Bảo-lưu ngân-sách (Sequestration)

Anh chị em thân mến,

    Vì những nhà lập-pháp Hoa-Kỳ tiếp-tục duy-trì những quan-điểm bất đồng với nhau về tiến-trình cắt giảm thâm-thủng ngân sách liên-bang và cho đến hạn kỳ chót là cuối tháng Hai, 2013 vừa qua vẫn không đạt đưọc một thỏa-hiệp nào nên một thủ-tục bảo-lưu ngân-sách, gọi là sequestration, đã bắt đầu có hiệu-lực cưỡng-hành trên toàn-bộ các chương-trình chi-tiêu của Hành-Pháp, kể từ ngày mùng một tháng Ba năm 2013.

Thật ra thì lúc ban đầu "siêu ủy-ban" đã dự-liệu sẽ cho áp-dụng thủ-tục bảo-lưu ngân-sách này từ ngày Jan. 01, 2013 nhưng sau đó các nhà lập-pháp đã cho ân-hạn thêm 2 tháng.

Thập nhị nhân bang

Sự-kiện bảo-lưu ngân-sách này là một điều đã đưọc cả hai ngành Hành-Pháp và Lập-Pháp Hoa-Kỳ dự-liệu từ hồi năm 2011 khi Quốc-Hội thông-qua và sau đó Tổng Thống Barrack Obama ký ban-hành đạo-luật Budget Control Act 2011. Vào thời-điểm đó, trong lúc nền kinh-tế Hoa-Kỳ đang cận-kề bên bờ vực thẳm tài-chánh, Quốc-Hội đã tạm-thời cho phép Hành-Pháp nâng cao mức nợ-nần (vay tiền bằng cách bán công-khố phiếu), đối lại thì Hành-Pháp phải đồng-ý cắt-giảm 1.5 tỷ dollars lạm-phát trong một thời-gian nhất-định theo quyết-định của “siêu ủy-ban”, một cơ-cấu gồm 12 đại-biểu thuộc lưỡng đảng của Quốc-Hội Hoa-Kỳ.

Thập nhị nhân bang này gồm các nhà lập-pháp sau đây:

1. Dân-biểu Jeb Hensarling (Texas - Cộng-Hòa - Đồng Chủ-Tịch Ủy-Ban),

2. Thượng Nghị-Sĩ Patty Murray (Washington - Dân-Chủ - Đồng Chủ -Tịch Ủy-Ban - Nữ đại-biểu duy-nhất),

3. Dân-biểu Chris Van Hollen (Maryland -Dâ n-Chủ ),

4. Thượng Ngị-Sĩ Jon Kyl (Arizona - Cộng-Hòa),

5. Thượng Nghị-Sĩ John Kerry (Massachusetts - Dân-Chủ ),

6. Thượng Nghị-Sĩ Pat Toomey (Pennsylvania - Cộng-Hòa),

7. Thượng Nghị-Sĩ Max Baucus (Montana - Dân-Chủ ),

8. Thượng Nghị-Sĩ Rob Portman (Ohio - Cộng-Hòa),

9. Dân-Biểu Xavier Becerra (California - Dân-Chủ ),

10. Dân-Biểu Dave Camp (Michigan - Cộng-Hòa),

11. Dân-Biểu James Clyburn (South Carolina - Dân-Chủ),

12. Dân-Biểu Fred Upton (Michigan - Cộng-Hòa)

Con số 85 tỷ dollars ở đâu ra?

Điều-khoản về “bảo-lưu ngân-sách” (sequestration) lúc đó đưọc ghi vào đạo-luật này chỉ chủ-yếu là nhằm vào mục-đích dự-phòng. Dự phòng rằng trong trường-hợp “siêu ủy-ban” không đạt được mục-tiêu cắt-giảm 1.5 tỷ dollars lạm-phát thì thủ-tục bảo-lưu ngân-sách này sẽ tự-động có hiệu-lực cưỡng-chế thi-hành và sẽ cắt giảm tổng-cộng 1,200 tỷ dollars trong suốt 10 năm sắp tới.

Một ngàn hai trăm tỷ dollars không phải là một ngân-khoản nhỏ nhoi. Cơ-quan phi-đảng-phái CBO (Congressional Budget Office - Văn-Phòng Ngân-Sách Quốc-Hội) phỏng tính rằng số tiền mà Bộ Tài-Chánh Hoa-Kỳ sẽ bảo-lưu lại (không xuất ngân) trong năm 2013 là 85.4 tỷ dollars.

Vì chỉ còn 7 tháng nữa là hết tài-khóa 2013 (fiscal year của 2013 kết thúc vào ngày Sep. 30, 2013) nên năm 2013 thì chỉ bị “giam” 85.4 tỷ, chứ từ năm 2014 trở đi thì mỗi năm số tiền bị cưỡng-bách cắt giảm sẽ lên đến 109.3 tỷ dollars/năm.

Trái với tiến-trình thảo-luận tại Quốc-Hội, theo đó việc cắt-giảm ngân-sách sẽ được nêu ra và thảo-luận theo từng chương, từng mục của từng Phủ, Bộ … thủ-tục bảo-lưu ngân-sách khi đã được cưỡng-chế thi-hành thì nó không hề dành một sự ưu-ái hoặc kỳ-thị đặc-biệt nào cho bất-cứ một ai, cho bất-cứ lãnh-vực nào, từ quốc-phòng cho đến phi-quốc-phòng.

Thủ-tục bảo-lưu ngân-sách, vì thế, không phải là một công-cụ tài-chánh sắc bén và do đó vạn bất đắc dĩ người ta mới phải mang ra thi-hành.

Mặc dù việc bảo-lưu ngân-sách có làm ảnh-hưởng bất lợi ít nhiều đến các chương-trình cấp-dưỡng hiện nay (như Medicaid, Social Security, v.v.) và một số chương-trình dành cho người có lợi-tức thấp (welfare, phiếu thực-phẩm, v.v.) nhưng nhìn chung thì trong cả hai lãnh-vực quốc-phòng và phi-quốc-phòng, mức-độ cưỡng-bách giảm-thiểu chi-tiêu cũng ngang bằng với nhau mà thôi. Văn-phòng CBO ước-tính rằng trong năm 2013 này, các chi-tiêu thuộc lãnh-vực quốc-phòng sẽ bị cắt giảm 42.7 tỷ dollars và 42.6 tỷ dollars sẽ đưọc cắt rải rác từ các cơ-quan khác không thuộc phạm-vi quốc-phòng.

Bảo-lưu bằng cách nào?

Việc cắt giảm này sẽ được thực-hiện thông qua các biện-pháp hành-chánh thông thường như cho thôi việc (layoffs), bớt giờ làm (employee furloughs), cắt bớt quyền-lợi (benefits như paid sick leave, vacation) v.v.

Vì luật-lệ về bảo-lưu ngân-sách cấm tuyệt-đối việc hạ mức lương hoặc “ngâm” tiền lương của nhân-viên nên trong đoản-kỳ, chúng ta sẽ không ngạc-nhiên khi thấy một số cơ-quan Chính-phủ sẽ sa thải bớt nhân-viên, bớt giờ làm hoặc điều-chỉnh lại các quyền-lợi phụ của nhân-viên.

Cho đến nay thì vấn-đề bảo-lưu ngân-sách đã có giá-trị hiệu-lực đưọc 3 ngày rồi nhưng vẫn chưa có một dấu-hiệu rõ-ràng nào cho thấy các đại-biểu của hai đảng Dân-Chủ và Cộng-Hòa đưa ra một sáng-kiến nào mới khả dĩ hai phe có thể ngồi xích lại gần với nhau hơn.

Các nhà lập-pháp của Đảng Dân-Chủ vẫn còn muốn tiếp-tục đề-xuất biện-pháp thuế-khoá dựa trên “nguyên-tắc Buffett” mà căn-bản là tăng thuế-suất đánh trên những gia-đình có lợi-tức trên 1 triệu dollars, chấm-dứt một số ưu-đãi về thuế khóa đối với các công-ty xăng dầu và từng bước giảm chi-tiêu về quốc-phòng. T.T. Barrack Obama cũng mới bắn tiếng sẽ xem xét lại việc chi-tiêu trong các chương-trình trợ-cấp xã-hội, nhưng vẫn nhấn mạnh đến việc tăng thu cho ngân-sách bằng các biện-pháp thuế-khóa đánh vào thành-phần có thu-nhập cao.

Các nhà lập-pháp của Đảng Cộng-Hòa, trái lại, chủ trương cần phải giảm chi một cách đáng kể ngay trong quốc-nội thay vì tăng thu, đồng thời cũng phải giảm chi-tiêu về quốc-phòng.

Biện-pháp cứu vãn?

Một khi thủ-tục bảo-lưu về ngân-sách đã được cưỡng-chế thi-hành thì nó không thể nào ngưng lại được, trừ khi các nhà lập-pháp đạt tới một thỏa-hiệp chung, bằng cách tu-chính lại Đạo-luật Budget Control Act 2011, đặc-biệt là về các điều-khoản giảm chi và tăng thu, nhằm từng bước kìm hãm tốc-độ giảm chi và tốc độ tăng thu, ngoài ra cũng cần phải qui-định rõ-ràng những khoản tiền bị cắt là thuộc về kinh-phí hoạt-động trong lãnh-vực nào, cũng cần phải lưu-ý đến các khoản trợ-cấp của Chính-phủ càng ngày càng có khuynh-hướng gia-tăng, và nhiều yếu tố khác nữa.

Hậu-quả trước mắt

Các chuyên-gia tài-chánh nghĩ rằng việc bảo-lưu ngân-sách trước mắt sẽ làm chậm lại quá-trình phát-triển kinh-tế quốc gia trong ngắn hạn. Văn-phòng CBO ước-tính rằng việc bảo-lưu ngân-sách sẽ làm giảm 0.6% tổng sản-luợng quốc-gia trong năm 2013, mặc dù nó sẽ không đến nỗi đưa tới tình-trạng suy-thoái kinh-tế.

Trong ngắn hạn, chúng ta có thể sẽ thấy tỷ-lệ thấp-nghiệp gia-tăng đối với những thành-phần làm việc cho cơ-quan Chính-phủ hoặc làm cho các công-ty có ký-kết hợp-đồng làm việc với Chính-phủ, vì họ sẽ sa-thải bớt nhân-viên.

Một số chuyên-gia ước-tính rằng tỷ-lệ thất-nghiệp có thể sẽ tăng thêm từ 0.5% đến 1.5% trong hai năm 2013 và 2014. Như đã trình-bày, những người mất việc làm này đa số là thuộc lãnh-vực quốc-phòng và hầu hết đều thuộc vào những những khu-vực địa-dư chuyên cung-cấp các sản-phẩm quốc-phòng như California, Virginia, Maryland và Texas.

“Bảo-lưu ngân-sách” là hệ-quả tất-yếu của những gì mà Quốc-Hội Hoa-Kỳ và Tòa Bạch-Ốc đã không muốn hoặc không có khả-năng làm.

“Bảo-lưu ngân-sách” tự bản-chất mang rất nhiều điều bất cập như: thứ nhất là không tìm hiểu đến nơi đến chốn vì đâu lạm-phát gia-tăng – phải chi-tiêu cho các khoản trợ-cấp luật-định. Thứ nhì, thiếu sự quân-bình: chỉ chú tâm vào việc giảm chi mà bỏ qua các biện-pháp tăng thu. Thứ ba, chỉ biết cắt và cắt mà không quan-tâm đến chương-trình nào nên cắt chương-trình nào nên không. Và sau hết, vì cắt tràn lan nên không thể lường được hết những hậu-quả tai-hại có thể xảy ra trong hai năm 2013 và 2014, giữa bối-cảnh nền kinh-tế quốc-gia vẫn hãy còn đang trong giai-đoạn chưa hồi-phục hoàn-toàn.

          Nhưng đối với các bạn đang có những chương-trình tiết-kiệm và đầu-tư dài-hạn (Traditional IRA, 401(k), Annuity,Variable Life …), chúng tôi không nghĩ rằng các bạn cần phải thay đổi những investment options trong các danh-mục đầu-tư (portfolio) trên.

Mặc-dù việc “bảo-lưu ngân-sách” có đưa đến một số tác-động nhất thời đến lãnh-vực kinh-tế và tài-chánh trong hai năm 2013 và 2014, nhưng nó sẽ chẳng có sức mạnh tàn phá ghê gớm nào, và vì thế nó sẽ chẳng có đủ sức mạnh để làm mất ổn-định một cách trầm-trọng đến thị-trường tài-chánh của Hoa-Kỳ.

Trái lại, chuyên-gia tài-chánh nghĩ rằng mặc dù việc bảo-lưu ngân-sách có đưa đến sự suy-yếu nhất thời của thị-trường tài-chánh nhưng đây sẽ là một cơ-hội tốt để chúng ta bỏ thêm tiền vào các danh-mục đầu-tư dài-hạn (dài-hạn chính là nguyên-tắc huyết-mạch của các chương-trình tiết-kiệm và đầu-tư).

    Lo nhiều chỉ hại cho tim!

Thân mến,

HUỲNH TRUNG-TRỰC