Mưa Cuối Năm

 Dạo:

       Quay về đánh bạn với tinh,

Lầm tay liễu ngõ, thấy mình trắng tay.

  

Cóc cuối tuần:

 

   Mưa Cuối Năm

 

Mưa rỉ rả rập rình

Như lời kinh cứu độ.

Người ngượng ngùng xấu hổ,

Buồn khổ chuyện vừa qua.

 

Từng giọt vỡ xót xa

Trong tim già lạnh cóng.

Câu kinh dường lạc lõng,

Lúng búng chẳng nên lời.

 

Thoảng trong tiếng mưa rơi,

Có tiếng cười băng giá,

Tiếng ngọt ngào lơi lả

Dối trá của tình đời.

 

Người ngước mắt nhìn trời,

Lòng rối bời trăm mối,

Vừa thẹn thùng biết lỗi,

Vừa tiếc nuối vu vơ.

 

Trách mình tóc bạc phơ

Còn ngây thơ khờ dại,

Đem tiền về quê rải,

Mong hái mận bẻ đào.

 

Tai nghe tiếng thì thào,

Ngọt ngào và êm ái,

Của những người con gái,

Đã từng trải gió sương.

 

Chân men lối đoạn trường

Đến Thiên đường giả tạo.

Hồn say mê mộng ảo,

Tưởng chồn cáo là tiên.

 

Nhưng khi mỏi hết tiền,

Nàng tiên thành ác quỷ.

Như ăn mày mất bị,

Người về Mỹ trắng tay.

 

Vợ con ở chốn này,

Sau bao ngày chới với,

Quyết không còn biết tới

Kẻ phơi phới phụ tình.

                 x

             x      x

Người dừng bước lặng thinh,

Giận mình xưa nghĩ quẩn.

Chỉ mảy may lầm lẫn,

Mà chuốc hận trăm năm.

 

Gió dần rít lạnh căm,

Át lời ăn năn muộn.

Lá vàng con nước cuốn,

Luống cuống bám nhành rong.

 

Giông bão nổi trong lòng.

Non Bồng đà mất lối,

Lượn lờ trong bóng tối

Câu tiếc hối trễ tràng.

      Trần Văn Lương

         Cali, 1/2024

---

Xin kính họa

 

Dạo:

       Bò già gặm cỏ linh tinh,

Trót đời ngu dại biến mình thành bê.

  

Cóc cuối tuần:

 

   Mưa Cuối Năm

 

Nhịp trống bỏi rập rình*

Hòa sóng tình lỡ độ

Thành nguồn cơn tủi hổ

Trăn trở tháng ngày qua.

 

Quả báo chẳng đâu xa:

Đôi tay già lóng cóng.

Thân trọi trơ lạc lõng,

Khô đắng họng, nghẹn lời!

 

Mưa rả rích rơi rơi...

Lòng người thêm buốt giá,

Bầy cỏ non lơi lả

Vờn nghiêng ngả ngạo đời.

 

Nào dám trách oan trời,

Khi lòng người chia mối,

Biết mê lầm tội lỗi,

Vẫn chọn lối bá vơ!

 

Râu tóc đã bạc phơ

Cải trang như tuổi dại!

Hạt mầm oan trái rải,

Hố thải tự tay đào!

 

Âm giọng đã thều thào,

Cố phều phào “ngữ ái”,

Làm trò cười cho gái,

Như vạc oải kêu sương!

 

Đắm đuối giấc miên trường

Trong tấn tuồng tự tạo:

Nơi “hoàng cung” diễm ảo

Vua ngáo sánh vai “tiên.

 

Mua đến khi cạn tiền**

Thoắt nhiên tiên hóa quỷ!

Không mảy may phòng bị,

“Vua” thất chí buông tay!

 

Quay trở lại nơi này,

“Nhà” xưa ngay tầm với,

Nay bước hoài không tới

Vòi vọi khối u tình!

                 x

             x      x

Giữa trời đất lặng thinh,

Một bóng hình quanh quẩn.

Tâm thần chưa lú lẫn,

Còn khổ hận bao năm?

 

Giữa vật vã hờn căm,

Lệ âm thầm nhỏ muộn.

Ngược dòng trôi gió cuốn,

Nghiệp chướng quyện rêu rong.

 

Giông tố sắt se lòng.

Bòng bong giăng mịt lối,

Trước mắt đầy vũng tối

Thân chìm nổi về đâu?

 

    - AiCơ HoàngThịnh-

     Melbourne, 1/2024

-----------------

* “Già ham chơi trống bỏi” (thành ngữ)

** “Có tiền mua tiên cũng được” (thành ngữ)

Lời Hoa Diên-Vĩ - The Wild Iris

 The Wild Iris

Dear chị AiCơ và quý anh chị,

Thật ngạc nhiên khi nhận được bài thơ Lời HOA DIÊN-VĨ tâm sự với NGƯỜI do chị AiCơ phỏng dịch bài The Wild Iris của thi hào người Mỹ Louise Glück (1943 – còn sống), một bậc thầy về thi ca và văn chương Anh với nhiều tác phẩm và giải thưởng như: Pulitzer Prize (1992), Nobel Prize (2020).

Năm 2020 bà được trao giải Nobel Văn chương với ghi chú: “vì giọng thơ không thể nhầm lẫn của bà với nét đẹp khắc khổ khiến cho sự tồn tại của cá nhân trở nên phổ biến.” (In 2020 she was awarded the Nobel Prize in Literature, cited “for her unmistakable poetic voice that with austere beauty makes individual existence universal.”) Đời người là bể khổ!

Tập thơ The Wild Iris dùng bài The Wild Iris để mở đầu hiển nhiên cho thấy phong cách phản ánh thẳng thừng với một sức hung hãn về xúc cảm/emotional intensity cố hữu của Louise Glück: austere/nghiêm khắc và lạnh lùng, nỗi buồn/sadness, cô đơn/isolation.

Bài The Wild Iris mô tả cuối cùng của sự đau khổ là cái chết - tắt tiếng, chấm dứt mọi thứ nhưng đó là điều bạn sợ hãi. Và bà vượt qua điều đó để như một con chim lao vào bụi cây, để lên tiếng trở lại, để những gì chìm vào quên lãng được quay trở về, để như chị AiCơ dịch:

Đó là, dòng nhựa sống
tuôn từ trái tim tôi
hiến dâng nguồn hy vọng
màu đại dương thắm ngời.
(from the center of my life came
a great fountain, deep blue
shadows on azure seawater.)

Dịch tức là sáng tác trên một sáng tác. Dịch thơ khó hơn dịch văn xuôi bởi vì ngoài nghĩa đen còn có nghĩa bóng được ngụ ý phía sau, đó là chưa kể phải súc tích chứ không thể viết “dài dòng” như tôi đang viết.

Với tựa đề Lời HOA DIÊN-VĨ tâm sự với NGƯỜI, chị AiCơ đã nắm trọn cốt lõi của bài thơ The Wild Iris mặc dù tâm sự nhẹ nhàng hơn thành ngữ Hear me out dõng dạc, bộc trực hơn nhiều. Ở đây, có thể cách dùng chữ tâm sự đã phản ánh bản chất, cá tính của chị AiCơ.

Với kho ngữ vựng tiếng Anh và tiếng Việt rất phong phú, chị AiCơ đã có thể vận dụng một cách khéo léo khi dịch The Wild Iris ở cả nghĩa đen lẫn nghĩa bóng! Phải chăng cánh cửa/door có ý nghĩa vừa đen vừa bóng? Dùng chữ chính xác tử biệt (biệt khác với ly: lìa nhau ở gần gọi là ly 離 , xa gọi là biệt 別), và nhất là các tiếng tượng thanh tượng hình độc đáo của riêng tiếng Việt: chan chứa, rộn ràng, nắng nhạt, đất đen, tối thui, ngược xuôi. Tổng hợp các thực tự rất sống động này khiến cho bản dịch không bị sáo rỗng, và đó là khả năng đặc biệt tuyệt hảo của chị AiCơ!

The Wild Iris

At the end of my suffering
there was a door.
Hear me out: that which you call death
I remember.

Overhead, noises, branches of the pine shifting.
Then nothing. The weak sun
flickered over the dry surface.

It is terrible to survive
as consciousness
buried in the dark earth.

Then it was over: that which you fear, being
a soul and unable
to speak, ending abruptly, the stiff earth
bending a little. And what I took to be
birds darting in low shrubs.

You who do not remember
passage from the other world
I tell you I could speak again: whatever
returns from oblivion returns
to find a voice:

from the center of my life came
a great fountain, deep blue
shadows on azure seawater.

-Louise Gluck-
(Nobelist_Literature)

********************************

Bản phỏng dịch của AiCơ HoàngThịnh

Cuối con đường đau khổ

   cánh cửa nào đón tôi,

   cánh cửa nào đưa Bạn,

   thoát vòng xoay luân hồi?

 

Với Bạn, cửa tử biệt

   khép lại một kiếp người;

Với tôi, cửa ký ức,

   chan chứa nỗi đầy vơi :

 

Trên cao, thông lay động...

Vạn vật rộn ràng vui...

   Thoắt... Hư vô! Lặng ngắt!

Nền khô, nắng nhạt rơi...

 

Kinh khủng khi ý thức

   bị đất đen lấp vùi!

Khác chi kẻ sống sót

   trong huyệt lạnh tối thui!

 

Sự cáo chung đã đến!

Ôi, thảng thốt rụng rời!

Người ngậm hồn câm nín!

Chim mỏi cánh mòn hơi!

 

                   -*-

Nẻo về từ cõi khác

Bạn không nhớ, nhưng tôi

   ngược xuôi miền ký ức

   tìm ra tiếng nói rồi!

 

Đó là, dòng nhựa sống

   tuôn từ trái tim tôi

   hiến dâng nguồn hy vọng

   màu đại dương thắm ngời.

 

-AiCơ HoàngThịnh-

 

Ghi chú:

• Đọc thêm về thi hào Louise Glück: https://www.britannica.com/biography/Louise-Gluck.
• Hoa wild iris: không có tiếng tương đương nhưng dựa theo hình dáng giống như cái đuôi của con diều/kite, người Hoa gọi là 鳶尾屬 [yuānwěi shǔ] diên-vĩ chúc: loài diên-vĩ.

• hear someone out 1. hãy nghe hết những gì tôi muốn nói: Lit. to hear all of what someone has to say. (Fixed order.) Please hear me out. I have more to say. Hear out the witness. Don't jump to conclusions. 2. hãy nghe câu chuyện đứng về phía của người nào đó: Fig. to hear someone's side of the story. (Fixed order.) Let him talk! Hear him out! Listen to his side! We have to hear everyone out in this matter.

Em Đừng Đợi Nữa

Dạo:

        Anh như cánh nhạn trúng tên,

Làm sao dám ước sánh duyên cùng người.

 

Cóc cuối tuần:

 

            Em Đừng Đợi Nữa

 

                   (Lại thêm một cảnh đời,

                    Bên góc trời dâu bể.

                    Nắng tà nuôi bóng xế,

                   Người kể lể thay người)

 

Em yêu dấu, anh biết em vẫn đợi

Anh ngỏ lời tiến tới chuyện chung thân,

Để chúng mình không uổng phí ngày xuân,

Nhưng anh phải đành giậm chân tại chỗ.

 

Em đừng trách anh cố tình giả bộ

Đóng vai trò kẻ đau khổ ngày đêm,

Nên không thèm chịu ghé mắt nhìn xem

Để thấy được tấm lòng em rộng mở.

 

Em biết đó, qua hai lần đổ vỡ,

Anh bây giờ rất sợ chuyện hôn nhân.

Lửa tình yêu dù mãnh liệt vô ngần,

Khi chung sống sẽ dần dần tắt ngấm.

 

Hạnh phúc cũ đã mịt mù xa thẳm,

Anh một mình ngồi gặm nhấm cơn đau,

Thầm biết dù đi hết nửa đời sau,

Cũng sẽ chẳng tìm đâu ra lối thoát.

 

Cánh nhạn suýt vì cung tên bỏ xác,

Nên bây giờ vừa nhác thấy cây cong,

Đã khiếp hãi trong lòng,

Thân tê cóng như dầm trong giá lạnh.

 

Trong hai cuộc ly hôn đầy bất hạnh,

Trách nhiệm anh phải gánh cũng hơi nhiều,

Bởi thay vì lo vun xới tình yêu,

Lại theo đuổi rặt những điều phù phiếm.

 

Anh vốn biết thân anh đầy khuyết điểm,

Sống chung rồi, khó giấu giếm được lâu,

Mũi kim dù có gói kín đến đâu,

Sớm muộn cũng ló đầu ra khỏi bọc.

 

Thực tế đã dạy cho anh bài học

Rằng dẫu anh có khổ nhọc tìm cầu,

Kiếm được người cùng "sớm tối có nhau",

Tổ ấm cũng trước sau thành địa ngục.

 

Sông có khúc, và con người có lúc,

Nhưng đời anh lại vô phúc triền miên,

Nên dù cho gặp được kẻ ngoan hiền,

E cũng chỉ có duyên mà không nợ.

 

Anh chỉ sợ thêm một lần dang dở,

Cuộc đời mình sẽ day trở về đâu,

Hay đôi vai luôn trĩu nặng gánh sầu,

Lê lết giữa đáy vực sâu phiền lụy.

                       x

                   x      x

Em cho biết, em có người ngỏ ý,

Nhưng em bèn bí xị, quyết làm thinh.

Em bảo anh, em chỉ muốn chúng mình

Kiếp này phải tròn ba sinh duyên nợ.

 

Anh tần ngần lo sợ,

Nếu chẳng may mình nên vợ, thành chồng,

Cuối cùng chỉ luống công,

Lại sẽ phải chất chồng thêm oan trái.

 

Em yêu dấu, đừng đợi chờ anh mãi,

May mắn này không trở lại hoài đâu,

Em hãy lo đến hạnh phúc ngày sau,

Đừng xua đuổi những con tàu muốn cặp.

 

Anh tin chắc rồi đây em sẽ gặp

Người hơn anh, hơn gấp cả trăm lần,

Để cùng nhau bền chặt mối hôn nhân,

Và chung hưởng một mùa xuân bất diệt.

 

Riêng anh vẫn là con thuyền đơn chiếc,

Không bến về nên mải miết ngược xuôi,

Chuyện thề nguyền cùng hạnh phúc lứa đôi,

Từ lâu đã vuột trôi xa tầm với.

                    x

                x      x

Trăng mỏi mòn giăng lưới,

Lối chân khuya, vời vợi bóng mây sầu.

                  Trần Văn Lương

                     Cali, 2/2023

---

 Xin “Ai” Nghĩ Lại

 

                        (Trót đa mang chuyện đời

                        Tận chân trời góc bể!

                        Càng tuổi già bóng xế,

                        Càng dễ cảm thương vay!)

 

Đã có được Nàng bền lòng chờ đợi

Sao “Ai” kia còn bối rối, than thân

Đường chung đôi xanh ngát giấc mơ xuân

“Ai” dại thế, sao rụt chân, nhường chỗ?

 

Bao lần đã cùng thong dong tản bộ?

Bao uẩn tình từng thổ lộ trong đêm?

Bao áng văn thơ tâm đắc cùng xem?

Bao thiện chí khơi thêm đường lối mở?

 

Hiểu tâm hồn “Ai” mong manh rạn vỡ

Nàng kiên trì hỗ trợ ý trung nhân

Tình thiết tha đong đáy mắt trong ngần

Men mật ngọt ân cần, dần sẽ ngấm...

 

Đâu cần lánh lên núi cao rừng thẳm

Để nguôi quên quá khứ lắm thương đau?

Hạnh phúc trong tay, hưởng đến mai sau...

Sao chọn nẻo cơ cầu không lối thoát?

 

“Ai” chủ bại sẽ héo mòn thân xác

Quan điểm, tinh thần: lệch lạc, vênh cong

Diện mạo cũng như lòng

Đều ảm đạm: một trời đông buốt lạnh!

 

Còn sinh mạng là còn đầy phước hạnh

Sau hai phen gãy gánh khổ đau nhiều

Khiến con tim khô nhịp đập thương yêu

Và thần trí thành phiêu linh phù phiếm.

 

Đã nhận biết mình có nhiều khuyết điểm

Đáng lẽ chuyên tâm cải thiện từ lâu

Chứ giấu quanh nghĩ quẩn tận đâu đâu

Mầm bất hạnh vẫn lớn mau trong bọc.

 

Một kinh nghiệm đời: tặng bao bài học

Nào sự quan tâm, chăm sóc, tương cầu...

Nào tấm thủy chung dành trọn cho nhau...

Nào tránh chuyển địa cầu thành địa ngục...

 

Một chiếc lá giữa dòng đời lắm lúc

Bị nguồn cuồng lưu thôi thúc liên miên

Nhưng nay đã theo làn nước nhu hiền

Sao chối bỏ cả thiên duyên lẫn nợ?

 

Không thử thách, sao biết mình hay dở?

Không khởi đầu, cuối ngõ biết tìm đâu?

Thời gian qua: uổng phí giữa u sầu!

Thời gian tới: đầy lo âu khổ lụy?

                       x                                  

                   x      x                                          

Nàng, trái lại, đầy thành tâm thiện ý

Không thể cam lòng xuôi xị làm thinh

Để mặc “Ai” tự đầy đọa riêng mình

Tự chuốc lấy khổ hình quằn trĩu nợ.

 

Gạt phăng hết vẩn vơ lo sợ

Xua tan bao trăn trở chất chồng

Hạnh duyên này vun xới dày công

Cây hồng phúc sẽ đơm bông kết trái.

 

Lời nghịch lý xin “Ai” đừng nhắc mãi

Rõ là lời xúi dại, chẳng nghe đâu!

Nàng quyết vững lòng từ trước đến sau

Dửng dưng trước mấy “con tàu muốn cặp”.

 

Và ngay cả những “con tàu” sẽ gặp

Vỏ hào quang dù bắt mắt muôn lần

Nàng chỉ chọn “Ai” là ý trung nhân,

Là lẽ sống, là “mùa xuân bất diệt”.

 

Đời bất khả với đũa, giày một chiếc

“Thuyền” rẽ dòng oan nghiệt, hướng về xuôi,

Như đũa, giày muôn thuở bước song đôi

Mộng sum họp một đời: trong tầm với.

                    x                                                             

                x      x                                                         

Nắng nghiêng mình đan lưới

Vốn đa đoan chưa vợi ngấn thương vay.

            Ai-Cơ Hoàng-Thịnh

            Melbourne, 2/2023

ĐẦU NĂM CHÚC TẾT…TỨ PHƯƠNG VÀ THỤ NHÂN

Cung Chúc Tân Xuân HUỲNH VĂN CỦA

Lại mừng Năm Mới phải chúc nhau,

Thôi theo thông lệ  chúc vài câu  :

Phát tài, Phát Lộc, đừng phát sốt.

Sống dai, sống khỏe, sống dài lâu.

Chúc hàng Lãnh Đạo nước Mỹ ta,

Dù là Dân Chủ  hay Cộng Hòa,

Hãy đặt  DÂN, NƯỚC lên trên Đảng

Nếu không, đâu khác bọn Tàu, Nga.

Chúc cho Lãnh Tụ khắp mọi miền,

Chớ nên giở chứng giống Putin,

Xâm lược…bảo : “hành quân đặc biệt”,

Ôm nhiều tham vọng quá hóa điên !!!

Chúc riêng xếnh xáng Tập Cận Bình,

Quyền uy nắm vững chẳng rung rinh

Nhưng đừng hù dọa dùng bom đạn,

Kẻo vang tiếng rủa : bình ! bình ! bình !

Đó là : thế sự với nhân sinh,

Bây giờ đến lượt Thụ Nhân mình.

Đầu Năm tưởng kính Người Đã Khuất,

Dâng nén hương bày tỏ chân tình.

Với người hiện diện ở dương gian,

Kính chúc : PHÚC-LỘC-THỌ An Khang.

THẦY, CÔ hưởng phước luôn mạnh khỏe,

Đồng Môn xí xóa : vui cả làng.

Kế tiếp Xuân sang chúc mọi người,

Một năm trọn vẹn : thật vui tươi,

Bỏ phiền, gác giận, đừng bực bội.

Hào phóng, xài sang : Vạn Nụ Cười.

Sau hết chúc riêng “Đám Già Gân”

Vẫn còn cố bám…cõi hồng trần,

Cứ nghĩ mình già nhưng chưa háp !

Thôi thì rán trụ thêm mấy Xuân ?

Cũng đồng trang lứa nên nhắc nhau,

QÚY MÃO nên tránh bị Mèo cào.

“Non bồng, nước nhược” không còn sức.

Đừng gắng…làm chi…kẻo té đau !

Câu kết vẫn dành Chúc THỤ NHÂN,

Cuộc đời dâu…bể , lắm gian truân.

Chúng Ta vẫn giữ… lòng son sắt.

Để tình đẹp mãi : Xuân và Xuân !

XUÂN QUÝ MÃO 2023

HÀN SĨ PHAN

---

Xin cảm ơn anh Hàn Sĩ gửi cho “mười thang thuốc bổ” !
Trong hòan cảnh hiện tại, đọc thơ vui của anh Hàn Sĩ không những Ai Cơ bật cười được mà còn bừng nhớ lại trước kia mình cũng thích viết những bài thơ tếu nhộn. Chẳng hạn như bài sau đây:

 

AI SAO MÌNH VẬY

Thiên-hạ mừng xuân, tớ cũng mừng,

Lì xì, chúc Tết cũng tưng-bừng,

Đào, mai nở rộ vườn sau trước…

Chỉ phải mua vài tấm bánh chưng.

 

Thiên-hạ về hưu, tớ cũng về,

Kẻo không, bịnh tật cứ rề rề,

Dóp (1), quyền, sì-trét (2) nhường đàn trẻ,

“Triệu-phú thời-gian”, tớ sướng ghê!

 

Thiên-hạ ngao-du, tớ cũng du,

Trèo non, vượt suối cũng lu bù,

Ăn ngon, ngủ được, thần tiên quá,

Người cứ tròn ra như cái lu!

 

Thiên-hạ tìm quên, tớ cũng quên,

Bao nhiêu u-uẩn, nỗi niềm riêng

Đi-men-sa (3) xóa cho bằng hết,

Xóa cả tinh-anh, lẫn… tuổi, tên!

 

Thiên-hạ ươm mơ, tớ cũng mơ,

Mơ tình già cứ đẹp như thơ,

Mơ ai sánh bước bên ai mãi,

Dù gối chông chênh, trí mịt mờ.

 

-AiCơ HoàngThịnh-

--------------------------------------

(1) job = công việc

(2) stress = áp lực

(3) dementia = sa sút trí tuệ

---

        Thiên hạ làm thơ, tớ cũng làm,

       Chữ nghĩa không có, vẫn còn tham,

       Nào là thất ngôn, với  tứ tuyệt,

       Đọc lại ô hay, rất tầm xàm.

Nguyễn Thành Đức