cực.
Tuy nhiên, không có quy tắc cứng nhắc về việc gọi ngày 10 tháng 10 là Song Thập thay vì Trùng Thập. Có thể có nhiều cách gọi khác nhau dựa trên văn hóa cụ thể và khu vực. Một số người cũng có thể gọi ngày này là Trùng Thập nếu họ thích.
Ngày 7 tháng 7 được gọi là Song Thất có thể xuất phát từ việc số "7" phát âm giống như từ "Thất" trong tiếng Trung. Tương tự như trường hợp của ngày 9 tháng 9 và ngày 10 tháng 10, việc đặt tên theo âm thanh của số là một phần của truyền thống văn hóa trong một số nền.
**1)- Góp thêm ý kiến :
Kính thưa quý anh chị!
Xin mạn phép góp chút ý kiến để mua vui trong ngày tết Trùng Cửu, đúng sai không quan trọng.
Gọi ngày 9/9 âm lịch là Trùng Cửu (重九) vì cả ngày 9 và tháng 9 đều là ngày dương; số 9 là một cơ số, cơ số là một số dương trong Tiên Thiên Bát Quái Hà Đồ, số 9 là số chiếm vị trí quẻ Ly ở phương Nam trong Cửu Cung Bát Quái (ma phương, gồm 9 ô cộng ngang dọc, chéo đều bằng 15). Quẻ Ly thuộc hành Hoả, là một quẻ dương. Tết Trùng Cửu còn gọi là tết Trung Dương (重陽) là vì thế.
Cái thể của quẻ Ly tuy 2 dương trên dưới kẹp 1 âm ở giữa nhưng lại là quẻ âm. Sở dĩ người ta nói hành hoả ở phương Nam thuộc dương là chú trọng về cái dụng của quẻ Ly, âm thì dùng cho dương cũng như cái dụng của Khôn là Kiền, cái dụng của Thuỷ là Hoả và ngược lại. Quẻ Ly có 2 hào dương cách nhau bởi 1 hào âm nên trùng dương cũng là vì lẽ đó.
'Trùng' theo nghĩa chữ Hán có nhiều nghĩa tuỳ theo vai trò và từ loại của nó nằm trong văn phong (context) của câu. Ở đây, 'trùng' có thể được hiểu như một lượng từ (danh từ chỉ số lượng) có nghĩa là sự chồng chất lên, mang nghĩa lũy tích, trùng cửu vì thế là sự lặp lại của số 9 trong ngày 9/9. Trùng Dương là sự lặp lại của dương. Còn nếu coi 'trùng' ở đây là một động từ thì nó có nghĩa là thêm vào, nếu xem như là một trạng từ thì có có nghĩa là sự lập lại, tái diễn. Cho nên dù được hiểu theo loại từ nào thì 'trùng' ở đây đều có nghĩa là nhiều hơn 1 lần. Trùng Dương còn được gọi là Trùng Cửu vì lấy ngày 9/9 âm lịch làm ngày lễ tết này. Ngoài ra, cửu (九) có một chữ đồng âm khác nghĩa (homonym) là chữ 久, có nghĩa là lâu dài. Tết Trùng Dương người xưa bên Trung Hoa uống trà hoa cúc vì đó là mùa hoa Cúc (Xuân Lan Thu Cúc mặn mà cả hai - Kiều), đó là ngày kính lão (sống lâu, trường thọ trong nghĩa chữ 久, ngày tế tổ (như là linh hồn tổ tiên phục dương thế).
Ngày Song Thập là ngày quốc khánh của nước Trung Hoa Dân Quốc được thành lập từ sau ngày khởi nghĩa Vũ Xương (thuộc Vũ Hán, Hồ Bắc, TQ ngày nay) mở đầu cho sự thành công của cuộc cách mạng Tân Hợi (10/10/1911), nay vẫn còn tồn tại ở Đài Loan. Gọi là Song Thập vì ngày 10 tháng 10 có 2 số 10.
Ngày 7/7 âm lịch được gọi là ngày song thất cũng một phần vì ngày đó có 2 số 7. Ngày Song Thất là tên khác của tết Thất Tịch (七夕). Ít thấy chữ người ta nói đến ngày Song Thất. Ngày Thất Tịch được nói đến trong sách Thành Ngữ Khảo (成語考) như là ngày hai chòm sao Ngạn Tinh (彥星宿) tức Ngưu Lang và chòm sao Chức Cơ (織姬宿) tức Chức Nữ được hội ngộ mỗi năm 1 lần tại cầu Ô Thước (烏鵲) vào đêm 7/7 âm lịch. Nguyên văn trong Thành Ngữ Khảo:參商二星,其出沒不相見;牛女兩宿,惟七夕一相逢.
Theo em thì gọi là 'trùng' hay 'song' thì tuỳ theo ý nghĩa đặc thù của từng ngày lễ. Tuy cả 2 đều là danh từ chỉ số lượng, trùng mang nghĩa tích luỹ, lăp lại trong khi song có nghĩa là hai về số lượng. Ngoài ra, lưỡng, nhị, đôi, cặp cũng có nghĩa tương tự như 'song' nhưng không có nghĩa 'trùng'.
Nhân ngày Trùng Cửu, em xin gửi tặng quý anh chị 2 bài thơ của Lý Bạch một bài cho ngày Trùng Dương và bài kia cho 1 ngày sau Trùng Dương. Đối với tửu thi nhân như Lý Bạch thì dù ngày 9 hay ngày 10 gì cũng là Trùng Dương vì ngày nào cũng 'bảo con con đem ngựa tốt, áo quý ra đổi lấy rượu cùng bạn uống tiêu cái sầu vạn cổ:
'五花馬,千金裘。
呼兒將出換美酒,與爾同銷萬古愁。' 將進酒 - 李白
(Ngũ hoa mã, thiên kim cầu.
Hô nhi tương xuất hoán mỹ tửu, dĩ nhữ đồng tiêu vạn cổ sầu) Tương tiến tửu - Lý Bạch. Sau đây là 2 bài thơ mà em thường gọi đùa là 'trùng cửu' và 'trùng trùng cửu'.
九日龍山飲
九日龍山飲,黃花笑逐臣。
醉看風落帽,舞愛月留人。
Tạm dịch: Trùng cửu uống rượu trên núi Long Sơn.
Cúc cười người bị đuổi.
Gió tung nón người say,
Cùng ánh trăng múa may.
九月十日即事
昨日登高罷,
今朝更舉觴。
菊花何太苦,
Tạm dịch:
Ngày sau Trùng Cửu
Hôm qua say trên cao,
Sáng nay lại nâng chén.
Hoa Cúc sao mà khổ!
Trùng Trùng Dương là sao?
Lày A Mản