Ukraina : Starlink làm thay đổi cục diện chiến tranh

Tỷ phú Elon Must đã lập một kỳ công trong cuộc chiến Nga xâm lăng Ukraina qua tiết mục điểm tuần báo của

Thụy My - RFI tiếng Việt ngày 07.01.2022 

Những chú chó con bên cạnh một thiết bị Starlink gần thành phố Lyman vừa được quân đội Ukraina giải phóng. Ảnh chụp ngày 07/10/2022. REUTERS - STRINGER

The Economist dành nhiều giấy mực để nói về Starlink : « Làm thế nào các vệ tinh của Elon Musk có thể cứu vãn Ukraina và làm thay đổi cuộc chiến ». Đó là một trong những kỳ quan thế giới, hay đúng hơn, là bên ngoài thế giới. Thiên hà Starlink hiện có 3.335 vệ tinh đang hoạt động, chiếm phân nửa tổng số vệ tinh của cả thế giới. Trong nửa năm qua, cứ mỗi tuần trên 20 vệ tinh mới được phóng lên, cung cấp internet tốc độ cao cho 45 nước, với 1 triệu người thuê bao. Đa số giao dịch hiện ở Ukraina : Starlink đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc kháng chiến chống xâm lăng của Kiev.

Câu chuyện bắt đầu từ một dòng tweet của Mykhailo Fedorov, bộ trưởng bộ Chuyển đổi kỹ thuật số của Ukraina gởi cho Elon Musk, hai ngày sau khi quân Nga tràn sang : « Thưa anh, trong khi anh cố gắng chinh phục Hỏa tinh, thì Nga đang định xâm chiếm Ukraina ! Khi hỏa tiễn của anh đáp thành công từ vũ trụ, thì hỏa tiễn Nga tấn công vào thường dân Ukraina ! Xin anh hãy cung cấp cho chúng tôi các trạm Starlink ». Chỉ vài giờ sau, nhà tỉ phú trả lời rằng đã kích hoạt dịch vụ Starlink trên lãnh thổ Ukraina và thiết bị sẽ gởi sau. Trong vòng vài ngày, những xe tải chở đầy các thiết bị bắt đầu đến Ukraina.

Trong tháng Năm, mỗi ngày có 150.000 người kết nối vào hệ thống. Chính phủ Ukraina nhanh chóng dựa vào đó để làm truyền thông, kể cả việc chuyển các thông điệp của tổng thống Volodymyr Zelensky. Do gọn nhẹ, Starlink hết sức hữu ích tại một đất nước mà mạng điện và viễn thông thường xuyên bị Nga đánh phá, tin tặc luôn tìm cách xâm nhập mạng internet. Khi Kherson được giải phóng vào tháng 11, nhờ Starlink mà điện thoại và internet được tái lập trong vài ngày.

Hồng Kông: Một thế hệ tù tội

RFI Thụy Mi ngày 4.12.2020

Ba khuôn mặt trẻ tiêu biểu là Hoàng Chi Phong (Joshua Wong) 24 tuổi, Chu Đình (Agnes Chow) 23 tuổi, Lâm Lãng Ngạn (Ivan Lam) 26 tuổi đã lãnh án 13 tháng rưỡi, 10 tháng và 7 tháng tù giam. Đối với Hoàng Chi Phong, nhà đấu tranh được thế giới biết đến nhiều nhất, đây là lần thứ tư anh phải vào tù. Trong một bài đăng trên Facebook một ngày trước phiên xử, anh nhắc lại những ngày tù tội : thức ăn tồi tệ, những song sắt nặng nề, sống chung đụng, hiếm khi được nhìn thấy bầu trời…

Bị tạm giam từ hôm 23/11, Hoàng Chi Phong bị biệt giam ba ngày. Anh viết : « Dù đã từng bị tù ba lần, việc bị tống vào xà-lim biệt giam vượt quá những gì tôi vẫn nghĩ. Cần phải có rất nhiều thời gian và năng lượng để giữ bình tĩnh và lấy lại tinh thần. Đèn trong phòng giam được mở 24/24, tôi phải kéo khẩu trang lên che mắt để cố ngủ ». Chủ tọa phiên tòa Wong Sze Lai nổi tiếng khắc nghiệt trong số các thẩm phán Hồng Kông, nói rằng những bản án nặng có tác dụng răn đe. Tuy nhiên với những người trẻ bị kết án mà Le Monde đã gặp gỡ thì chưa hẳn thế.

Nước Pháp của Giscard hào hiệp với thuyền nhân Việt

RFI Thụy Mi ngày 4.12.2020

Trong ký ức về cố tổng thống Pháp, có « Giscard và thuyền nhân ». Đó là những hình ảnh mà người ta đã quên đi : những chiếc thuyền chật ních những con người đói khát với ánh mắt khắc khoải trên Biển Đông dậy sóng.

Hàng trăm ngàn boat-people, và bằng ấy người trong những trại tị nạn quá tải ở Thái Lan, đã chạy trốn bọn đồ tể Khmer Đỏ ở Cam Bốt, cuộc nội chiến ở Lào và quân cộng sản Bắc Việt xâm chiếm miền Nam. Từ sau khi Sài Gòn sụp đổ tháng 4/1975 và Phnom Penh rơi vào tay Pôn Pốt, những hình ảnh dưới chế độ độc tài đỏ nhắc lại thời kỳ chiến tranh lạnh. Tại nước Pháp của Giscard, những thuyền nhân từ Đông Dương cũ đã gây xúc động, tạo ra một làn sóng tương trợ chưa từng thấy. Xã hội dân sự cùng với giới trí thức đòi hỏi chính phủ phải giúp đỡ những người tị nạn này.

Cánh hữu chống cộng đã bắt tay với cánh tả đang ân hận vì sự mù quáng trước Khmer Đỏ khát máu và quân đội « Bác Hồ ». Bác sĩ Bernard Kouchner, trên chiếc tàu Đảo Ánh Sáng (L'ile de lumière) đi vớt thuyền nhân trên Biển Đông đã từng nói: cái chết không có hữu hay tả. Điểm nhấn của phong trào nhân đạo này là sự kiện hai tên tuổi lớn và là kẻ thù của nhau suốt 30 năm đã cùng lên tiếng vào tháng 6/1979. Trước một rừng camera và micro, triết gia chủ trương tự do Raymond Aron và triết gia mác-xít Jean-Paul Sartre kêu gọi: « Có những con người sắp chết, cần phải cứu họ ».

Nước Pháp của Giscard vừa mới ngưng nhận lao động nhập cư đã mở cửa, tạo công ăn việc làm, cấp nhà cửa, quốc tịch cho những người tị nạn Việt, Miên, Lào – được coi là những người ngoại quốc kín tiếng và cần cù. Từ năm 1975, Pháp nhận trên 1.000 người/tháng và đến 1989 đã tiếp đón tổng cộng 128.000 người tị nạn Đông Dương. Những thuyền nhân này đều biết ơn ông Valéry Giscard d’Estaing đã cứu họ khỏi những con tàu vượt biên và trại tị nạn.