Afghanistan, từ chính sách ''độc đạo" của Bush đến lối thoát "đa phương" của Obama

Tú Anh

Bài đăng ngày 26/03/2009 Cập nhật lần cuối ngày 26/03/2009 13:09 TU

Ông Obama với hai đặc sứ Richard Holbrooke (trái) và George Mitchell (phải)
Về mặt an ninh, Hoa Kỳ sẽ giúp Afghanistan tăng cường quân đội và cảnh sát lên gấp đôi từ 170 ngàn lên 400 ngàn trong 7 năm tới đây, với ngân sách phụ trội từ 10 đến 20 tỷ đôla. Bên cạnh đó, Hoa Kỳ sẽ đưa thêm vào chiến trường Afghanistan 17 ngàn quân tác chiến.

Đầu tuần này, ngày 23/3, Hoa Kỳ thông báo với toàn thể 26 nước thành viên trong Liên Minh Bắc Đại Tây dương ‘’các nét chính’’ trong dự án chiến lược mới giải quyết cuộc chiến Afghanistan.
Đặc sứ của tổng thống Mỹ về hồ sơ Afghanistan - Pakistan, Richard Holbrooke thông báo ‘’chiến lược mới’’ với đồng minh trong NATO và Liên Hiệp châu Âu. Cùng lúc, ông xin thêm huấn luyện viên quân sự và cảnh sát cho Afghanistan, và viện trợ kinh tế từ 50 triệu đến 60 triệu euro mỗi năm cho Pakistan.
Trước đó một ngày, đích thân tổng thống Obama tuyên bố trên đài truyền hình CBS : ''không thể nào giải quyết vấn đề Afghanistan bằng quân sự mà phải tính đến một chiến lược rút quân’’. Tuy nhiên , ông Obama khẳng định không thể ‘’điềm nhiên tọa thị để cho khủng bố quốc tế biến vùng biên giới chung giữa Pakistan và Afghanistan thành khu an toàn, từ đó âm mưu tiến hành phá hoại’’.
Đặc sứ Richard Hoolbrooke cho biết thêm ưu tiên số một của Mỹ là giải quyết ‘’vùng hai biên giới này’’ mặc dù biết rằng đây không phải là chuyện dễ dàng, cũng không bảo đảm thành công, nhưng chắc chắn một điều là ‘’chính quyền Obama sẽ tận dụng mọi cách để thành công’’. Richard Holbrooke chỉ trích chính phủ Bush là đã xem nhẹ vị trí chiến lược của Pakistan mà chỉ lo tập trung nỗ lực vào Afghanistan.
Vì một mình giải pháp quân sự không đủ, chủ nhân Nhà trắng thẩm định rằng cần có một ‘’chiến lược toàn diện, một chiến lược triệt thoái’’ nhưng trước đó phải tăng cường viện trợ phát triển kinh tế cho Afghanistan, một sự hợp tác sâu rộng với Pakistan, và với các nước đồng minh của Hoa Kỳ.
Về an ninh, Hoa Kỳ sẽ giúp Afghanistan tăng cường quân đội và cảnh sát lên gấp đôi từ 170 ngàn lên 400 ngàn trong 7 năm tới đây, với ngân sách phụ trội từ 10 đến 20 tỷ đôla. Bên cạnh đó, Hoa Kỳ sẽ đưa thêm vào chiến trường Afghanistan 17 ngàn quân tác chiến.
Theo giới phân tích, dự án tăng cường quân đội Afghanistan, đưa thêm cố vấn dân sự và đối thoại với thành phần Taliban ôn hoà có nhiều hy vọng được công luận Mỹ hậu thuẫn. Cái khó là làm sao thuyết phục được công luận đồng tình với ‘’tính chất sinh tử, sự tồn vong của Afghanistan liên quan trực tiếp với an ninh của Hoa Kỳ’’.
Hiện nay, theo thăm dò dư luận, quyết định gởi thêm quân của tổng thống Obama được 63% ý kiến ủng hộ, nhưng chỉ có 47% hậu thuẫn chiến tranh.
Cho đến bây giờ, các sáng kiến giải quyết cuộc chiến Afghanistan của tổng thống Obama được cả công luận và Quốc hội yểm trợ. Năm 2002, khi tổng thống Bush đơn phương tấn công Irak, thì Obama trong một bài phát biểu chống chiến tranh gây chú ý, đã nói như sau : ‘’Tôi không chống chiến tranh, nhưng tôi chống những cuộc chiến ngu xuẩn’’.
Giờ đây, với vai trò lãnh đạo cường quốc số một thế giới, ông Obama cố gắng giải quyết vũng lầy Afganistan bằng phương thức nào để không rơi vào sai lầm của người tiền nhiệm là chỉ dựa vào sức mạnh quân sự. Mời quý thính giả theo dõi phần phân tích của giáo sư bang giao quốc tế Lê Đình Thông, đại học Paris-Nanterre.

Nghe trả lời phỏng vấn của GS Lê Đình Thông