ngô đồng nhất diệp lạc

Lá Thư Paris

ngô đồng nhất diệp lạc

Tôi xin mượn không gian ở nhà Lưu Văn Dân và chị Marie, thời gian là trưa hè 21 tháng 7. Ngoài vườn, anh Nguyễn Đình Cận hỏi tôi cây hoa ngoài đường phố Paris tên là gì ? Trong phòng ăn, anh Dân đọc bài thơ của chị Nhan Ánh Xuân nói đến cây ngô đồng, hai anh họ Nguyễn: Nguyên Văn Vĩnh và Nguyễn Đình Cận cùng ngâm nga câu thơ cổ:

Ngô đồng nhất diệp lạc
梧 桐 一 葉 落
Thiên hạ cộng tri thu
天 下 共 知 秋

Trên lầu 1, anh Cận hỏi nhãn ăn tráng miệng trồng ở đâu. Cả ba câu hỏi đều thuộc về thực vật. Tôi xin mượn lá thư này để trả lời người bạn Thụ Nhân, cuối thư thường viết ‘‘rất thân mến’’.

*

Cuối tháng rồi (25/06), tôi có dịp giới thiệu với anh anh Cận chị Xuân và anh chị Tiến khóa 8 thắng cảnh Paris qua thơ Tầu thơ Tây. Hai bên đường Paris trồng nhiều cây Ngô đồng. Ngô đồng cùng họ Cẩm quỳ, tiếng Pháp là Platane nên mới có câu thơ cổ trích dẫn. Tôi tạm dịch như sau :

Ngô đồng vàng lá cuốn rơi,
Nhân gian liền biết đến rồi mùa thu.

Paris còn có cây Tisane mọc ngoài đường. Hoa vàng, hương thơm ngát như là hoa Nhài. Tisane gốc chữ Hy lạp πτισάνη. Người Pháp dùng hoa lá Tisane phơi khô uống vừa giải nhiệt, vừa giúp cho những ai thao thức sớm ru vào giấc ngủ :

Bữa đó, tôi đưa anh chị Cận & Xuân và anh chị Tiến đi vòng quanh Paris, từ Bắc xuống Nam, từ Đông sang Tây, suốt từ 9 giờ sáng đến 12 giờ trưa, chỉ ngồi trong xe mà không xuống dạo, chặng đường cả trăm cây số. Khi đi ngang qua cầu Mirabeau, chị Nhan Ánh Xuân tức cảnh sinh tình, đọc bài thơ Apollinaire học từ hồi trung học :

Sous le pont Mirabeau coule la Seine
Et nos amours

Faut-il qu'il m'en souvienne
La joie venait toujours après la peine

Vienne la nuit sonne l'heure

Les jours s'en vont je demeure
Les mains dans les mains restons face à face

Tandis que sous
Le pont de nos bras passe
Des éternels regards l'onde si lasse

Vienne la nuit sonne l'heure
Les jours s'en vont je demeure
L'amour s'en va comme cette eau courante
L'amour s'en va

Comme la vie est lente
Et comme l'Espérance est violente

Vienne la nuit sonne l'heure
Les jours s'en vont je demeure
Passent les jours et passent les semaines
Ni temps passé
Ni les amours reviennent
Sous le pont Mirabeau coule la Seine

Vienne la nuit sonne l'heure
Les jours s'en vont je demeure

Tôi mạo muội hóa kiếp bài thơ, chuyển thể lục bát như sau :

Dưới cầu nước cuốn sông Seine
Nhớ chăng hoan lạc sau nhiều bi thương
Cùng nhau đi nốt chặng đường
Nhấp nhô sóng nước sông trường xá chi
Ngày đêm rồi cũng qua đi
Tình yêu sóng nước cuốn đi mộng đời
Dưới cầu nước cuốn mây trôi
Người đi biền biệt mãi thôi chẳng về
Hoàng hôn tóc xõa lê thê
Mình ta nhung nhớ ước thề phôi phai.

*

Câu hỏi chót liên qua đến nhãn. Khi ghé tiệm mua trái cây, tôi thấy trái nhãn tròn xoe, nhớ lại hai câu thơ :

Dù ai buôn Tây bán Đông
Đố ai quên được nhãn lồng Hưng Yên

Mua nhãn chỉ là nhớ quê, dù biết rẳng nhãn lồng quê hương chưa cạnh tranh được với nhãn nước láng giềng phương nam.

Ăn nhãn lồng giọng ngọt là để ca hát. Xin anh chị đón xem bài tường thuật đầy đủ của anh Lưu Văn Dân trong Bản Tin số tới. Tôi chỉ mạn phép ông chủ nhiệm Lưu Văn Dân kết thúc lá thư này bằng lời nhắn tin rất ngắn sau đây:

Trong chiều thơ nhạc trên căn gác anh Dân & chị Marie, chị Nhan Ánh Xuân để nghị mời nhà thơ Hoàng Kim Long phụ trách Vườn Thơ Thụ Nhân trong Bản Tin. Tất cả đểu vỗ tay tán thưởng. Vậy rất mong anh Hoàng Kim Long không phụ lòng Thụ Nhân chốn xa.

Paris, ngày 24 tháng 7 năm 2015
Lê Đình Thông